4- Karıştırma İhtimali Belirince Hadis Rivayetini ve Okutmayı Bırakma:

 

İslam bilginleri, sağlıklı bir eğitim-öğretim açısından “emeklilik yaşını” da tesbite çalışmışlardır. Uzun ömürlü bir hadis hocası için bu yaş 80’dir. Ancak “karıştırma ihtimali belirince” eğitim-öğretimi bırakması genel bir prensip olarak benimsenmiştir. Böyle bir halde illa da 80 yaşına kadar hocalığa devam edeceğim demek olmaz.

Tabiatıyla bu kurallar, günümüzdeki gibi resmi kuralların geçerli olmadığı dönemler içindir. “Resmen emeklilik” olmak ile “fiilen emekli” olmak çok ayrı şeylerdir. Bunun ölçüsü de “karıştırma ihtimalinin belirmesi” olarak tesbit edilmiştir. Böyle bir illet ortaya erken yaşlarda çıkacak olursa, illa da “resmi emeklilik” yaşını beklemek de doğru olmaz. Bu iş, hocanın diyanet ve ilmi kişiliğine, ahlaki olgunluğuna, daha doğrusu sorumluluk duygusuna havale edilmiştir. Doğrusu da budur. [1]


 

[1] İsmail Lütfi Çakan, Hadis Usulü, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 53.