1. Kader Hakkında Konuşmanın Yasaklanması
2. Kadercilerle İlgili Hadisler
1. Ebû
Hüreyre'den (r.a.) Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: «Adem ile Musa münazara
etti de Adem, Musa'ya üstün geldi. Musa Adem'e:
«— Sen insanları
azdıran ve cennetten çıkaran Adem misin?» dedi. Adem de ona:
«— Sen Allah'ın her
şeyin ilmini kendisine verdiği ve risaletiy-le insanlar üzerine seçtiği Musa
mısın?» dedi. Musa:
— Evet.» deyince,
Adem:
«— Ben yaratılmadan
önce bana takdir edilen şey dolayısıyla mı beni ayıplıyorsun?» dedi.[1]
2. Cühen
kabilesinden Yesar oğlu Müslim rivayet eder: Ömer b. Hattab (r.a.)'a: «Rabbim,
Adem oğullarının sulbünden so-yunu çıkarmış onlara; Ben sizin Rabbiniz değil
miyim? demiş ve buna kendilerini şahit tutmuştu. Onlar da: Evet: (Rabbimizsin)
buna şehadet ettik demişlerdi.(İşte bu itiraf ettirme) kıyamet günü «Bizim
bundan haberimiz yoktu» dememeniz içindi».[2]
âyetin manası sorulunca:
«—Resûlullah (s.a.v
J'i işittim. Ona bu ayetin manası sorulduğunda şöyle buyurdu, dedi: «Şüphesiz
ki Allah Teâlâ Adem'i yarattı. Sonra kudret eliyle sırtını sıvazlayıp ondan
zürriyetini çıkardı ve «bunları cennet için yarattım, cennetliklerin amelini
işleyecekler» dedi. Sonra Adem'in sırtına yine dokunup ondan bir nesil daha
çıkardı ve «bunları cehennem için yarattım. Cehennem ehlinin amelini işleyecekler»
buyurdu. Bunun üzerine bir adam:
«— Ya Resûlullah! O
zaman amelin ne yararı var?» deyince Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
«— Şüphesiz ki Allah,
kulu cennetlik yaratınca ölünceye kadar ona cennet ehlinin amelini işletir. Bu
sebeple onu cennete sokar. Bir kul da cehennem için yaratılınca, ona Ölünceye
kadar cehennem ehlinin amelini işletir. Bu sebeple onu cehenneme sokar.»[3]
3. îmanı
Malik'e şu rivayet edildi: Resûlullah (t,.a.v.): «Size iki şey bırakıyorum.
Bunlara sımsıkı bağlandığınız sürece, asla doğru yoldan sapmayacaksınız.
Bunlar, Allah'ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.» buyurmuştur.
4. Tavus
el-Yemani'den: «Resûlullah (s.a.v.)'in ashabından bir takım insanlara yetişdim.
Onlar, her şey kader iledir.» diyorlardı.
Abdullah b. Ömer (r.a.)'m
da şöyle dediğini işittim: «Resûlullah (s.a.v.) dedi ki: «Her şey kader
iledir. Hatta acizlik ile zekâ bile.»[4]
5. Amr b.
Dinar'dan: Abdullah b. Zübeyr (r.a.)'ın hutbesinde şöyle dediğini işittim:
«Hidayete erdiren ve dalâlete düşüren A1-. lah'tır.»
6. îmam Malik'in
amcası tbn Malik oğlu Ebi Süheyl'den: Ömer b. Abdulaziz ile gidiyordum. Bana
«— Şu kaderiyye grubu
hakkındaki görüşün nedir?» deyince:
«— Görüşüm, onları
tevbeye davet etmendir. Tevbe ederlerse (ne alâ) etmezlerse onları kılıçtan
geçirirsin» dedim. Ömer b. Abdulaziz:
«— Benim görüşüm de
budur» dedi.
îmam Malik der ki:
Benim görüşüm de böyledir.
7. Ebu
Hüreyre (r.a.)'dan: Resûlullah (s.a.v.):. «Bir kadın, kendisi evlenmek için
kızkardeşinin boşanmasını istemesin. Çünkü kendisi için takdir edilen ne ise o
olur.» buyurdu.[5]
8. Ka*b oğlu
Muhammed el-Kurazî anlattı: Muaviye b. Ebî Süf-yan minberden şöyle hitabetti:
«— Ey insanlar!
Allah'ın verdiğine hiç bir şey engel olamaz. Allah'ın vermediğini de hiç kimse veremez.
Güçlü kimseye, Allah'ın gücü karşısında hiç kimsenin gücü fayda vermez. Allah,
hakkında hayır dilediği kimseyi dinde derin anlayışlı kılar.» sonra Muaviye:
«Ben bu kelimeleri bu minber üzerinde Resûlullah (s.a.v.)'den işittim» dedi.
9. imam Malik'e
rivayet edildiğine göre şöyle denildi: «Her şeyi gerektiği şekilde yaratan,
hiç bir şey, takdir edip tayin ettiği vakti geçmeyen Allah'a hamdolsun. Bana
Allah yeter. Allah, dua edeni işitir. Allah'dan başka dua edilecek bir makam
yoktur.»
10. îmam Malik'e
şöyle denildiği rivayet edildi: Hiç bir kimse rızkını tamamlamadan ölmez. O
halde rızkınızı helal yoldan arayınız.[6]