FEMİNİZM

Kadının siyasal, toplumsal ve ekonomik alanlardaki halkları ve eşitliği taraftarlığını ve kadının toplumdaki rolünün kökten değiştirilme fikrine bağlanmayı ifade eden modern bir terim. Hareketin Aristophanes'ten Charİolte Bronte gibi XIX. yüzyıl romancılarına kadar uzanan öncüleri vardır. Mrs. Emmeline Pank-hursi gibi ilk feminist kampanyasını açanlar, temel amaçları olarak kadınların oy kullanma hakkı ve kadın üzerindeki erkek egemenliğinin siyasal yönleri üzerinde yoğunlaştı; çok geçmeden vurgu eşit ücret ve eşit fırsat şeklindeki ekonomik ve toplumsal eşitliğe doğru değişti. Yeni doğum kontrol yöntemleri ve kamu oyunun değişen havası kadın hareketine bazı yasal haklara kavuşma fırsatı verdi ve eğitim, İşve evde eşitlik ilkesinin daha yaygın olarak kabulüne yol açtı. Bununla birlikle, femi-nisi hareketin gerek amaçları, gerekse tasarımı, VVumen's Liberation (hareketinin) akıi-visl ve militan kanal olarak ortaya çıkmasıyla

son yıllarda değişikliğe uğradı. Women's Liberation (kısaltılmış şekliyle Women's lib) hareketi, bütün toplumsal sistemi psikolojik ve biyolojik terimlerle baskının biçimlendirilip sürdürüldüğü cins ayrımcılığı (sexism) tarafından kuşatıldığı yolundaki (Greer ve K.Mİ1-let'in kitaplarındaki şekliyle) daha radikal unsurlar üzerinde durur. A.Stassinopoulos'un The Female Woman'ında vurgulanan feminizm tipi -ki kadını bensersiz kadınsı niteliklerin ve yeteneklerin sahibi olarak görür ve toplumsal rollere bu tür niteliklerin yansıdığını görmek ister- günümüzde VVomen's liberati-on mensuplarınca şiddetle eleştirilmiştir.

Modern feminist hareket Kuzey Amerika'da 1960'ların ortalarından, Avrupa'da muhtemelen biraz daha sonrasından itibaren ortaya çıkmıştır. Önemli siyasal feminist faaliyetler (örneğin, İngiltere'deki 'Suffragctte' hareketi) çok eskilere uzanıyorsa da, feminizmin hiçbir dört başı mamur siyasal öğretisi mevcut olmamıştır ve feministlerin içinde barınan çeşitli gruplar ve düşünce akımları sık sık amansız bir anlaşmazlığa düşerler. Temelde feminist hareket erkeklere karşı kadınların eşit siyasal ve toplumsal haklarım aramayı amaçlar. Hareketin tüm kollarınca paylaşılan belli başlı ortak teorik varsayım şudur: Çocuk doğurma ve büyütme örneğinde olduğu gibi, esasen bir iş, bölümüne yol açan cinsel farklardan kaynaklanan kadının erkek tarafından sönıürüldüğü tarihsel bir gelenek varolagelmiştir.

Feministlerin takip ettiği fiili politikalar, daha büyük fırsat eşitliği İsteyen ve sözgelimi gündelik gönüllü hasta bakıcılık gibi toplumsal kurumlara yönelik talepler yoluyla istihdam politikaları ve ücret oranlarında cins ayrımı gözetmeyi azaltacak yasal olanlardan tutun, iş piyasasında kadına yönelik dezavantajları ortadan kaldırmaya ve nihayet olumlu cins ayrımı taleplerine kadar çeşitlilik arze-der. Fek çok Önemli ve başarılı feminist baskı grupları olmasına karşılık, hiçbir feminist siyasal parti mevcut değildir, bunun nedeni feminizmin bir reform hareketi olması ve yönelime göz dikmiş bir öğreti olmamasıdır. Feminizm genel yönelimi bakımından yerleşik bir güç ilişkisi olarak gördüğü hedeflere saldırı-yorsa sol-kanada eğilimlidir. Fakat bu çizgide bile büyük teorik sorunlar mevcuttur: Çünkü soi kanadın düşüncesini çevresinde geliştirme eğiliminde olduğu toplumsal sınıf ayrımları ile cinsel siyasal ayrımlar pek birbirine tetabuk etmemektedir. Bir reform hareketi olarak feminizm, daha ziyade pek çok ülkede çıkarılan eşit haklara İlişkin yasalar ve gittikçe daha çok gündeme gelen kadın politikacılarla kısa vadede başarılı olmuştur.

(SBA) Bk. Kadın.