﴿ اَلْباَقي ﴾

BÂKÎ

Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

“Celal ve ikram sahibi olan Rabb’inin yüzü (zatı) bâkî kalacaktır.” [1]

“Allah, daha hayırlıdır ve daha bâkîdir.” [2]

el-Halîmî, bu isim hakkında şöyle söyler: “Bâkî, Allah’ın “Kadîm” isminin bir gereğidir.[3] Allah, bir sebep ve öncesi olmadan var olan bir varlık oldu­ğuna göre varlığının son bulması ve yok olması mümkün olmamalıdır. Çünkü var­lığından sonra yok olan her varlık, varlığını sağlayan sebebin orta­dan kalkma­sıyla yok olmaktadır. Kadîm olan Allah’ın varlığı, herhangi bir sebebe bağlı olmadığına göre; varlığının son bulması ve yok olması düşünü­lemez. Eğer Allah’ın varlığını sağlayan bir sebep olsaydı, bu sebebin ortadan kalkma­sıyla O’nun varlığının da yok olması düşünülebilirdi. Fakat biliyoruz ki, O’nun varlığı herhangi bir sebebe dayanmamaktadır. Bu da onun yok olmaya­cağını göstermektedir.[4]

Gazâlî ise bu ismi şöyle açıklar: “Geçmiş” ve “gelecek” bizim için geçerli olan kavramlardır. Bize göre “geçmiş”, belirli bir sürenin geçmiş olmasını, “gele­cek” ise, henüz gelmemiş zamanı ifade eder. Yani hayat bizim için kesinleş­miş geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelmesi muhtemel gelecek zaman­dan ibarettir. Halbuki Hak Teâlâ için zaman kavramı geçerli değildir. O za­man üstü bir varlıktır. Çünkü zamanı O, yaratmıştır. Bu nedenle zaman, O’nun zatından hiçbir şey değiştiremez. Zaman henüz yaratılmadan önce za­man diye bir şey yoktu. O hâlde Allah’ın varlığı, zaman yaratıldıktan sonra da ön­ceden olduğu gibi aynen devam etmektedir.[5]