Günümüz ve İftirâ

 

İftirâ, öyle kötü bir huy ve davranıştır ki, Yüce önderimiz Hz. Peygamber, İslâm’a yeni girenlerden biat alırken Allah’a hiçbir şeyi şirk/ortak koşmamak gibi tevhidî, hırsızlık ve zinâ gibi sosyal önemi bulunan prensipler yanında; iftirâ etmemeyi de zikredip bu konuda da söz alması (İbn Hişam, II/73-75; İbnü’l-Esîr, II/96), iftirânın İslâm’a girer girmez bir mü’minin hemen bırakması gereken çok önemli bir suç olduğunu isbat eder. Yine, benzer şekilde Kur’ân-ı Kerim, Rasûl-i Ekrem’e biat etmeye gelen kadınlar heyetinden, iftirâ uydurmama konusunda da biat etmelerini emreder (60/Mümtehıne, 12).

Bilindiği gibi Kur’ân-ı Kerim, bütün mü’minlerin ancak kardeş olduğunu ilân eder (49/Hucurât, 10). Peygamberimiz (s.a.s.); “Sizden biriniz, kendisi için istediğini başkası için de istemedikçe iman etmiş sayılmaz” (Buhârî, İman 7; Müslim, İman 71, 72) buyurur. Yine bir hadis-i şerifte: “Müslüman, diğer müslümanların elinden ve dilinden zarar görmediği kimsedir.” (Buhârî, İman 4, 5; Müslim, İman 64, 65) buyurulur. Bu hükümler, kardeşliğe zarar verecek diğer ahlâkî problemler yanında, mü’minlerin birbirine asılsız suç ve kusur isnat etmelerini, yani iftirâyı da önlemeyi amaçlamaktadır.

Müslüman, her duyduğunu, araştırmadan hemen kabul edip, o duyduğuna göre davranamaz. Fâsık birinin getirdiği, asılsız olması muhtemel haberlere doğruymuş gibi ilgi gösteremez (17/İsrâ, 36; 49/Hucurât, 6). Günümüzde insan, televizyon veya gazete muhâbirlerinin, gazetecilerin eline düşmeyegörsün, yalanların en kuyruklusu, iftiraların en acımasızı ile medya tanrısına(!) iştahla kurban edilir. Özellikle yazılı ve görsel medyada gündeme getirilen konuların, haberlerin araştırılmadan doğru kabul edilmesi, o yalan ve iftiralara ortak olunması demektir. Hele hele, yeterli araştırma yapmadan müslümanlar hakkındaki hususları, yabancı ve yabancılaşmış yerli ajansların haberlerini hemen tasdik edip doğru diye etrafa yaymak, çoğu zaman iftira suçunu tümüyle işlemek anlamına gelecektir. İslâm ahlâkında, müslümanlar aleyhinde, onları kötüleyici ve incitici mâhiyetteki her türlü konuşma ve dedikodu yasaklanmıştır. Hz. Peygamberimiz, bir kişiyi kendisinde bulunan bir kusurla anmanın gıybet, ona asılsız bir kusur veya suç isnat etmenin de iftirâ olduğunu bildirmiştir (Müslim, Birr 70; Tirmizî, Birr 23). Bilindiği gibi, her ikisi de Kur’an’da yasaklanmıştır (49/Hucurât, 12; 3/Âl-i İmrân, 94; 33/Ahzâb, 58 vb.).  

Kur’an ve hadislerde yalan konusunda çok ısrarla durulmuş ve şiddetli ifâdelerle yalanın büyük bir günah olduğu belirtilmiştir. İftirâ da aslında bir yalan türüdür, hem de yalanın en çirkinlerindendir. O yüzden yalanla ilgili tüm uyarılar, aynı zamanda iftirâ için de, hem de daha ağır bir şekilde geçerlidir. Yine, İslâm’da çok önemli vebal olarak gösterilen kul hakkı, iftirâ suçunda kesin olarak ve büyük çapta sözkonusudur. Ayrıca, Kur’an, iftirâcı kimselerin şeytanın dostları, kurbanları olduğunu şu ifâdelerle belirtir: "Size şeytanların kimler üzerine inip durduğunu haber vereyim mi? Her günahkâr iftirâcı, yalancı, sahtekâr üzerine iner. Bunlar (şeytanın iftirâ ve yalanına) kulak verirler. Çoğu ise yalancıdır." (26/Şuarâ, 221-223)

İslâm’ın kesin ifâdelerle yasakladığı, insan onuruna saldırı sayılan ve kul hakkının gasbı olan iftirâ, günümüzde insanlar arasında sık rastlanan bir ahlâksızlıktır. İftirâ, basit bir çıkar uğruna, bazı mahalle kadınlarının çekemedikleri birileri, kimi esnafın birbirleri hakkında, çalışanların rekabet uğruna meslektaşlarına attıkları, hiç olmazsa izi kalan bir çamurdur. Satıcıların çoğu, kendi mallarını abartılı bir şekilde överken, farklı fiyatla piyasada satılan benzer ürün için, kendi sattıklarının “kaliteli”, (dieğerlerinin kalitesiz) olduğunu iddiâ etmekte, “ama, bunun kalitesi farklı” diyerek, belki daha kaliteli bir mala ve onu satana iftirâ atabilmekte hiçbir beis görmüyor. Reklamların da direkt veya dolaylı yollarla benzer ürünler için şuuraltına yerleştirdiği durumun iftirâ kavramıyla yakın ilgisi vardır.

Bir parti mensûbunun diğer partiliye, ya da partiye karşı çıkan tevhîdî müslümana rahatlıkla iftirâlar atabildiğine, kendisiyle aynı düşünceye sahip olmayan veya farklı metotlar tâkip eden müslümanlara çeşitli itham ve iftirâlar yağdırabildiğine, bu iftirâlara itiraz bile edilmeden dinlenildiğine hatta iltifat edildiğine, iftirâların ucuz müşterilerinin bulunduğuna şâhit olabiliyoruz. Müslüman cemaatlerin birbirleri hakkında, farklı cemaatin ağabeyi, lideri veya hocası hakkında yaptıkları gıybetlerin önemli bir bölümü de iftirâ cinsinden olabilmektedir. İsbat edemeyeceği, gözüyle görmediği ve kulağıyla duymadığı dedikoduları, bir müslümanın inceleyip araştırmadan önüne gelene aktarması, iftirâ suçuna sık sık bulaşmasını neticelendirmektedir.  “Her duyduğunu nakletmesi, kişiye yalan olarak (vebal yönüyle) yeter.” (Müslim, Mukaddime 5; Ebû Dâvud, Edeb 88, hadis no: 4992)

Bilerek veya bilmeyerek, iyi niyetle veya kötü niyetle, direkt veya dolaylı olarak iftirâ suçunu işleyenler, birilerinin huzurunu bozdukları gibi, toplumda müslümanların birbirine itimadını sarsmış, kardeşliğe darbe vurmuş olmaktadırlar. İftirâya uğrayan insan, bunun acısını iyi bilir. Bir iftirâ uğruna hayatı zindana dönmüş, kahrolmuş, nice psikolojik hastalıklara yakalanmış, toplumdan kopmuş, hatta intihar etmiş nice insan vardır. Toplumda, iyi bir insan, emîn/güvenilir bir kişi olarak tanınma hakkı ve görevi olan bir müslümanın, söylemediği bir söz veya yapmadığı bir suçtan dolayı kamuoyunda cezâ çekmesi, acı ve incitici olduğu kadar, iftirâyı atan için de o oranda büyük bir günahtır. “Mü’min erkekleri ve mü’min kadınları, yapmadıkları bir şeyle (suçlayıp) incitenler bir iftirâ ve açık bir günah yüklenirler.” (33/Ahzâb, 58)  

İftirâ; çoğunlukla kıskançlıktan, çekememezlikten, kişinin kendisine olan güven ve saygısını kaybetmesinden ortaya atılır. İftirâcı kimseler, çoğunlukla aşağılık duygusuna sahiptir. Kendini çevresine isbat edememiş, hayırlarla adını duyuramamış insan, bu konuda faâl olanları karalamakla onları kendinden daha aşağı göstermek, dolayısıyla kendini bu şekilde öne çıkarmak ve tatmin olmak istemektedir. Müfterîler çoğunlukla; çıkarcı, kıskanç ve başarısız kimselerdir. Başkalarını kötü göstermekten sadistçe zevk alan, kendilerindeki eksiklik ve zaafları başkalarına atfedip kolay yoldan aşağılık duygularını gidermek istemektedirler. Bu, basit bir suç değildir; kul hakkına tecâvüz ve kardeşlik hukukuna darbe olduğu ve müslüman toplumu içten içe kemiren bir virüs olduğu için, Allah katında çok büyük günahtır (4/Nisâ, 112; 24/Nûr, 15).

Günümüzde bazı müslümanlar, sırf kendi mezheplerinden, kendi tarikatlarından, kendi parti, vakıf, dernek, meşrep ve metotlarından farklı oldukları için nice müslümanı tekfîr edebilmekte, o müslümana en büyük iftirâyı yapabilmekte sakınca görmemekteler. Haksız tekfîr, bir mü’mine yapılabilecek en büyük iftirâdır. Ahlâklı, nâmuslu müslüman bir kadına “fâhişe” demekten daha ağır bir suçtur bir müslümanı tekfir etmek. Çünkü mürted kabul edilen bu kimsenin nikâhı da, nâmusu da düşmekte, idamlık bir suç işlediği değerlendirilmekte ve âhirette ebedî cehennemlik olduğu söylenmek istenmektedir. Bu iftirânın büyüklüğünden dolayı, hadis-i şerifte; bir mü’mine “kâfir” diyerek iftirâ eden kimsenin, onu öldürmüş gibi günah işlemiş sayılacağı belirtilir (Buhârî, Edeb 44; Tirmizî, İman 16). Bir mü’mine “kâfir” diyerek veya onu “sapık” ilân ederek ya da farklı şekilde bir suçlama ile onun onurunu zedeleyerek iftirâ etmek, insanın âhiret hayatını iflâsa götürecek olan kul hakları arasında gösterilir (Müslim, Birr 60; Tirmizî, Kıyâmet 2).

Müslümanlar, özellikle İslâm’ı temsil konumunda kabul edilen cemaat önderleri, İlâhiyat profesörleri, tarikat şeyhleri ve her seviyeden hocalar, kendi yaşayış ve faâliyetleriyle İslâm’a iftirâ atacak bir tavır sergilemeseler bile, onları örnek kabul eden toplumun İslâm’ı yanlış ve eksik tanımalarına fırsat vererek, kalabalıkların İslâm’a iftirâ atmalarına sebep olabileceklerini düşünmek zorundadırlar. Bu yüzden olsa gerektir; “yarım doktor can yakar, yarım hoca din yıkar” denilmiş; “hocaların dediğini yap; ama gittiği yoldan gitme” tavsiyesi şöhret bulmuş, hatta günümüzde “hangi hocaların hangi dediklerinin yapılıp yapılamayacağı” tartışılır olmuştur. İslâm’a dâvet ve hizmet etmeleri gereken nice kimseler, İslâm’ın önünde gölge olmakta, İslâm’ın yanlış tanınmasına sebep olmaktalar. Hepimiz kendi kendimize “biz de bu tiplerden biri miyiz acaba?” diye sormalı, eğer “evet”, hatta “belki” diyorsak, ya hallerimizi değiştirip ıslah etmesi, veya İslâm’a engel olmamak için bizi helâk etmesi için Allah’a duâ etmeliyiz.      

Müslümanlara atılan iftirâdan daha büyük vebali olan iftirânın en çirkini, İslâm’a, Peygamber’e ve Allah’a atılan iftirâdır. Günümüzde İslâm’a nice iftirâlar atıldığını, Dinin “irtica” olarak yaftalandığı, İslâm’da olmayan şeylerin İslâm’dan kabul edilerek ve İslâm’da olan nice şeyin de İslâm’da olmadığı gibi değişik şekillerde ithamlar yapılabildiği, özellikle medyadan her gün izlenmektedir. Bazıları bu iftirâlara sessiz kalarak veya İslâmî hükümleri ketmedip gizleyerek dolaylı bir şekilde desteklemiş olmakta, bazıları bid’at ve hurâfeleri din şeklinde takdim ederek dine iftirâlar uydurabilmektedir. Tek hak din olan İslâm’ın, Kur’an ve Sünnette kuralları belirlenip nasıl uygulanacağı gösterilen hükümlerin, İslâm’ın hâkim değil mahkûm olduğu yerlerde yok sayıldığı, zamanı geçmiş ve son kullanma tarihi eskimiş sayıldığı, alaya alındığı, hakaret edildiği, yani değişik şekillerde iftirâ atıldığı herkesin bildiği ve gördüğü bir vâkıadır. Bunun sonucu olarak İslâm’a iftirâ atılarak “Amerikancı, Batının çıkarlarına uygun din, resmî din, devlet dini, tâğutların râzı olduğu din, Millî Güvenlik Kurulunun prensiplerine uyan din, Türk Standartlarına uygun din,  Atatürk ilkelerine ters düşmeyen din, laiklik ve kapitalizmle, ırkçılık ve tarihçilikle uzlaşıp sentezlenmiş din, halk dini, hurâfeler ve bid’atların temsil ettiği din, sûfîlerin/sofuların dini, entelektüel din, kandil geceleri ve Ramazan günlerine âit din, folklorik ve nostaljik din... şeklinde algılanan din anlayış ve yaşayışı, İslâm’a dil veya fiille atılmış en büyük iftirâlardır.

İslâm’ı “tevhid” kavramından bağımsız ve onunla ilişkisiz şekilde takdim etmek Din’e bir iftirâ olduğu gibi; Tevhid Dini’ni parçacı, uzlaşmacı ve sentezci şekilde sunmak da İslâm’a iftirâdır. İslâm, bazılarına göre sakal, sarık, cüppe, çarşaf ve tesbihten ibârettir. Bazılarına göre siyaset ve devletten, cihaddan ibârettir. Bazılarına göre ilim tahsil edip nutuk atmaktan, tebliğden ibârettir. Bazılarına göre radyo yayını, gazete ve dergi çıkarmaktan ibârettir. Kimilerine göre cemaat çalışmasından, teşkilâtçılıktan, vakıf ve dernek faâliyetinden, kimilerine göre de oy verip filan partiyi desteklemekten, ya da falan yazarın yazdığı kitapları okuyup açıklamaktan ibârettir. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Körlerin fili tanımladığı gibi parçayı bütün yerine koyan, ormanı ağaca kurban eden zavallılar, eksik ve yanlış bir İslâm tanımı ve tanıtımı yaptıklarını niçin düşünmezler? Güçleri sadece bazı alanlarda sınırlı çalışmalara yeten, ama dini bunlardan ibâret görmeyen, faydalı olabilecekleri bazı alanlarda bütünün bir parçası olarak çalışma yapanlara değil sözümüz. Kur’an’da Allah’ın hiç önemsemediği şeyleri ya da dinin sadece bir-iki esasını Dinin kendisi, bütünü diye sunanlara; din ve hizmet adına yapıştığı ve öne çıkardığı, tek yol olarak insanlara sunduğu bir-iki husustan başkasının din ve hizmet olmadığı anlayışında olanlara; bu parçacı, eksik ve yanlış din anlayışının Allah’ın dinine (ed-Dîn’e) iftirâ olduğunu söylüyoruz.

Peygamberimizin hayatında tamamlanmış olan dine (5/Mâide, 3), ondan sonra ilâveler yapan mantık da, dine iftirâ etmektedir. “(Dinde) Sonradan ortaya çıkan her şey bid’attır; her bid’at dalâlettir/sapıklıktır ve sapıklık da insanı ateşe sürükler.” (Müslim, Cum’a 43, hadis no: 867; Ebû Dâvud, Sünnet, hadis no: 4606; İbn Mâce, Mukaddime 7; Nesâî, Iydeyn 22). Bu hadis-i şerife rağmen, dine ve ibâdete sonradan katılan ilâvelerin kimilerini “bid’at-ı hasene (güzel bid’at)” diye sunup savunan anlayış da dine iftirâ etmektedir. Nice zikir törenlerini, semâ âyinlerini, şiş sokmaları, Kur’an’da ve Sünnet’te olmayan zikir ve ibâdet biçimlerini, ilâhî ve mevlitleri din olarak sunan veya kabul eden kimseler de Dine iftirâ etmiş olmaktadırlar. Kur’an ve Sünnetle çerçevelenmiş Dinin içindeki bazı hususları yok sayan atmalar da, dine ve ibâdete yapılan katmalar da Dine iftirâdır.

Tabii, İslâm’ı değişik sentezlere bulayıp Hakla-bâtılı karıştırmak da Dine iftirâdır. İslâm’la Türklüğü, Kürtlük veya Araplığı... sentez yapıp meselâ “Türk İslâm Sentezi”, “Türk İslâm’ı”, “İslâm Sosyalizmi”, “Demokratik İslâm” gibi adlandırmalar İslâm’a bir iftira olduğu gibi, ad vererek ya da vermeyerek Din adına bu tür yaklaşımları benimsemek, yani başka bir beşerî görüş veya ideoloji ile İslâm’ı harmanlayıp sentezlemek; slâm’a eksiklik atfetme ve Allah’ın ikmâl edilmiş dinini değiştirme ve başka bir şeyle tamamlama iddiâsında bulunmaktır, adını Allah’ın koyduğu ve içini O’nun doldurduğu Din’e bir iftirâdır.                      

Bilindiği gibi, iftirâ; uydurmak demektir. Uydurmaların en çirkini de Allah adına yapılan uydurmalardır. Yani, Allah’a âit olmayan bir sözü O’na nisbet etmek, O’nun hükmü olmadığı halde, O’nun hükmü diye bir şeyi O’na atfetmek iftirâların en kötüsüdür. Allah (c.c.) adına helâl ve haram ölçüleri koymak iftira olduğu gibi (3/Âl-i İmrân, 94), Allah’ın indirdiği hükümlerden daha iyi ve daha adâletli kabul edilerek insanların yaptıkları yasaları benimseyip uygulamak da büyük bir iftirâ ve fecî bir zulümdür. Allah’ın yetki vermediği hiç kimsenin dinî hüküm koymaya hakkı olmadığı gibi, insanların uydurdukları hurâfe ve bid’atlara Allah’ın dini diye bağlananlar da dine iftira etmektedirler. “Yoksa, onların, kendilerine, Allah’ın izin vermediği şeriat/hüküm/din olarak koyan ortakları mı var? Eğer (bir süre fırsat verilmesi hakkında) karar olmasaydı, derhal aralarında hüküm verilir (işleri bitirilir)di. Kuşkusuz zâlimler için acı bir azap vardır.” (42/Şûrâ, 21).

Allah’tan başka ilâh/tanrı yoktur. Hüküm O’na âittir, insanları yönetme, yetiştirip terbiye etme (rubûbiyet) O’nun hakkıdır. Müşriklerin ortaya attıkları hükümlere ve ibâdet biçimlerine Allah izin vermemiştir. Onların uydurdukları gelenekler, Allah’ın hükümleri değil, şeytanların telkinleridir. 7/A’râf sûresi 37-39. âyetlerde, Allah’a iftirâ ederek, kendiliklerinden Allah adına helâl ve haram koyanların, ya da Allah’ın âyetlerini yalanlayanların en zâlim kimseler oldukları vurgulanıyor. “Allah’a karşı iftira edip yalan uydurandan... daha zâlim kim olabilir?!” (6/En’âm, 93).

Daha çok, câhillerin ve günahkâr fâsıkların, bilinçli ya da bilinçsiz müşrik ve münâfıkların, İslâm’ın bazı emir ve yasaklarını kabul etmedikleri ve kendi anlayışları içinde dinden saymadıkları, onların konumu açısından pek yadırganmamaktadır. Elbette, onların bu tavırları Din’e büyük bir iftirâdır. Ama, en az bunlarınki kadar, hatta umulmadık kimseler tarafından sâdır olduğu için etkisi daha büyük olan ve yadırganacak olan iftirâ, takvâ adına yapılanlardır. “Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü ‘şu helâldir, şu haramdır’ demeyin, sonra Allah’a karşı iftirâ/yalan uydurmuş olursunuz. Allah’a karşı iftirâ edip yalan uyduranlar ise iflâh olmazlar. Azıcık yaşama(nın ardından), onlara acı bir azap gelecektir.” (17/Nahl, 116-117). Birtakım akıl yürütmelerle, kıyaslarla, gerçekte mubah olan yiyecekler üzerine yasaklar koyarak dini zorlaştırmanın, Allah’a iftirâ ve büyük bir suç olduğu belirtiliyor. Müşrikler, bâtıl düşüncelerle, hurâfeci geleneklere dayanarak Allah’ın güzel nimetlerinden bir kısmını kendilerine haram saymışlardı (10/Yûnus sûresi, 59-60). Bugün de böyle birtakım geçersiz kıyaslara, akıl yürütmelerine, tutarsız sözlere dayanarak birçok nimeti haram kılan kimseler vardır. Âyet, kendi akıllarıyla böyle yasaklar koyan herkesi uyarmaktadır. Kur’ân-ı Kerim, Allah’ın vahyi olmayan şeyleri Allah’ın vahyi şeklinde göstermeyi, Allah adına din hükümleri koymayı en büyük zulüm sayar. Peygamberimiz (s.a.s.) de “Kim benim üzerime  yalan söylerse, (benim söylemediğim bir sözü ‘hadis’ diyerek bana atfederek iftirâ atarsa) cehennemdeki oturacağı yere hazırlansın." buyuruyor (Buhârî, İlm 49-51, Enbiyâ 128, Zühd 72; Müslim, Mukaddime 1-3; Ebû Dâvud, İlm 4, hadis no: 3651; İbn Mâce, Mukaddime 4, hadis no: 30-37; Tirmizî, İlm 8, hadis no: 2796-2798). Bırakın halk tabakasından câhil kimseleri, hemen tüm vâiz ve hatipler, nice dinle ilgili kitap yazan âlimler bile, “Peygamberimiz buyuruyor ki...” diye Rasûlullah’a isnâd ettikleri hadisin kaynağını belirtmeyi gereksiz görüyorlar. Böylece sahihlerin yanında nice uydurma sözler Peygamber’e mal edilerek o büyük insana bilerek veya bilmeyerek, iyi niyetle de olsa iftirâ atılmasının kapıları açılmış oluyor. Kulaktan dolma bilgiler edinmiş halkın ve hatta nice hoca ve yazarın dağarcığında o kadar çok sahih zannedilen uydurma hadis vardır ki, şaşmamak mümkün değil. Peygamber’e isnad edilen bu uydurmalarla dinin temiz kaynağı bulanmış oluyor. Müslümanlar arası gayr-ı meşrû ihtilâfların, din anlayışlarındaki uçurumların, haklı veya haksız tekfirlerin temel sebeplerinden biri Peygamber’e ve dine yapılan bu iftirâlardır. Dinle ilgili konularda yazı yazanlardan ve konuşma yapan hocalardan sahih ve mûteber kabul edilen kaynaklarda yer almayan hadislere karşı müslümanların uyanık ve titiz olmaları, dinlerinin aklanması için, terketmemeleri gereken görevleridir. Özellikle de kaynaksız ve delilsiz olarak hadis diye sunulan sözlerin ve yazıların kaynağını ilgili kişiden sormaları ve bu kaynaksız ya da sahih olmayan kaynaklara dayanan hadislere izin vermeyen bir üslûp ve tavır takınmaları, dine iftirâ suçuna iştirakten kurtulmak için müslümanların üzerine bir borçtur.

“….Kim Allah’a şirk koşarsa, doğrusu büyük bir günahla (Allah’a) iftirâ etmiş olur.” (4/Nisâ, 48) âyetinde olduğu gibi ‘şirk’ Allah hakkında büyük bir iftirâdır. Şirkin, en büyük iftirâ ve Allah’a şirk koşarak bu iftirâyı atanların en büyük zâlimler olduğu unutulmakta, unutturulmakta ve müslümanlar bu büyük müfterîleri dost sanıp yanlarında yer alabilmektedir. Kendisine, karısına, anasına, nâmusuna iftirâ atılınca, aslan kesilen/kesilecek olanların, Allah’a en büyük iftirâyı atanlara karşı sesini çıkarmaması neyle ve nasıl izah edilebilir? Allah’ın farzlarını geçersiz kabul edenlerin, O’nun yasaklarını kanunlaştırıp bayraklaştıranların, yani en büyük müfterîlerin yardımcısı ve yardakçısı olanlar, en azından onlara sessiz kalarak zımnen destek verenler, dünyada rahat etseler bile, âhiretteki hesaptan nasıl kurtulacaklardır?        

Allah’a iftirâ atmanın en çirkin yolunun O’na şirk koşmak ve şirk koşmanın da en büyük zulüm olduğu (31/Lokman, 13), zâlimlere az da olsa meyletmenin kişiyi cehenneme götüreceği (11/Hûd, 113) akıldan çıkarılmamalıdır. Hıristiyan ve yahûdilerin Allah’a oğul nisbet etmeleri ve din adamlarını rab edinmeleri, Allah’ın şânına yakışmayacak nitelikleri Allah’a yakıştırarak Allah’a iftirâ attıkları unutulmamalı ve sırf bu sebep bile onların yanında yer almak, müslümana cehenneme atılmak gibi gelmelidir.  Bunun yanında, televizyon programlarının da etkisiyle Allah için -hâşâ- “Allah baba” diyen müslüman çocukları, tanrılaştırılan bazı diri ve ölü insanlar, aşırı yüceltilip putlaştırılan maddî veya ideolojik güçler, Allah’ın dışında “en büyük” olduğu düşünülen veya söylenilen şeyler, popçu ve topçuların tanrılaştırılması, şarkı sözlerindeki elfâz-ı küfürler, hüküm ve eğitim başta olmak üzere Allah’ı devre dışı bırakan anlayış ve uygulamaların... hep Allah’a iftirâ olduğu bilinmeli ve ona göre davranmalıdır.

Allah’a, dinine, kitabına, peygamberine yapılan iftirâların, kendi nâmusuna atılan iftiradan daha fecî olduğu bilinciyle öncelikle bunlara tavır alan, yani Allah’ın şânına uygun olmayan hususlardan Allah’ı tenzîh edip tesbih eden, kendisi müfterîlerden olmadığı gibi, onların dostu olmaktan da sakınan, dininin onurunu kendi onuru bilen “aziz” müslümanlara selâm olsun!          

"Budur dehre âdet ki her kâmile / İder nâkıs olan hezâr iftirâ.

"İftira olduktan sonra, söylenecek söz mü bulunmaz; erdem bile iftiranın ekmeğine yağ sürer."

"Halâs olmaz cihanda kimse halkın iftirasından."

"İftira, kılıçtan daha zâlim bir silâhtır, çünkü iftiranın açtığı yaralar hiçbir zaman kapanmaz."

"Bir iftira, başka iftiralar doğurur ve yerleştiği yerde sonsuza kadar kalır."

"Hiçbir şey iftira kadar yüksek bir hıza sahip değildir; bu kadar kolaylıkla söylenemez; bu kadar kolaylıkla inanılmaz ve bu kadar geniş alana yayılmaz."

"İftira kötü köpek gibidir, kaçanın ardından ürür, pervâsızca yüzüne baktın mı sesini keser." 

"İftira, eşek arısına benzer, onu ilk vuruşta öldüremeyecekseniz, hiç dokunmamak daha iyidir."

"İftira korkunç bir şeydir. Onu yok etmeye çalışırsanız, kuvvetlenir, canlanır. Kendi haline bırakırsanız, kuvvetini yavaş yavaş kaybeder, en sonunda yıkılır gider."

"İftiralara en iyi cevap, sessiz kalarak verilir."

"İnsan iftirayı ancak önem vermemekle yenebilir. İftira; edileni değil, edeni kirletir."

"Buz kadar lekesiz, kar kadar temiz olsan bile, iftiradan kurtulamazsın."

"İki yüzlülüğü, dalkavukluğu beceren, iftirayı da becerir."

"İnsan, genellikle başkalarına sürmek istediği çamura bulanır."

 

Sami Şener, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 3, s. 96-97

Hüseyin K. Ece, İslâm’ın Temel Kavramları, s. 291-293

Abdurrahman Kasapoğlu, Kur’an’da Ahlâk Psikolojisi, s. 77-78  

Mustafa Çağrıcı, TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 21, s. 522-523        

Hayati Aydın, Kur'an'da İnsan Psikolojisi, s. 263-264

S. Ateş, Kur’an Ansiklopedisi, c. 2, s. 280-297

Hüseyin K. Ece, İslâm’ın Temel Kavramları, s. 407-409

Mustafa İslâmoğlu, Yahudileşme Temayülü,  s. 206-215

Kul Sadi Yüksel, Bu Böyledir, II/441-464

İsmail Kaya, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 3, s. 93-94

Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 3, s. 327

Hamdi Döndüren, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 4, s. 22-23