Kur'ân-ı Kerim'in zengin kullanım biçimlerinden biri de "nefs"in geçen tüm mânâlarının yanısıra, bir de "cins, tür" anlamında kullanılmış olmasıdır. Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Andolsun, içinizden (kendi nefsinizden) size öyle bir peygamber geldi ki; sizin sıkıntıya uğramanız ona ağır gelir; size düşkün, mü'minlere şefkatli, merhametlidir." (9/Tevbe, 128). Buradaki "içinizden (yani kendi nefsinizden)" sözü; "kendi içinizden, kendi cinsinizden; melek değil, insan türünden, aslı ve soyu belli" demektir. "Yani, sizin gibi olan insan cinsinden; meleklerden vb. başka varlıklardan değil. Bu, o peygamberden nefret etmemeniz, ona uymaktan geri durmamanız ve o bizim cinsimizden olmadığı için ona uymaya gücümüz yetmiyor, dememeniz içindir."
"(Allah) Size kendinizden (kendi nefsinizden) bir misâl verdi..." (30/Rûm, 28) âyetindeki "nefs" kelimesi de "cins, tür" anlamındadır. "O'dur ki; sizi bir tek nefs'ten yarattı; gönlü ısınsın diye ondan eşini var etti..." (7/A'râf, 189). "Âdem nefsi, beşerî nefs veya insanî nefs denen o bir tek nefs'in eşi olan dişisini, yani Havvâ'yı da ondan var etti ve onun cinsinden kıldı... Erkek bir tür insan, kadın bir insan olmakla birlikte, her ikisi de aynı kökten, aynı cinstendir." (Elmalılı, Hak Dini Kur'an Dili, c. 4, s. 189)
"(Allah) Size, sizin nefisleriniz (cinsin)den eşler var etti..." 16/Nahl, 72) âyet-i kerîmesindeki nefis de cinsi ifâde eder. Bu; "siz, erkeğiniz ve dişinizle iki ayrı nefsten değil; bir nefs türündensiniz. Allah onun eşini de onun nefsinin cinsinden var etti" (Elmalılı, a.g.e., c. 4, s. 189) demektir.
Başka bir âyette de şöyle buyrulur: "...(Allah) Size kendi nefsinizden çiftler ve hayvanlardan da çiftler yaratmıştır. Bu (düzen içi)nde sizi üretiyor..." (42/Şûrâ, 11). Bu âyette geçen "kendi nefsinizden" sözü de; "kendi cinsinizden, yine insan olarak" (Elmalılı, a.g.e., c. 7, s. 13) demektir.