Allah’ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları

1- Allah’ın her şeyi gördüğünü bilen kimse, gizli ve açık her hâlini dü­zelt­meye çalışır. Gizli hâllerini murakebe ile (Allah’ın gözetiminde olduğunu bil­mekle), dış hâlini de muhâsebe ile (Allah’ın kendisini hesaba çekeceğini bil­mekle) düzeltir. Böylece her durumda Allah’a karşı gelmekten korkar ve O’ndan utanır. Allah’ın, kendisini yasakladığı yerlerde bulmasından veya emret­tiği yerlerde bulmamasından kaçınır. Kendisinin daima Allah’ın gözeti­minde olduğunu aklından çıkarmaz. O’nun kendisini görmesini Hafîfe alarak günah işlemez. İnsanların görmesinden utanıp, Allah’ın görmesinden utanma­yan kimse, Allah’ı Hafîfe almış olur. Dolaysıyla Basîr ismini bilmenin fay­dası, kişide murakabe hissini yaratmasıdır. Murakabei: “Allah’ı gö­rüyormuşça­sına ibadet etmendir. Zira sen, Allah’ı görmüyorsan da Allah seni görmektedir.” [1]

2- Basîr adını bilen kimse, varlık âlemiyle ilgili âyetlere, yer ve gökler­deki ola­ğanüstü düzene bakarak Allah’ın azamet ve yüceliğini düşünür, çev­resine daima ibretle bakar. Allah’ın güç ve kudretini, hikmetini, derin ilmini ve etkin iradesini gösteren yapılara bakarak O’na daha bir içtenlikle ve gü­venle ibadet eder. Yüce Allah şöyle buyuruyor:

De ki: “Göklerde ve yerde ne var? Bir bakıverin.[2]

Meyvesine, ürün verdiğinde ve olgunluğa eriştiğinde bir bakıverin.[3]

Kemiklere de bir bak, nasıl bir araya getiriyoruz, sonra da onlara et giy­diri­yoruz?[4]

 

* * *


 

[1]     Buhârî, 50; Müslim, 9. Daha geniş bilgi için bkz. Gazâlî, a.g.e., s. 61; Râzî, a.g.e., s. 334; İzz b. Abdüsselâm, a.g.e., s. 76.

[2] Yunus, 101.

[3] En’am, 99.

[4] Bakara, 259.