İmam-ı Ahmed, fbn-i
Ebi'd-Dünya ye Deylemî, Ebi'd-Derda (Ra-diyallahu anhVdan rivayet ettiklerine
göre Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve
Sellem) :
:;
«Ölünün başında
Yasin-i Şerif okununca Allah Ona ölümü kolaylaştırır.» diye buyurmuştur.
Ma'kil bin Yesar
(Radiyailahu anhJ'dan rivayet edildiğine göre Resûlüllah (Sallallâhû Aleyhi ve
Sellem) :
«Ölünüzün başında
Yasin'i okuyun,» buyurmuştur.
îbn-i Hibban, demiş
ki;
Ölüden kasıt, ölüme
yaklaşan kişi demektir.yoksa ölüye okunmaz.[1]
îbn-i Ebi Şeybe ve
Mervizi, Câbir Bin Zeyd Radiyllah anh) den rivayet ettiklerine göre, şöyle
demiştir:
ölüye okun
«Kişi ölüme yaklaştığı
zaman başında Ra'd Sûresinin okunma sini müstehap görüyordular. Çünkü bu, Ondan
zorlukları igiderir, Ruhunun alınmasını hafiflendirir ve halini kolaylaştırır.
Resûlüllah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem)'in hayatında
ölü ölüme yaklaştığı saat içinde şöyle denilir idi:
«Yâ Rabbi filan oğlu
falana mağfiret et. Yatacağı yeri hoş kü, kabrini geniştendir. Ölümden sonra,
ona rahat ver, onu peygamberine kavuştur. Kendisine sahip ol, ruhunu sâlihlerin
ruhları içine yükselt. İçinde, sağlık daimi olan, yorgunluk ve zafiyet bulunmayan
bir âlemde bizi birleştir,» denilir ve Resûlullah (SaUallâhû Aleyhi ve
Sellem)'e salavât getirilirdi.
Ruhu alınıncaya kadar,
bu şekil tekrar ediliyordu.
İbn-i Ebi Şeybe ve
Mervizi, Şa'bi'den rivayet ettikleri;
şöyle demiştir:
Ensar Ölünün başında
Bakara suresini okurlardı.»
Ebû Nuaym, Katâde
(Radıyallahû AnhVdan rivayet göre, ettiğine
göre o:
«Kim Allah'a karşı
takvalı İse Allah ona bir çıkış kılar» [2] mealindeki
âyette geçen «çıkış»tan nıaksad dünya şüphelerinden, ölümün sıkıntısından ve
kıyamet günündeki duraklardan kurtuluş demektir,» demiş.
Müslim Ebi Said'den
rivayet ettiğine göre:
Resûlullah (SaUallâhû Aleyhi ve Sellem) : «Ölünüze
'Lâilahe illallah'ı telkin ediniz,» buyurdu.
îbn-i Hıbban, demiştir
ki, ölüden kasıd ölüme yaklaş demektir.
Kişi de-Muâz bin Cebel
(Radıyallahû anhl'dan rivayet edildiğine
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: «Kim ki son sözü Lâilahe illallah olsa o cennete
girer.»
Beyhakî, Şuâb-ı
İman'da îbn-i Abbâs (BadıyaÜahü anh) 'dan 'rivayet ettiğine göre:
Resûlullah (Sallallâhû
Aleyhi ve Seüem) şöyle buyurdu: «Çocuklarınıza ilk olarak Lâilahe illallah'ı telkin
ediniz. Çünkü, ilksöz ü ve son sözü «Lâilahe illallah» olan kişi, bin sene
yaşasa, hiçbir günahtan sorguya tutulmaz.»
Beybakî demiş ki «Bu
garip bir haberdir. Bunu ancak bu isnad-la yazdık.» -
Ebu'l-Kasım
el-Kuşayri, E&nali'sinde, Ebu Hüreyre (Radıyallahû |anh) 'dan merfuan [3]
rivayet ettiğine göre :
Resûlullah (Sallallâhû
Aleyhi ve Vellem) şöyle buyurdu: «Hastalarınız ağır lastiği zaman onlara
-Lâilahe illallah»ı söylemeğe zorlamayın, onlara onu söylemelerini telkin
edin. Çünkü hiç bir münafık bu kelime ile hayatına son vermiş değildir.»
Abdullah bin Ebi Evfa
{Radıyallahû anh) 'dan rivayet edildiğine göre:
Resûlullah (Sallallâhû
Aleyhi ve Sellem) 'a bir adam geldi:
— Yâ ResûlaUah, biraz ilerde bir adam ölüme
yaklaştı, ona «Lâilahe illallah»
telkin ediliyor, (ama) o söyleyemiyor, dedi.
Bunun üzerine
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) buyurdu :
— Bu kelimeyi hayatında söylemiyor muydu?
— Evet, dediler. Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi
ve Sellem) :
— Öyle ise, neden Ölümünde söyleyemiyor, deyip
kalktı. Biz de onunla beraber kalktık. Adama gittik. Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi
ve Sellem) :
— Ey genç «Lâilahe
illallah» söyle, buyurdu. O:
— Söyleyemiyorum, dedi,
— Neden, buyurdu.
Dedi:
— Anama karşı geldiğimden. Buyurdu:
— Anan sağ mı?
— Evet, dedi.
Bunun üzerine
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) :
— Anasını çağırın, buyurdu. Çağırdılar, geldi.
Resûlullah (Sallalâhû Aleyhi ve Sellem) ona buyurdu
— Bu oğlun mu?
— Evet, dedi. Buyurdu:
— Buna şefaat etmediğin zaman biz bunu yüksek
sıcaklıkta bir ateş içinde yaksak nasıl görürsün?
Kadın:
— Ona hakkımı helâl etsem ne olur, dedi.
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellenıî :
— Allah ve biz de şahidiz ki sen oğluna hakkını
helâl ethn. Kadın:
— Evet, ben oğlumdan razıyım, dedi.
Bunun üzerine Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve
Sellem) :
— Ey genç «Lailahe illallah» söyle,
buyurdu.
Genç de:
— «Laiahe illallah,» dedi.
Bunun üzerine
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Selem)j:
— Benimle onu ateşten kurtaran Allah'a hamd
olsun, diye buyurdu.
İbn-i Asakir,
Abdurrahman el-Muharibi'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir: . .
«Bir adama ölüm
gelmiş, ona demişler ki, 'Lailahe illallah' söyle, demiş: 'söyleyemiyorum1, bir
gurupla arkadaş idim, bana Ebu Bekir ve Ömer (Radıyallahû AnhümaVya sövmeyi
teşvik ediyordular.
Ebû Yala ve Hâkim
sahih bir sened ile Talha ve Ömer (Radıyallahû anhümaVdan rivayet ettiklerine
göre, şöyle demişlerdir:
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve SellemJ'den
işittik diyor t «Ben bir kelime biliyorum, kişi ölüm anında onu söylediği za-,
man, ruhu cesedinden çıkarken ruhunda bir rahatlık görür. Kıyamet gününde o kelime ona bir nur olur.
«İlla» lafzını söylediği zaman, Allah sıkıntısını giderir, rengini açar ve
kendisi de «Laüahe illallah»in onu nasıl sevindirdiğini, selâmladığını
görür.»
Ebu Hüreyre
(Radıyallahû anlı)'dan rivayet edildiğine gör Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) şöyle diyordu:
«Melek'ül-mevt, ölümde
olan bir adama gelmiş, bütün azasını açmış, onda bir hayır görememiş. Sonra
çenesini açmış, bakmış, dili damağına yapışık olarak -Lailahe illallah» diyor.
Bunun üzerine o, bu ihlas kelimesiyle onu af etmiş.»
Ebû Nuaym, Ferkad es-Senci'den
rivayet ettiğine göre şöy e1 demiştir :
«Kul ölüme yaklaştığı
zaman, soldaki melek sağdaki meleğe artık ondan in,der. Sağdaki melek der ki,
inmiyorum. Umulur ki, «Lailahe illallah» der. Onu da yazarım.»
Taberanî, Evsat
kitabında, Ebû Hüreyre ve Ebû Said el-Hudrl (Radıyallahû anhümâ) 'dan merfuan
şöyle rivayet etmiştir:
«Kim ölüm anında,
«Lailahe illallah,» Allahü ekber velâ havle velâ kuvvete illa
billahi'1-aliyyi'l-azim, dese ebede kadar ateşin yakmasından mahfuz kalır.»
Hâkim Sa'd İbn-i Ebî Vakkas
(Radıyallahû ahhVdan rivayet ettiğine göre:
Resûlullah (Sallallâhû
Aleyhi ve Sellem) : «Size Allah'ın ism-i azamini öğreteyim mi? İşte O, Yûnusun
duası: «Lailahe illa ente sübhâneke inni
küntü mine'z-zâlimin»dir.
Herhangi bîr müslüman
ölüm başladığında bunu kırk sefeıj| söylese, ve o hastalıkla Ölse ona bir
şehid ücreti verilmiş olı|ür. Şayet kurtulsa mağfiret edilmiş olarak kurtulur,»
buyurdu.
Ebû Hüreyre
(Radıyallahû anh) 'dan merfuan rivayet ec ildiğine göre:
Resûlullah CSallallâhû
Aleyhi ve Sellem) ona:
«Yâ Ebâ Hüreyre, hak
bir şeyi sana söyleyeyim mi? Kim ilk hastalıktan yattığında onu okusa Allah
onu ateşten kurtarır. Ben «evet» dedim. O buyurdu \
«Allah birdir. Öldüren
dirilten O'dur. O ezeli ve ebedidir. Herkesin ve her tarafın Rabbidir. Paktır.
Bütün hallere karşı yapılan bütün güzel hamdlar O'na mahsustur. Zat ve sıfatı
mukaddes ve yücedirler. Kudreti her tarafı istilâ etmiştir» de ve şöyle duâ et
i
«Yâ Rabbi! Eğer ruhumu
almak için beni hasta etmişsen ruhumu, senden Cennet kazananlarm ruhları içine
dahil et, onları ateşten kurtardığın gibi beni de ateşten kurtar.»
İşte şayet bu
hastalıkta ölsen Allah'ın rızasına kavuşup ve cennetine gidersin, eğer günahların
varsa da Allah onları afv îbn-i Asâkir, Ali bin Ebi Talip (Radıyallahû anhl'dan rivayet ettiğine göre
şöyle demiştir:
Resûlullah CSallallâhû Aleyhi ve Sellem)'den işittim diyor:
şöyle
«Bâzı kelimeler ki kim
Ölümünde onları söylese Cennete girer. Ö kelimeler şunlardır:
üç sefer., üç sefer..
«Bütün kâinat, elinde
olan öldürüp dirilten, gücü her şeye yeten Allah her kusurdan
münezzehtir.» bir sefer...•*•
Ebû Hüreyre
(Radıyallahû anh) 'den rivayet edildiğine göre, Re-sûlullah (Sallaîâhû Aleyhi ve
Sellem) Allah'dan şöyle nakletmiştir:
«Mümin kulumu ruhunu aldığımda bana
hamdetmesi benim yanımda bütün hayırlar kadar yüksektir.»
Beyhakî, Şuab-ı
İman'da, îbn-i Abbas (Radıyaîlahû anh)'dan rivayet ettiğine göre;
Resûlullah (Sallallâhû
Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu s
«Müminin ruhu,
vücudundan çıkarken Allah CAzze ve CelleJ'a hamdeder.»
Saîd bin Mansûr, kendi
Sünen'inde, Mervizi, Müslim ve îbn-i Ebi Şeybe, Ümmü'l-Hasan'dan rivayet
ettiklerine göre, şöyle demiştir:
«Ümmü Seleme
(Radıyallahû anhâl'nm yanuıda îdim. Yanma bir insan geldi. Filân kişi ölüyor,
dedi. Ümmü Seleme dedi: i( Çık,
öleceğini gördüğün zaman ona;
«Selâmun alel Mürselin
veT hamdü liUâhi Rabbilâlemin,» de.
Taberanî, Evsat
kitabında, Ebi Bekrete'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
ResûluIlaJı
(Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) Ebû Seleme'nin yanına girdi, sekeratta idi.
Gözünü açtığı zaman Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) elini uzatıp
gözünü kapattı. Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) onun gözünü kapattığı
zaman, evdekiler bağırmaya başladılar. Resûlullah (Sallalâhû Aleyhi ve Sellem)
onları susturdu ve buyurdu:
«Ruh çıktığı zaman göz
onu takip eder. Melekler ölünün yanına gelip evdekilerin dediklerine âmin
derler.» Sonra Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) şöyle devam ettiî
«Yâ Rabbi! Ebû
Seleme'yi hidâyete ermişlerin katma yükselt. Onun yerinde, zürriyetine sahip
ol. Kıyamet gününde bizi ve onu mağfiret et...»
Hâkim, Şeddat bin Evs
(Radıyallahû anh)fdaa rivayet ettiğine göre;
Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur ı «Ölünün
yanma geldiğiniz zaman gözünü yumunuz. Çünkü göz ruhu takip eder. Ve o zaman
hayırlı şeyler söyleyin, çünkü melekler evdekilerin duasına âmin derler.»
Beyhakî, Şuâb-ı
İman'da ve Ebû Nuayin, Hilye'de, Mücahid|den rivayet ettiklerine göre îbn-i
Abbas ona şöyle demiştir:
«Abdestsiz hiç bir zaman
yatma. Çünkü ruhlar, alındıkları! vaziyette dirilirler.»
Taberanî, En.es
(Radıyaüahû anh)'dan rivayet ettiğin© göre; Resûlullah CSallallâhû Aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu:
«Kim abdestli iken kendisine
ölüm meleği gelse ona şeh âdet mertebesi verilir.»
Mervizi, Ebû Bekir bin
Abdillah el-Müzeni'den rivayet ettiğine göre şöyle demiştir:
«Bir Ölünün gözünü
yumduğun zaman "Bismillahi, lala milleti Rasûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve
Sellem)" de.» [4]
[1] Bu İibn-i Hibba'nın görüşüdür. Çoğunluğun görüşüne
göre -ruhun ce^nazesîylt ilişkisi olduğundan cenaze ve kabir üstünde Kur'an
okunur. Mütârcim
[2] Talak, 2
[3] Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sel I em)'a kadar
varan bir senedle
[4] İmam Celaleddin Es-Suyuti, Kabir Alemi, Kahraman
Yayınları: 78-86.