Bilindiği gibi, iftirâ; uydurmak demektir. Uydurmaların en çirkini de Allah adına yapılan uydurmalardır. Yani, Allah’a âit olmayan bir sözü O’na nisbet etmek, O’nun hükmü olmadığı halde, O’nun hükmü diye bir şeyi O’na atfetmek iftirâların en kötüsüdür.
İftirânın en çirkin Allah’a iftira edip yalan uydurmak olduğu gibi, Allah’a şirk/ortak koşmak da Allah’a yapılan iftiranın en büyüğü ve en çirkinidir. “Allah, Kendisine şirk/ortak koşulmasını bağışlamaz; bundan başkasını dilediğine bağışlar. Allah’a şirk/ortak koşan da gerçekten büyük bir günah işlemiştir. Şu kendilerini övüp yüceltenleri görmedin mi? Hayır, ancak Allah dilediğini yüceltir, onlara kıl kadar zulmedilmez. Bak, nasıl Allah’a iftira edip yalan uyduruyorlar? Apaçık bir günah olarak bu, (onlara) yeter.” (4/Nisâ, 48-50). “Yoksa, onların, kendilerine, Allah’ın izin vermediği şeriat/hüküm/din olarak koyan ortakları mı var? Eğer (bir süre fırsat verilmesi hakkında) karar olmasaydı, derhal aralarında hüküm verilir (işleri bitirilir)di. Kuşkusuz zâlimler için acı bir azap vardır.” (42/Şûrâ, 21). Bu âyette de, uydurdukları hurâfelere Allah’ın dini diye bağlananlar kınanmakta, Allah’ın onayı olmadan hiç kimsenin din hükmü koymağa hakkı olmadığı vurgulanmaktadır. Allah’tan başka ilâh/tanrı yoktur. Müşriklerin ortaya attıkları hükümlere Allah izin vermemiştir. Onların uydurdukları gelenekler, Allah’ın hükümleri değil, şeytanların telkinleridir. Allah böyle şeylerden hoşlanmaz. Şâyet ezelde kullarına bir süre vermeyi, cezâlarını ertelemeyi veya âhirete bırakmayı kararlaştırmış olmasaydı, derhal aralarında hüküm verilir, helâk edilirlerdi. Fakat Allah, ezelî kararı uyarınca onların cezâlarını ertelemektedir. O zâlimler, zamanı gelince şiddetli bir cezâya çarptırılacaklardır.
7/A’râf sûresi 37-39. âyetlerde, Allah’a iftira ederek kendiliklerinden Allah adına helâl ve haram koyanların, ya da Allah’ın âyetlerini yalanlayanların en zâlim kimseler oldukları vurgulanıyor, bunlara kitaptan nasiplerinin ulaşacağı belirtiliyor. Yani, ezelde yazılmış, haklarında takdir edilmiş olan pay, kendilerine mutlaka ulaşır. Bu pay ya Allah’ın azâbıdır veya dünyada onlara takdir edilmiş bulunan rızıkları, amelleri ve ömürleridir. Bu anlam, sözgelimine daha uygundur. Bu insanlar, Allah’ın yazgısında kendilerine takdir edilmiş bulunan rızıkları alırlar, nihâyet dünya ömrünü tüketip can verme durumuna gelirler. İşte bunların, dünyadan ayrılış durumları şöyle tasvir ediliyor: Şimdi melekler, onların canlarını alırken, Allah’tan başka tanrı diye yalvardıklarının nerede olduklarını sorarlar. Eğer o yalvardıkları şeyler tanrı olsalardı, şu en zor durumda bulunan tapanlarına yardım ederlerdi, onları ölümden kurtarırlardı. Fakat o tanrılardan hiçbiri yok. Ömür boyu onlara tapıp, şimdi can alan meleklerle yapayalnız karşılaşan güçsüz, zavallı insanlar, artık gerçeği itiraftan başka çare bulamazlar. “Bizden kayboldular” derler. Böylece dünyada inkâr etmiş olduklarına dâir kendi aleyhlerine tanıklık ederler.
“Allah’a karşı iftira edip yalan uydurandan, ya da kendisine bir şey vahyedilmemiş iken ‘bana vahyolundu’ diyenden ve ‘ben de Allah’ın indirdiği gibi indireceğim’ diyenden daha zâlim kim olabilir? O zâlimler ölüm dalgaları içinde, melekler ellerini uzatmış: ‘Haydi canlarınızı çıkarın, Allah’a hak/gerçek olmayanı söylemenizden ve O’nun âyetlerine karşı büyüklük taslamanızdan ötürü, bugün alçaklık azâbıyla cezâlandırılacaksınız!’ (derken) onların halini bir görsen!” (6/En’âm, 93). Bu âyette; Allah’a yalan uyduran, yani kendi uydurduğu sözü, Allah’ın sözü diye ileri süren, ya da vahiy almadığı halde kendisine vahiy geldiğini söyleyen, veya kendisinin de Allah’ın indirdiği gibi âyetler indirebileceğini iddiâ eden kimseden daha zâlim birinin olmayacağı vurgulanıyor ve bu tür iddiâlara sapan zâlimlerin, can verirken düşecekleri çetin durum anlatılıyor.
Melekler, onların canlarını almak üzere ellerini onlara uzatırlar: “Haydi, canlarınızı çıkarıp verin, yahut haydi bedenlerinizden çıkıp elimize gelin! Allah’a karşı gerçek dışı sözler söylediğinizden ve Allah’ın âyetlerini kabul etmeyip böbürlenmenizden dolayı bugün alçaklık azâbıyla cezâlandırılacaksınız!” derler. Büyüklük taslayanlara, böbürlenenlere en uygun cezâ, alçaklık azâbıdır. Burada böbürlenen, kasılanlar orada alçaltılırlar.
Kur’ân-ı Kerim, Allah’ın vahyi olmayan şeyleri Allah’ın vahyi şeklinde göstermeyi, Allah adına din hükümleri koymayı en büyük zulüm sayar ve Kur’an’ın, Allah’a iftira olmayıp, sadece vahiy olduğu birçok âyette vurgulanır.
10/Yûnus sûresi, 69-70. âyetlerde; uydurdukları iftirâyı, yalanı Allah’ın üstüne atan, kendi bâtıl düşünce ve inançlarını Allah’ın buyruğu gibi gösterenlerin felâha ulaşamayacakları/onmayacakları, şu dünyada azıcık yaşadıktan sonra Allah’ın huzuruna gidip hesap verecekleri ve inkârlarından dolayı Allah’ın onlara şiddetli azâbı tattıracağı vurgulanmaktadır.
Yine, şu âyetler de, bu büyük zulmü konu alır: “Allah’a iftirâ eden/yalan uyduran, ya da O’nun âyetlerini yalanlayanlardan daha zâlim kim olabilir?...” (7/A’râf, 37). “Uydurduğu iftirayı/yalanı Allah’ın üzerine atan, yahut O’nun âyetlerini yalanlayandan daha zâlim kim olabilir? Şüphesiz mücrimler/suçlular asla felâh bulmazlar/onmazlar.” (10/Yûnus, 17). “Allah’a iftira edip yalan uyduranlardan daha zâlim kim olabilir? Onlar Rablerine sunulacaklar. Şâhitler de: ‘İşte Rablerine karşı yalan söyleyenler bunlardır’ diyecekler. İyi bilin ki, Allah’ın lâneti zâlimlerin üzerinedir.” (11/Hûd, 18). “Kâfirler: ‘Bu, yalandan başka bir şey değildir. (Muhammed) onu uydurdu, başka bir topluluk da kendisine yardım etti’ dediler ve kesin bir zulme ve iftirâya vardılar.” (25/Furkan, 4). Ve yine bkz. 3/Âl-i İmrân, 94; 6/En’âm, 21; 10/Yûnus, 37-40, 59-60; 11/Hûd, 13; 35; 12/Yusuf, 111; 18/Kehf, 7; 23/Mü’minûn, 38; 29/Ankebût, 68; 32/Secde, 3; 39/Zümer, 32; 42/Şûrâ, 24; 46/Ahkaf, 8)
10/Yûnus sûresi, 59. âyetinde, müşriklere, Allah’ın indirdiği rızıkların bazısına haram, bazısına helâl damgasını neden vurduklarını, bu hususta Allah’tan izin mi aldıklarını, yoksa Allah’a iftira mı ettiklerini inkâr şeklinde sorulmaktadır. En’âm sûresinde daha ayrıntılı olarak anlatıldığı üzere müşrikler, çeşitli hayvanlar hakkında haram, helâl hükümler koymuşlardı. Kendi kendilerine koydukları bu hükümleri de İlâhî emir sanıyorlardı. İşte âyet, onların kendi kendilerine koydukları bu hükümlere, tabulara bağlanmalarını ve hurâfelere kapılarak Allah’ın yarattığı güzel şeyleri haram saymalarını, Allah’ın nimetlerine şükredecekleri yerde, kendi vehimleriyle o nimetlere yasaklar koymalarını kınamakta, bunu Allah’a karşı nankörlük saymaktadır. Devamındaki 60. âyette de, uydurdukları yalanı Allah’ın hükmü diye gösterip Allah’a iftirâ etmiş olanların, Kıyâmet gününde hallerinin nice olacağı soruluyor: “Allah’a iftira edenler, yalan uyduranlar Kıyâmet gününde durumlarının ne olacağını sanıyorlar? Onlar o gün kurtulacaklarını mı zannediyorlar?” deniyor. Bu sûretle onların, Allah’ın cezâsından kurtulamayacakları vurgulanıyor.
Müşrikler, bâtıl düşüncelerle, hurâfeci geleneklere dayanarak Allah’ın güzel nimetlerinden bir kısmını kendilerine haram saymışlardı. Bugün de böyle birtakım geçersiz kıyaslara, akıl yürütmelerine, tutarsız sözlere dayanarak birçok nimeti haram kılan kimseler vardır. Âyet, kendi akıllarıyla böyle yasaklar koyan herkesi uyarmaktadır.
“Onlar bir fâhişe/kötülük, aşırılık yaptıkları zaman; ‘Babalarımızı bu yolda bulduk, bunu bize Allah emretti’ dediler. ‘Allah kötülüğü emretmez’ de. Allah’a karşı bilmediğiniz şeyler mi söylüyorsunuz? De ki: ‘Rabbim bana adâleti emretti. Her mescidde yüzlerinizi O’na doğrultun ve dini yalnız Kendisine has kılarak O’na yalvarın (Allah’a hiçbir benzer, eş, şirk/ortak koşmadan, gönlünüze başka sahte tanrılar getirmeden sırf Allah’a yönelerek O’na kulluk edin). İlkin sizi yarattığı gibi yine O’na döneceksiniz. (O) Bir topluluğu doğru yola iletti, bir topluluğa da sapıklık hak oldu. Çünkü onlar, şeytanları Allah’tan başka dostlar tuttular ve kendilerinin de doğru yolda olduklarını sanıyorlar.” (7/A’râf, 28-30). Bu âyetlerin Kâ’be’yi çıplak tavaf etme geleneğini kınamak üzere indiği rivâyet edilir. Tefsirlerde açıklandığına göre, Kureyş dışındaki Arap kabileleri, Kâ’be’yi tavaf etmek istediklerinde, içinde günah işlenmiş olması ihtimali bulunan bir elbise ile tavaf etmemek için, normal giysilerini çıkarır, özel giysi giyer veya havlu kuşanırlardı. Bu elbise veya havluları, Kâ’be’nin Kureyşli bekçileri, ücret karşılığında verirlerdi. Kureyşliler normal giysileri ile tavaf ederken, taşradan gelenlerin, oradan satılan havluyu kuşanması, Kureyşliler için kârlı bir işti. Elbise veya havlu kiralamaya parası olmayan taşralılar, -kadın olsun, erkek olsun- giysilerini çıkarıp çıplak tavaf eder ve bunu Hz. İbrâhim’in, Allah’ın buyruğu ile yerleştirdiği bir hac geleneği sanırlardı (İbn Kesir, Tefsîr, II/209). Bu âyetler, câhiliyye Araplarının bu hareketlerini reddetmekte, delilsiz olarak ataların koydukları bâtıl gelenekleri körü körüne taklit etmeyi kınamaktadır.
“Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü ‘şu helâldir, şu haramdır’ demeyin, sonra Allah’a karşı iftira/yalan uydurmuş olursunuz. Allah’a karşı iftira edip yalan uyduranlar ise iflâh olmazlar. Azıcık yaşama(nın ardından), onlara acı bir azâp gelecektir.” (17/Nahl, 116-117). Bu âyetlerde de kendi düşünceleriyle, Allah adına helâl ve haram koyanların, dinde olmayan şeyleri dine sokanların iflâh olmayacakları, azıcık yaşayıp sonra acı azâba çarpılacakları vurgulanıyor. Böylece birtakım akıl yürütmelerle, kıyaslarla, gerçekte mubah olan yiyecekler üzerine yasaklar koyarak dini zorlaştırmanın, Allah’a iftirâ ve büyük bir suç olduğu belirtiliyor.
İnsanlar arasında sadece kendilerinin Allah katında özel bir yeri olduğunu sanmak, cenneti kendilerine özgü kılmak, cehenneme gitseler dahi bir süre sonra çıkacaklarını, ama kendileri dışında kalan toplulukların ebedî cehennemde kalacaklarını sanmak da Allah’a iftirâdır. Çünkü Allah ne yahûdilere, ne de başka uluslara kesin bir ayrıcalık tanımıştır: “Yahûdi veya hıristiyan olandan başkası cennete girmeyecek’ dediler. Bu, onların kuruntusudur. De ki: ‘Doğru iseniz, delilinizi getirin.” (2/Bakara, 111). “Bu hareketleri, onların: ‘Bize ateş, sayılı birkaç günden başka dokunmayacak’ demelerinden ileri gelmektedir. İftira edip uydurdukları şeyler, onları dinlerinde yanıltmıştır.” (3/Âl-i İmrân, 24) (6)