﴿ اَلْمُصَوِّرُ ﴾

MUSAVVİR

Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “O Allah ki, yaratandır, kusursuzca var edendir, ‘şekil ve sûret’ verendir.”[1]

el-Halîmî der ki: “Musavvir, eşyaların görünümlerini dilediği şekil ve biçimde düzenleyendir. Allah’ın mükemmel ve örneksiz yarattığını kabul et­mek, bu yaratılışın ardından gelecek şeyleri kabul etmeyi gerektirir.”

el-Hattâbî ise Musavvir ismini şöyle açıklar: “Musavvir, birbirleri ile tanışmaları için varlıkları değişik sûretlerde yaratandır. Tasvir, planlamak ve şekil vermek demektir. Allah, insanı annesinin karnında üç evreden geçirmiş­tir. Bu evrelerin her biri birbirinden farklıdır. İnsan, annesinin karnında önce bir kan pıhtısıdır. Sonra bir et parçasına dönüşür. Ardından bir şekil alır. İşte insan, bu evrede şekil ve sûretini kazanır. “Yaratıcıların en güzeli olan Allah, ne yücedir.”[2]

Kasım b. Muhammed anlatıyor. Hz. Aişe bana şöyle haber verdi: “Üze­rinde çeşitli resimler bulunan bir çarşafla örtünmüştüm. Hz. Peygamber ya­nıma girince çarşafın üzerindeki resimleri gördü. Bunun üzerine yüzü kızardı ve çarşafı alıp elleriyle yırttı. Ardından şöyle söyledi: “İnsanlara arasında kı­yamet günü azabı en şiddetli olanlar, Allah’ın yarattıklarına benzer şeyler yapanlardır.”[3]

Buhârî, Ebû Zür’a’dan rivayet ediyor. Ebû Hüreyre’nin yanına girdim. Ebû Hüreyre ellerini koltuk altlarına kadar, ayaklarını da dizlerine kadar yı­kadığını görünce: “Bu nedir ey Ebû Hüreyre?” dedim. Ebû Hüreyre: “Bu, bir süs ve ziynettir” dedi. Sonra duvarı süsleyen bir resmi görünce dedi ki: Hz. Peygamber şöyle buyurdu: “Allah şöyle buyuruyor: “Benim yarattıklarıma benzer şeyler yapanlardan daha zalim kim olabilir? Böyle yapanlar bir tane ve zerre yaratsınlar bakalım!”[4]

Kurtubî der ki: “Musavvir, resim çizen ve onlara çeşitli şekiller verendir. Musavvir, daha çok insan, hayvan ve benzeri şeylerin resimlerini çizenler için kullanılır. Fakat tasvirin asıl manası, planlamak ve şekil vermektir. Allah, in­sanı annesinin karnında üç aşamadan geçirerek yaratmıştır. Öncelikle insanı bir kan pıhtısına sonra da bir et parçasına dönüştürmüş, ardından ona bir şekil ve biçim vermiştir. İşte tasvir bu aşamada ortaya çıkmaktadır. Allah, insanın tanınacağı ve başkasından farklı olacağı şekil ve biçimi bu evrede vermektedir. Yaratıcıların en güzeli olan Allah, ne yücedir.

İbn Kesir ise şunları söyler: “Musavvir, bir şeyi dilediği zaman ona sa­dece: “ol” der, o da istediği şekil ve biçimde oluverir. Yüce Allah şöyle bu­yurmaktadır: “Dilediği bir sûrette seni tertip etti.”[5] Bu yüzden Musavvir, yaratmak istediğini istediği şekil ve biçim üzere yaratandır.”[6]

Musavvir, organları birbiriyle uyumlu halde yaratan ve onlara dilediği biçimi veren anlamına da gelir. Allah, insanı en güzel şekilde yarattığını bize şöyle haber verir: “Doğrusu, biz insanı en güzel bir biçimde yarattık.”[7]

Musavvir’in, “Genel olarak insanların dış görünümlerini (zâhirini) süs­leyen ve sırlarını aydınlatan” anlamına geldiği de söylenmiştir.[8]