|
HAC-UMRE / TÜRLERİ |
H. KIRAN HACCI YAPAN
KİMSENİN KURBAN KESMESİ
Kıran haccı yapan
kişinin de temettu kurbanı gibi kurban kesmesi gerekir.
Ben [Nevevi] derim ki: Bu,
kişinin mescidi haram'a yakın bölgede oturmaması şartıyla geçerlidir.
1. Kıran haccı yapan
kişinin de kurban kesmesi gerekir. Çünkü temertu haccı yapan kişinin kurban
kesmesi Kur' an' ın açık ifadesiyle farz kılınmıştır. Temettu haccı yapan
kişinin yaptığı fiiller kıran haccı yapanın fiillerinden daha fazladır. Böyle
olduğu halde temettu haccı yapan kişinin kurban kesmesi gerekiyorsa kıran haccı
yapanın haydi haydi kesmesi gerekir.
[*] - Ayrıca Buhari ve
Müslim, Hz. Aişe' den şunu rivayet etmişlerdir: Hz. Peygamber (s.a.v.) bayram
gününde hanımları için bir sığır kesti. Onlar kıran haccı yapmışlardı.
2. Kıran haccı yapan
kişinin keseceği kurban, temettu haccı yapan kişinin keseceği kurban gibidir.
Gerek yukarıda geçen hükümler, gerekse cinsi, yaşı ve kesilememe durumunda
gerekli olan bedel açısından aralarında benzerlik vardır.
Çünkü kıran için gerekli
kurban temertu için gerekli olan kurbana kıyas edilir.
3. Nevevi -tıpkı
Rafii'nin eş-Şerhu'l-kebir'de dediği gibi- şöyle demiştir: "Bunun için kıran
haccı yapan kişinin mescidi haram civarında oturan bir kimse olmaması
gerekir."
Yukarıda "mescid-i
haramda oturanlar"ın kimler olduğu geçmişti.
Yine bir başka şart da
kişinin vakfeden önce hac için mikat mahallinden ihram yapmak üzere mikat mahalline
dönmemesidir. Şayet dönerse kurban kesme yükümlülüğü ortadan kalkar. Çünkü
geçtiği üzere kıran kurbanı temettu kurbanına kıyas edilir. Temettu kurbanı,
mescid-i harama yakın oturanlara farz olmadığına göre kıran kurbanı da
böyledir.
Veliyyü'l-lraki'nin de
belirttiği üzere bu şartın zikredilmesi yalnızca izah içindir. Aksi takdirde
"temettu kurbanı gibidir" ifadesi Nevevi'nin zikrettiği bu şarta
gerek bırakmamaktadır. Nevevi bunu zikretmeyi tercih ettiğine göre benim
yukarıda yaptığım açıklamaları da eklemeliydi.
Son Hükümler:
1. İki kişiden biri bir
şahsı hac yapması için diğeri de umre yapması için ücretle tutsa, bu kişi her
iki şahıs adına temettu yapsa,
2. veya kendi adına
yaptığı hacda başkası yerine ücretle umre
yapsa daha sonra da ücreti
verecek şahıs adına hac yapsa,
İlk durumda kendisini
ücretle tutan iki şahsın veya birinin izniyle temettu yapsa, ikinci durumda da
ücretle tutan şahsın iznini alarak bunu yapsa her iki izin veren şahıs veya
izin veren şahısla ücret alacak olan şahsın ister fakir ister zengin olsunlar
kurban kesmeleri gerekir.
Hocamız Zekeriya
el-Ensa.rl kendi görüşü olarak şunu ileri sürmüştür:
Yahut da bunlardan
birinin kurban kesmesi gerekir. Oruç tutmak ise ücretle tutulan şahsa aittir;
çünkü onun bir kısmı hacdadır.
Bu şahıs yukarıda
zikredilenlerden izin almaksızın temettu haccı yapsa iki kurban kesmesi
gerekir. Bunlardan biri temettu kurbanı, diğerisi de mikat mahallini ihramsız
geçerek işlediği kötülüğün telafisi içindir.
Hedy kurbanı bulunmayan
kimse hac için ihrama girme vaktiyle oruç tutma zamanı arasında hedy kurbanını
bulsa bunu kesmesi gerekir. Bunu kesme zorunluluğu "oruca başladıktan
sonra kurbanı bulmasından dolayı" değildir. Aksine bu kişinin, bunu farz
görenlerin görüş ayrılığından çıkmak için bunu yapması sünnettir.
Temettu veya kıran haccı
yapan ve kurban kesmesi gereken kişi öldüğünde kurban yükümlülüğü düşmez,
geriye bıraktığı maldan kurban kesilir. Şayet bunu alabilecek maddi imkanı
yoksa oruç tutar. Bu şuna benzer: Kişi oruç tutma imkanı bulamazsa ramazan
orucu kendisinden düşer. Onun yerine ya başkası oruç tutar veya geriye
bıraktığı malvarlığından -şayet imkan bulunuyorsa- tutamadığı her bir gün için
bir müd miktarı yiyecek fakirlere verilir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN