|
TALAK |
Kölenin Boşama Hakkının
Sayısı
113. Köle hür bir
kadınla evli olsa bile yalnızca iki boşama hakkına sahiptir. Bunun delili
Darekutnl'nin merfu olarak rivayet ettiği "kölenin boşaması ikidir"
hadisidir.(Darekutni, Talak, hul', ila, 4, 39)
Bu görüş, Hz. Osman ve
Zeyd b. Sabit'ten rivayet edilmiş ve sahabeden hiç kimse bu ikisine muhalefet
etmemiştir. Bunu İmam Şafii rivayet etmiştir.
Mükatep, kısmen hür olan
köle, müdebber de bu konuda normal köle gibidir.
Burada kadının hür
olması dikkate alınmamıştır; çünkü boşama konusunda kocanın durumu dikkate
alınır. Zira Beyhaki'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle
buyurmuştur:
> Boşama konusunda
erkeklerin, iddet konusunda kadınların durumu dikkate alınır.(Beyhaki, Ric'at,
7, 370)
Bir köle [istisnai
olarak] üçüncü boşama hakkına da sahip olabilir. Örneğin zımml bir erkek
karısını iki defa boşadıktan sonra [zimmet anlaşmasını bozarak] harp ülkesine
katılsa ve [Müslümanlar tarafından] köle edinilse sonra karısıyla tekrar
evlenmek istese, daha doğru görüşe göre bu kadınla evlenmesi helal olur, bu
durumda karısı üzerinde üçüncü boşama hakkını elde etmiş olur; çünkü bu kadın,
önceki iki boşamayla bu adama haram olmamıştı.
Sonradan kölelik
durumunun ortaya çıkması, önceki helalliği engellemez. Ancak karısını bir defa
boşadıktan sonra köle edilmiş olsaydı tekrar karısına döndüğünde bir boşama
hakkı olacaktı; çünkü o, kölelere ait boşama sayısını tamamlamadan önce köle
edinilmiştir.
114. [Köle olan bir
adam] karısını bir defa boşadıktan sonra azat edilse iki boşama hakkı kalmış
olur; çünkü kölelere ait boşama sayısını tamamlamadan önce azat olmuştur.
Karısını iki defa boşadıktan sonra azat edilse karısı üzerinde herhangi bir
hakkı kalmamış olur; çünkü köle iken kölelere ait boşama sayısını
tamamlamıştır.
115. İki boşamanın
kocanın azadından önce mi sonra mı meydana geldiği konusunda eşler arasında
problem oluşsa kocanın boşama hakkı kalmamış olur; çünkü kocanın önceden köle
olduğu ve boşamanın meydana geldiği kesin olarak bilinmektedir. Aslolan, koca
iki boşamayı meydana getirdiğinde kendisinde kölelik özelliğinin devam ediyor
olmasıdır.
116. Koca, iki boşamayı yapmadan
önce azat edildiğini iddia ettiği halde karısı bunu inkar etse, eşler ister
boşamanın tarihi konusunda ittifak etsin ister etmesinler yeminle birlikte
kocanın sözü kabul edilir; çünkü boşamanın vaktini koca daha iyi bilir.
117. Boşamanın -mesela
Cuma günü gibi- belirli bir günde meydana geldiği konusunda eşler ittifak
ettiğinde koca azadın daha önce gerçekleştiğini iddia etse yeminle birlikte
kadının sözü kabul edilir; çünkü aslolan Cuma günü öncesinde köleliğin devam
ediyor olmasıdır.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
Hür Kocanın Boşama
Hakkının Sayısı