|
TAHARET / TUVALET ADABI |
D- TUVALET YAPARKEN KIBLEYE ÖNÜNÜ VE
ARDINI DÖNMEMEK
Kişi tuvalet yaparken
kıbleye önünü veya arkasını dönmez.
Açık alanda bu ikisi
haramdır.
a. Kapalı alanda
Tuvalet için
ayarlanmamış olmakla birlikte yaklaşık 2/3 zira' ve daha fazla yükseklikte bir
şey örtülmüş bir mekanda tuvalet yaparken kişinin kıbleye önünü veya arkasını
dönmemesi menduptur. Şayet ayakta işiyorsa örtü avret yerini kapatacak
yükseklikte olmalıdır. Ayakta olsun oturuyor olsun örtünün eni (genişliği)
tuvalet yapan kişiyi kaplayacak kadar olmalıdır. Namazdaki sütre ise bundan
farklı olup onda enin olması şart değildir.
Kişi ile örtü arasında
insan zira'ı ile azamı üç zira' mesafe olmalıdır. Bu konuda eteklerini örtmesi
yeterlidir. Bu durumda kıbleye önünü veya arkasını dönmek, daha iyi davranışı
terk etmektir.
b. Açık alanda
Açık alanda, tuvalet
için ayarlanmamış binada, yukarıda bahsedilen örtü söz konusu olmaksızın
kıbleye önünü veya ardını dönmek haramdır.
[*] - Bu konuda delil
Buhari ve Müslim' deki şu hadistir. Tuvalet yapmaya gittiğinizde; ne küçük ne
de büyük tuvalet yaparken kıbleye önünüzü veya arkanızı dönmeyin. Doğuya veya
batıya dönün. (Buhari, Vudu, 144; Müslim, taharet, 608; Ebu Davud, Taharet, 9)
[*] - Yine Buhari ve
Müslim'deki rivayete göre Nebi (s.a.v.), Hafsa'nın evinde, Şam'a önünü, Kabe'ye
arkasını dönerek tuvaletini yapmıştır.
[*] - Cabir şöyle
demiştir: Nebi (s.a.v.) küçük tuvalet yaparken kıbleye dönmemizi yasakladı. Ben
onun, ölümünden bir yıl önce kıbleye dönerek küçük tuvalet yaptığını gördüm.
Bu hadisi Tirmizı
rivayet etmiş ve hasen kabul etmiştir.
Alimler haramlık ifade
eden ilk hadisi açık alanda tuvalet yapmaya yormuşlardır. Çünkü açık alanda
kıble yönüne dönmekten kaçınmak kolaydır. Binada ise tuvalet ypaparken kıbleye
dönmek caizdir. Nitekim Nebi (s.a.v.) caiz olduğunu açıklamak üzere bunu
yapmıştır. Ancak -yukarıda da geçtiği gibi- bizim açımızdan bunu yapmamak daha
iyidir.
Tuvalet olarak
hazırlanmış yerde kıbleye ön veya arkayı dönmek haram veya mekruh olmadığı gibi
böyle yapmak "daha iyi olanı terk etmek" anlamına da gelmez. Nevevi
bunu el-Mecmu'da söylemiştir.
Haramlık hükmünden
rüzgarın kıble yönünün sağ veya solundan esmesi istisna edilir, bu durumda
kıbleye ön ve arkayı dönmek haram olmaz. Çünkü bu durumda zorunluluk vardır.
Kıbleye ön veya arkayı
dönmek birbiri ile çatıştığında arkayı dönmek tercih edilir.
c. Tuvalet temizliği, cinsel
ilişki ve yellenme durumunda kıbleye dönmek
Tuvalet bittikten sonra
temizlik yaparken, cinsel ilişkide veya yellenme sırasında kıble yönüne dönmek
haram değildir. Çünkü kıbleye ön veya arkayı dönme yasağı küçük veya büyük
tuvalet yapma durumu ile kayıtlıdır. Oysa belirtilen üç durumda tuvalet yapma
söz konusu değildir.
d. Tuvalet yaparken ön
veya arkayı dönmenin mekruh olduğu diğer mekanlar
Nevevi'nin er-Ravda adlı
eserinde alimlerin çoğunluğundan aktardığı görüşe göre; küçük veya büyük
tuvalet yaparken güneşe, aya, beyt-i makdise [Kudüse / mescid-i aksaya]
Medine-i Münevvere'ye arkasını değil önünü dönmek mekruhtur. Anlaşıldığı
kadarıyla bu hükmün amacı saygı göstermektir.
Nevevi el-Mecmu'da şöyle
demiştir "sahih ve meşhur olan görüş budur". Bir görüşe göre bu
sayılanlara ek olarak arkayı dönmek de mekruhtur. İbnü'l-Mukri Ravd adlı
eserinde bu görüşü benimsemiştir.
Bir görüşe göre ise bu
durumda ne önü ne de arkayı dönmek mekruh değildir.
Nevevi et-Tahkik adlı
eserinde "mekruhluğun bir aslı / dayanağı yoktur; tercihe şayan görüş önü
veya arkayı dönmenin mübah olmasıdır" demiştir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
E- TUVALET
YAPARKEN İNSANLARDAN UZAĞA ÇEKİLİP ÖRTÜNMEK