İnsanların birbirine lânet etmesi; “Allah’ın lânetine uğra!”, “lânet olsun!”, “mel’ûn!” gibi tâbirleri kullanmakla gerçekleşir. “Allah’ın rahmetinden uzak olasın!” anlamına gelir. Hak etmeyen bir kimseye lânet etmek veya çokça lânet tabirini kullanmak, büyük günahlardan kabul edilir. “Mü’mine lânet etmek, onu öldürmek gibidir.” (Buhârî, Eymân 7, Cenâiz 84, Edeb 44, 73; Müslim, İman 176 -110-; Tirmizî, İman 16)
Âlimler, yaşayan muayyen bir kimseye lânet etmenin haram olduğunda ittifak ederler. Çünkü lânet, “Allah’ın rahmetinden uzak kılma” manasına gelir. Hali, içyüzü ve son durumu kesin olarak bilinmeyenin, Allah’ın rahmetinden uzak olmasını dilemek câiz olmaz. Bu sebeple âlimler, “ister müslüman, ister kâfir ve isterse hayvan olsun, muayyen birine lânet etmek câiz değildir” demişlerdir. Bir kimsenin son halini sadece Allah bilir. Ebû Cehil ve İblis gibi küfür üzerine öldüğü veya öleceği bir nassla bilinenlere lânet edilebilir. Kâfir olarak öldüğü veya öleceği bilinmeyenlere açıkça lânet câiz değildir. Ama, vasıfla lânet haram değildir. Fâiz yiyen veya yediren, zâlimler, fâsıklar, kâfirler, bid’atçılar gibi hadislerde lânet izâfe edilenler, belirli bir şahsı bu çerçevede tâyin etmeden lânet edilebilir.
İnsanlara ulu orta lânet etmek, sövmek gibi, hatta ondan daha ağır bir kötü sözdür. Rasûlullah (s.a.s.), kötü sözlü olmayı mü’minlik vasfıyla bağdaştırmaz. Kur’an ve Sünnet, hangi çeşidi olursa olsun, kötü sözü yasaklar. Âhirette hesabının zor verileceği amellerden olduğu ve gönüllerde açtığı yaranın, bıçak ve kılıç yarasından daha derin olmasından dolayı, dinimiz, hayrın dışında söz söylemektense susmayı emreder.
Lânet; kötü söz, hakaret ve sövme anlamında kullanılır. Ama esas anlamı, Allah’ın rahmetinden uzak kalması için bedduâdır. Kelimenin esas anlamı budur. Hadis-i şerifte, içki içen kimseye lânet etmenin Rasûlullah tarafından yasaklanması (Buhârî, Hudûd 5) gösterir ki, Allah ve Rasûlünü seven kimse için, bir mü’min için, büyük günahlar da işlese lânet etmek haramdır. Böylelerine Allah’tan mağfiret dilemek daha uygundur. Kişi dinden çıkmadıkça, günahı sebebiyle lânet edilmesi câiz değildir. Ama, başkalarına kötü örnek olacak şekilde günahı açıktan işleyen, başkalarını haramlara alıştıran, insanları Allah’a isyana teşvik eden bir fâsığa lânet câiz görülmüştür.
İhtiyatlı âlimlere göre, muayyen bir kimse için, lânet tavsiye edilmez; bazı amelleri işleyenleri caydırmak için kötü fiilleri engellemek kasdıyla genel olarak bazı vasıfları taşıyanlar lânetlenebilir; Peygamberimiz’in yaptığı bundan ibarettir. Başta İmam Buhârî olmak üzere birçok âlim, açıktan günah işleyen fâsıklara ve özellikle zâlimlere ve tâğutlara genel bir üslûpla beddua etmenin câiz olacağına hükmetmişlerdir. Bir kimsenin ismen lânet edilmesi, onu günahta ısrara veya tevbesinin kabulü hususunda ümitsizliğe atabilir; halbuki bedduâ ve lânet, muayyen bir şahsa değil de günahkârlara genel bir üslûpla yapılacak olursa, bu o günahı işlemekten kaçındırma ve caydırma olur, insanın kötülüğü değil, iyiliği hedeflenmiş olur.
Lânet kavramını tanımak, insanları ulu orta tel’in etmeye vesile olmamalı; kendimiz ve yakın çevremizin lânetlenmiş kötülüklerden uzaklaşmamız ve başkalarını münkerden yasaklama görevimiz için değerlendirilmelidir. Müşrikleri muvahhid mü’min, münâfıkları samimi müslüman, günahkârları hayırda ve sevapta yarışan mücâhid haline getirmek için dinimizin hepimize görevler yüklediğinin bilincinde olmalıyız. Lâneti hak ettiren kötülükleri bilmek, öncelikle o tür hataların en küçüğünün ve en gizlisinin bile kendimize bulaşmasına müsâmaha ile bakmamak, kötü amele buğz etmek, fakat kötü insanı ıslâha çalışmak anlayışına hizmet etmelidir.