﴿ اَلْباَعِثُ ﴾

BÂ’İS

Bu isim, Kur’an-ı Kerîm’de fiil yapısıyla geçmektedir. Yüce Allah şöyle bu­yurmaktadır:

Sonra adı konulmuş ecel doluncaya kadar onda sizi dirilten (uyandıran) (ba’s) O’dur. [1]

Sonra belki şükredersiniz diye, sizi ölümünüzden sonra dirilttik (ba’s).[2]

O, ümmîler içinde, kendilerinden olan ve onlara âyetlerini okuyan, on­ları arındırıp-temizleyen ve onlara kitap ve hikmeti öğreten bir peygamberi gönde­rendir (ba’s). [3]

Bu isim, ruh vermek (diriltmek), bedenleri yeniden diriltmek, peygamber göndermek ve akla düşünceler vermekle ilgili bir isimdir. Bu yönüyle anlamı; gönderen, ortaya çıkaran ve yaratan sözcüklerine yakındır. Bâ’is ismi, Al­lah’ın fiilî sıfatları arasında yer alır.

İbnül-Arabî der ki: “Bi’setin (diriltmenin) hakikati, bir şeye hayat vermek ve hareket etmesini sağlamaktır. Ölüleri diriltecek ve onlara hayat verecek olan, onları ilk kez var eden ve yaşamaları sağlayan Yüce Allah’tır. İnsanları dinine davet etmesi için peygamberler gönderen, böylece kullarının kendisine iba­det ve itaat etmesini sağlayan O’dur. İsrailoğullarının üzerine bazı kullarını gön­deren O’dur. Kırıkları iyileştirip yeniden sağlığına kavuşturan yine O’dur. Bütün bu eylem­ler hareket ettirmeye ve ortaya çıkarmaya dayanmaktadır. Sa­dece sebepler değişmektedir.” [4]

Her müslümanın, Allah’ın kıyamet günü ölüleri dirilteceğini, onlara yeni­den hayat vereceğini ve tekrar yaratacağını bilmesi zorunludur. Yüce Allah Ya­sin sûresinde inkarcılarla inananların yeniden diriliş karşısındaki tavırlarını bize şöyle haber vermektedir. İnkarcılar derler ki: “Eyvahlar bize, uykuya-bırakıl­dığımız yerden bizi kim diriltip-kaldırdı.? [5] İnananlar ve Allah’a kul­luğu gerçekleştirenler ise derler ki: “Bu, Rahmân (olan Allah)’ın vadettiğidir, gön­derilen (peygamber)ler doğru söylemişlerdir.[6]

Hiç şüphesiz Allah, kıyamet günü bütün ölülere yeniden hayat verecek, ka­birlerde olanları diriltecek ve onları yaptıklarından sorguya çekecektir.


 

[1]    En’am, 60.

[2]    Bakara, 56.

[3]    Cuma, 2.

[4]    Râzî, Allah’ın fiilî sıfatlarından olan Bâ’is’in birkaç anlama geldiğini söyler ve bunları şöyle özetler:

1- Allah, kıyamet günü bütün insanları diriltecektir. Bu anlama şu âyet işaret eder: “Şüphe yoktur ki, Allah kabirlerde olanları diriltecektir.” Hac, 7.

2- Allah, insanlara peygamber gönderendir. Şu âyet bu anlama işaret etmektedir: “And olsun, biz her ümmete: “Allah’a kulluk edin ve tağuttan kaçının” (diye tebliğ etmesi için) bir peygamber gönderdik.” Nahl, 36.

3- Allah, güçleri yetmediğinde ve zayıf düştüklerinde kullarına yardım gönderen, onlara destek veren ve günahtan sonra yaptıkları tevbeyi kabul edendir. Bkz. Râzî, “Şerhu’l-esmâi’l-hüsnâ”, s. 276.

[5]     Yasin, 52.

[6]     Yasin, 52.