“Allahümme” Kelimesinin Anlamı

“Allahümme” kelimesinin “Ya Allah / Ey Allah’ım” anlamında olduğu ko­nu­sunda herhangi bir ihtilaf yoktur.[1] Bu yüzden istek dışında bir yerde kulla­nılmaz. “Allahümme Ğafûrun Rahîm” denmez; İğfir-lî ver-hamnî” denir. Dilbi­limciler “Allahümme” kelimesinin sonundaki şeddeli mim konusunda ihti­laf etmişlerdir. Ünlü dilbilimci Sîbeveyh, bu mim’in başa gelmesi gereken “Ya” ünlem işareti yerine geldiğini söyler. Bu yüzden O’na göre her iki harfin (Ya ve Mim) bir kelimede yan yana gelmesi caiz değildir. O’na göre “Yâ Allahümme” denilmez. Eğer gelirse de bu istisna bir durum sayılır. Yine O’na göre “Allahümme” kelimesi nitelenemez. Yani “Ya Allahümme’r-Rahîm” denil­mez; “Allahümme’r-hamnî” denilir.

el-Ferrâ gibi bazı dilbilimciler de kelimenin sonundaki mim’in hazfedilen bir cümlenin yerine geldiğini söyler. O’na göre “Yâ” ünlem harfi, “Allahümme”nin başına gelebilir ve “Ya Allahümme” denilebilir.


 

[1]    Fahrüddin Râzî der ki: “Bil ki, “Allah” adının Allah’ın diğer isimlerinde bulunmayan birçok özel anlamları vardır. Bu anlamlardan biri de, inkarcının inkardan kurtulup İslâm’a girdiğini belirten şehadet kelimesinde bulunur. Eğer inkarcı, “Eşhedu en la ilahe illallah” yerine “Eşhedu en lâ ilâhe illa’r-rahmân veya illa’r-rahîm veya ille’l-melik veya ille’l-kuddûs” derse inkardan kurtulup İslâm’a girmiş sayılmaz. Mutlaka “Eşhedu en lâ ilâhe illallah” demesi gerekir. Bu şekilde ancak küfürden kurtulup İslâm dinine girebilir. Bu da gösteriyor ki “Allah” lafzının özel bir anlamı vardır. Doğruya ileten yalnızca Allah’tır.” Tefsir-Fahru’r-râzî”, 1/209.