KEVSER SURESİ

Kur'an'daki Sırası : 108

Nüzul Sırası : 15

Ayet Sayısı : 3

İndiği Dönem : Mekke

Sûrenin Tanıtımı

Sûrede, Peygamber (s)'in müjdelenmesi, teskin edilmesi ve O'na kin duyanların kınanması konu edilmiştir. Medeni olduğu rivayet edilmişse de sûrenin içerik ve üslubu O'nun Mekki olduğu izlenimini vermekledir ki, çoğunluk da bu görüştedir. [1]

Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla

1- Biz sana kevser’i[2] verdik.

2- Öyleyse Rabbin için namaz kıl ve nahr[3] et.

3- Asıl sonu kesik[4] olan sana buğzedendir.[5]

Ayetlerdeki hitap müjdeleme ve yatıştırma tarzıyla Peygamber (s)'e yöneliktir. Allah O'na "Kevser"i vermiştir. O halde O'na düşen Rabbine yönelip namaz kılması ve şükür ifadesi olarak O'na kurban takdim etmesi düşmanları ve kendisine kin besleyenlerin sonunun kesik olacağından emin olmasıdır.

Mü fes s i derin rivayetine göre[6], Vâil b. el-As veya Utbc b. Mu'il. Peygamber'in oğlu Abdullah'ın vefatının ardından "Muhammed'in soyu kesiktir, (Kendisi de) öldüğü zaman o unutulacak ve biz de O'ndan kurtulacağız" demiş, Allah da bu sûreyi indirmiştir: Ayetlerin içeriği ve ruhu, rivayetin doğruluğunu, kafir kişinin peygamberi üzücü söz ve yakıştırmasının O'nun içinde sıkıntıya neden olduğunu, Allah'ın bu adamı reddeden, güçlü bir iisfupla Peygamber'i müjdeleyen ve teskin eden bu sûreyi indirdiğini göstermektedir.

Allah O'nu nübüvvet için seçmek, O'nun gözetimini üstlenmek suretiyle en büyük ve en çok hayrı O'na vermiştir. Kim bu durumda olursa o "soyu kesik" olmayacaktır. Allah'ın rahmetinden kesilmiş (kindar) bu sıfata daha çok layıktır. (Öyleyse) Pcygam-ber'e düşen Allah'a namaz ve kurbanla şükretmesidir.

Risalctin ilk dönemlerindeki şartları ve bu sûreden Önceki sûre ve Kur'an pasajları ile uyum içerisinde olduğundan biz bu yorumu tercih ettik[7].

Rivayet edildiğine göre[8] , Peygamber (s) uykuya dalmıştı. Sonra gülerek ve tebessümle uyandı ve "bana bu sûre indi" buyurdu. Bu, Kur'an'ın vahyolunuş şekillerinden birisidir.

Aynı şekilde sûrenin Medeni olduğu da söylenilmiştir.[9] Ne var ki, sûrenin üslubu, ve içeriği Mckki olduğunu göstermektedir. (Zaten) rivayet edilen bu tür sıralamalar bu sûreyi ilk nazil olan Mekki sûreler arasına koymaktadır. [10]

[1] İzzet Derveze, et-tefsiru’l-hadis, Ekin Yayınları: 1/183.

[2][2] el Kevser"Fev'ai" veznindedir ve "çok fazla" anlamıdadir. Cennetteki bir nehir adı olduğu da söylenilmiştir. İbn Abbas bu kelimeyi ""çok hayır" şeklinde yorumlamıştır Bkz- Taberi, sûrenin tefsiri..

[3] inkar "Kurban kes" anlamındadır. (Namazda) elini boğazının seviyesine yükselt anlamına geldiği söylenilmişçe de birinci anlam daha doğru olan ve çoğunluğun kabul ettiği görüştür.

[4] ei-Ebteru Kesik, burada nesli kesilmiş anlamına gelmektedir.

[5] eş-Şâniu Kindar veya düşman, demektir.

[6] Bkz. Taberi, Nisaburi, İbn Kesir, Beğavi, Tabresi, Zemahşeri tefsirleri, rivayeti bunların tamamı nakletmektedir.

[7] Zikredilen tefsir kitaplarında sûrenin tefsiri hakkında bir çok hadis ve görüş (söz) yer almaktadır. Bizim tercihimiz de bunların bazılarına dayanmaktadır.

[8] Bkz. Suyüti. el-itkân, c.1, s.24. Alûsi, Tefsir, o. 30, s.244.

[9] Suyûti, el-itkâ, c.1. s: 15.

[10] İzzet Derveze, et-tefsiru’l-hadis, Ekin Yayınları: 1/184-185.