b) Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye):

 

Allah (cc)'ın bu tür dilemesi, O'nun, (İnsanlar tarafından istenen ya da yapılan) tüm güzel, yararlı ve iyi olan her şeyi sevmesi, tersini ise sevmemesi demektir. Bu niyet ve ey­lemler için söz konusu olan gerek güzellik, yararlılık ve iyilik ölçü­leri, ge­rekse kötülük ve çirkinlik ölçüleri sırf Allah'ın koyduğu ölçü­lerdir. Bunları indirmiş ol­duğu vahiylerde açıklamıştır. İnsanların (henüz di­lemeden) niyet ve eylem­leri­nin ise Allah (cc) tarafından he­men yaratıl­ması gerekmez. Çünkü Allah Teâlâ insanı, (büyük kâinât disiplini içinde) serbest bırakmıştır. Ona, bütün varlıklardan farklı ola­rak "Cüz'î" bir irâde vermiştir. Binaenaleyh insan bu cüz'î irâdesiyle bir şey yapmak istediği zaman (yapabildiği kadarını) Allah (cc) hemen yaratır. Ancak onu bu ey­lemden sorumlu tutar. [1] 


 

[1] Bk. Kadere ve Kazaya İman. Ferit Aydın, İslam’da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 222-223.