MUĞNİ’L-MUHTAC

ZEKAT – ÖNCEDEN VERMEK

 

2. ZEKATIN YIL DOLMADAN ÖNCE ÖDENMESİ

 

A. ZEKAT YILI BAŞLAMIŞ OLAN MALIN ZEKATININ ÖNCEDEN ÖDENMESİ

B. ZEKAT YILI BAŞLAMAMIŞ OLAN MALIN ZEKATINI ÖNCEDEN ÖDEMEK

 

A. ZEKAT YILI BAŞLAMIŞ OLAN MALIN ZEKATININ ÖNCEDEN ÖDENMESİ

 

Yıl dolmadan önce zekatın ödenmesi caizdir.

 

Yılda bir zekatı verilen malın zekatını -yıl başladıktan sonra- yıl dolmadan önce vermek caizdir.

 

[*] - Çünkü Abbas (r.a.) Resulullah (s.a.v.)'a malının zekatını yıl dolmadan önce vermenin hükmünü sordu, Hz. Peygamber (s.a.v.) buna izin verdi.(Ebu Davud, Zekat, 1624; Tirmizi, Zekat, 678. Hakim: 'bu hadis sahihtir')

 

Ayrıca bu malların zekat! iki sebebe bağlı olarak farz olur: "Nisap miktarı malın bulunması "ve "yılın tamamlanması". Bu iki sebepten biri gerçekleşmeden önce zekatın ödenmesi caizdir. Bu [yemin eden kimsenin] yeminini bozmadan önce keffaret verip sonra yeminini bozmasına benzer.

 

Kişinin iki yüz dirhemi bulunsa veya iki yüz dirheme eşit olan bir ticaret malı satsa, dört yüz dirhemlik mal zekatını önceden verse, sene dolduğunda malın değeri buna ulaşıyorsa önceden vermiş olduğu zekat yeterli olur.

 

 

B. ZEKAT YILI BAŞLAMAMIŞ OLAN MALIN ZEKATINI ÖNCEDEN ÖDEMEK

 

Daha doğru görüşe iki yıllık zekat önceden verilemez.

 

[İki yıllık zekat önceden verilebilir mi? Bu konuda mezhep içinde iki görüş bulunmaktadır:]

 

[Birinci görüş]

 

Daha doğru görüşe göre iki yıllık zekat önceden verilemez. İki yıldan ötesi evleviyetle böyledir. Çünkü ilk yılın zekatı dışındaki sene başlamamlştır. Sene başlamadan önce zekatı vermek -tıpkı ayni malların zekatında nisaba sahip olmadan önce zekatı ödemede olduğu gibi- caiz değildir.

 

Şayet kişi iki veya daha fazla yılın zekatını önceden verirse bu yalnızca bir yıl için geçerli olur. Bu ifadeden bir yıllık zekatın mutlak olarak yeterli olduğu anlaşılmaktadır. Subki gibi İsnevi'nin de dediğine göre "bu hüküm şayet her bir yılın payı birbirinden ayrılmışsa kabul edilir. Aksi takdirde yeterli olmaması gerekir. Çünkü -meselaelli koyun için yeterli olan zekat muayyen bir koyun olup şayi veya müphem bir koyun değildir."

 

[İkinci görüş]

 

İki yıllık zekat önceden verilebilir.

 

[*] - Çünkü Ebu Davud ve diğer hadisçilerin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v.) Abbas'tan iki yıllık zekatı önc~den almlştır.(Buhari, Zekat, 1468; Ebu Davud, Zekat, 1623)

 

İsnevi ve diğer bazı alimler bu görüşü doğru kabul etmiş ve İmam Şafii (r.a.)'nin açık ifadesinin bu şekilde olduğunu belirtmişlerdir.

 

Bu ikinci görüşe göre kırk iki koyunu olan kişinin iki yıllık zekat için iki koyun vermesi örneğinde olduğu üzere zekatın önceden ödenmesinden sonra elde nisap miktarı malın kalması şarttır.

 

Beyhaki bu ikinci görüşe şu şekilde cevap vermiştir: bu hadis mürseldir. Yahut da "Hz. Peygamber (s.a.v.)'in Abbas'tan iki kere iki yıllık zekat! peşin aldığı" veya "her birinin müstakil olarak bir yılı dolmuş iki farklı malın zekatını peşin aldığı" şeklinde yorumlanır.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

3. FITIR SADAKASININ [FİTRENİN] ÖNCEDEN VERİLMESİ