Dinler (İnanç Kurumları)[1]

 

Dinlerin gruplandırılması, tarihi gelişimleri ve değişimleriyle -metodolojik bir disiplin içinde- işlenmesi, esasen kapsamlı bir dinler ve mezhepler tarihi konusudur. Şu varki bir müslümanın, bağlı ol­duğu iman kurumunu çok daha iyi tanıyabilmesi için onun, diğer inanç ku­rumları hakkında da belli düzeyde bir bilgi sahibi olması ge­rekir.

Bu amaçla, yapılabilecek bir gruplandırma tablosu içinde İslamın ya­nında diğer imânî müesseselerden de şöyle bir dizi içinde söz etmek müm­kündür.

Temelde dinler:

I- Büyük İnanç kurumları,

II- Din Hükmündeki Siyasî Ve Felsefî Akımlar olmak üzere başlıca iki grup olarak incelenebilir.

Büyük İnanç Kurumları'ndan amaç, gerek hak, gerekse batıl olsun, in­sanlık tarihi boyunca çok büyük kalabalıklar tarafından kabul edilmiş olan dinlerdir. Bunlar da iki gruptur:

1- Hak Dinler (Semâvî Dinler. Yani vahye dayanan ilahî Dinler):

a) Makbul,

b) Muharref Dinler ,

2- Batıl Dinler (Yani beşerin kendi düşünce ürünü olan felsefî ya da hu­rafî dinler)

Din Hükmündeki Felsefî Akımlar da yine iki başlık altında incele­ne­bi­lir:

1- İslam'dan kopan kamplar

2- Tamamen İslam Dışı Çağdaş Fikir Ve İnanç kurumları

Şimdi, bu özet gruplandırmanın ayrıntılarına geçelim. [2]  


 

[1] Burada «dinler»'den amaç, başta açıklanan mutlak ve evrensel “din” kavramı de­ğil, bilakis, daha sınırlı ve (farklı inanan topluluklar­dan her birinin bağlı olduğu) çe­şitli hak ya da batıl iman kurumlarıdır.

[2] Ferit Aydın, İslam’da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 47.