BÖLÜM-I

 

İSLÂM İNANCINDA TEMEL KAVRAMLAR

 

İslâm'da inancın kaynağı «vahiy»[1] dir, özü ise «Tevhid»[2] dir; Temel pren­sipleri ve ayrıntılarının tamamıyla birlikte bir bütün oluşturur.

 

Genel çizgileriyle, İslâm inancının tanımlanması, Kur’ân-ı Kerîm'in koy­duğu ölçülerle sınırlıdır. Bu tanımlama ise en özet biçimde «Kelime-i Tevhid» [3] olarak bilinen cümlede ifadesini bulmaktadır.

 

Tevhid'e, (Yani Allah Teâla'nın varlığı ve birliği inancına) bağlı ola­rak İslâm'da üç temel kavram vardır. Bunlar: İmân, amel ve ahlâktır. Bu te­rimler «Din»'in kapsamı içinde birbirini tamamlayan üç önemli kuru­mun adıdır.

 

İslâm inanç sisteminin temel ilkeleri, «İmân»' ın konusudur ve (ileride ince­leneceği üzere) altı tanedir. Bütünlük, evrensellik ve doğallık gibi ana özellikler içinde insanın aklına ve vicdanına hitap eden bu temel ilkeleri şu şekilde özet­lemek mümkündür:

 

1-Hak ve gerçek olduğuna inanılması gereken kutsal değerlerin tümü bir bü­tündür.

 

2-Bu değerlerin hepsi birden bir bütün olarak evrenseldir.

 

3-Sağduyuya uygundur, insan vicdanını tatmin eder.

 

Esasen İslâm'ı bu kurumlarıyla öğrenmek ve yaşamak çok basittir. Ancak bu konudaki bilgileri en ince ayrıntılarıyla, hikmetleriyle ve kanıt­la­rıyla kavraya­bilmek, onları sistematik bir plan çerçevesinde incele­mekle mümkündür. Özellikle imânın karşıtı olan «Küfür», «Şirk», «Nifak», «Zendeka», ve «İrtidad» kavramlarını da çok iyi bilmek gerekir. Çünkü bunlar birer imânsızlık durumu­dur. Bu nedenle «İslâm inanç sis­temi»'nin konusunu oluşturan bütün bilgiler arasında temel kavramlar ve onların karşıtları büyük önem taşır. 

 


[1]. Vahiy : Allah (cc) tarafından peygamberlere metafizik olarak haber ve hükümlerin iletilmesi­dir.

 

[2]. Tevhid : Allah Teâlâ’nın tek, eşsiz, benzersiz ve ortaksız olduğuna, Kur’ân-ı Kerîm'deki diğer nite­likleriyle bir bütünlük içinde inanmaktır.

 

[3]. Kelime-i tevhid : «Lâilâhe İllallah Muhammedun Rasulullah» cümlesine verilen addır. Anlamı şudur : Allah'dan başka ibadet edilmeye yaraşır bir ilâh yoktur, Muhammed (sav) O'nun elçisidir.