MUĞNİ’L-MUHTAC

ZEKAT / HAYVANLARIN

 

B. İKİNCİ ŞART: HAYVAN SAYISININ NİSAP MİKTARINA ULAŞMIŞ OLMASI

 

2. SIGIRLARIN ZEKATI

 

Slğırların sayısı otuza ulaşıncaya kadar sığırlarda zekat yoktur.

 

Sayı otuza ulaştığında bir yaşında erkek dana verilir. Sonra her otuz tanede bir tane bir yaşında erkek dana verilir, her kırk tanede bir

 

tane düve [iki yaşına basmış inek] verilir.

 

1. Sığırların sayısı otuza ulaştığında bir yaşını tamamlayıp iki yaşına girmiş erkek dana verilir. Kişi erkek dana yerine dişi dana verirse bu da yeterli olur; çünkü bu durumda fazladan bir iyilik yapmış olur.

 

2. Daha sonra her otuz tanede bir tane erkek dana, her kırk tanede bir tane düve, yani iki yaşını bitirip üçüne basmış inek verilir.

 

[*] - Bu konuda temel delil Tirmizı ve diğer hadisçilerin Muaz' dan (r.a.) rivayet ettikleri şu hadistir: Resulullah (s.a.v.) beni Yemen'e [zekat memuru olarak] gönderdi ve her kırk tane sığırdan bir tane iki yaşında inek almamı, her otuz tane sığırdan da bir tane bir yaşında dana almamı emretti. (Ebu Davud, Zekat, 1576; Tirmizi, Zekat, 623; Nesai, Zekat, 2452; İbn Mace, Zekat, 1803. Hakim en-Nisaburi ve diğer hadisçiler bu hadisin sahih olduğunu söylemişlerdir)

 

Sığırların ve davarların zekatında telafi ödemek yoktur; çünkü buna dair bir hüküm nasslarda geçmemektedir.

 

[Otuzdan daha fazla sığırda zekat şu şekilde 0Imaktadır:](1)

 

Sığırların zekat cetveli:

Nisap                  Verilecek zekat

1-29 sığır           Zekat yok

30-39 sığır         Bir yaşını tamamlamış, iki yaşına basmış bir erkek [veya dişi] dana.

40 sığır               İki yaşını tamamlamış, üç yaşına basmış bir inek.

60 sığır               iki tane bir yaşını doldurmuş erkek [veya dişi] dana.

70 sığır               bir tane bir yaşını doldurmuş, bir tane iki yaşını doldurmuş sığır.

80 sığır               iki tane iki yaşını doldurmuş sığır.

90 sığır               üç tane iki yaşına girmiş erkek dana.

110 sığır            iki tane üç yaşına girmiş inek ve bir tane iki yaşına girmiş erkek dana.

 

Böylece farz her on sığırda bir "bir yaşını doldurmuş dana"dan iki yaşını doldurmuş ineğe, sonra "iki yaşını doldurmuş inekten" "bir yaşını doldurmuş danaya" intikal eder.

 

> Altmış sığırda iki tane iki yaşına girmiş erkek dana,

> Yetmiş sığırda bir tane iki yaşına girmiş erkek dana bir tane de üç yaşına girmiş inek,

> Seksen sığırda iki tane üç yaşına girmiş inek,

> Doksan sığırda üç tane iki yaşına girmiş erkek dana,

> Yüz on sığırda iki tane üç yaşına girmiş inek ve bir tane iki yaşına girmiş erkek dana,

 

> Yüz yirmi sığırda üç tane üç yaşına girmiş inek veya dört tane iki yaşına girmiş erkek dana vardır. Yüz yirmi sığırın hükmü -telafi meselesi hariç yukarıda geçen bütün görüş ayrılıkları ve ayrıntılar bakımından- aynen iki yüz devenin hükmü gibidir.

 

3. Kişi bir tane üç yaşına girmiş inek vermek yerine iki tane iki yaşına girmiş erkek dana verirse [bu yeterli olur mu? Bu konuda iki görüş vardır:]

 

[Birinci görüş]

 

Daha doğru olan görüşe göre bu yeterli olur.

 

[İkinci görüş]

 

Beğavi ise bunun yeterli olmayacağını belirterek "çünkü sayı yaş yerine geçer. Bu, otuz altı devesi olan kişinin iki tane iki yaşına basmış dişi deve vermesine benzer [ki geçerli değildir]" demiştir.

 

Ilk görüşte olanlar Beğavl'nin bu görüşüne şu şekilde cevap vermişlerdir: İki tane iki yaşına basmış dana altmış sığır için yeterli olduğuna göre kırk sığır için öncelikle yeterli gelir. Ancak iki tane iki yaşına basmış deve zekatta farz olan nisaptan değildir.

 

Bundan özetle şu sonuç çıkmaktadır: Kırk sığırdan sonra verilmesi gerekli olan miktar ancak yirmi tane sığırın eklenmesiyle değişmekte, daha sonra ise her on tanede bir verilmesi gereken değişmekte, yüz yirmide ise verilmesi gereken iki birim birleşmektedir.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

 

3. KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARIN (DAVARIN) ZEKATI