KÜLTÜROLOJİ (KÜLTÜR BİLİM)

 

XX. yüzyılda ortaya çıkan "kültür bilimi" ilk bakışta kültürel hadiselerin bilimsel yo-rumu ve değerlendirilmesi olarak tanımla­nabilir. "Kültür bilimi" terimi ilk defa Al­man filozofu ve kimyageri W. Ostwald ta­rafından kullanılmış, sonraları diğer sos­yal büimlerce kendisinden söz edilen bir alt bilim dalının adı olmuştur.

W. Ostwald'ın 1909 yılında yazdığı yazı­larında "kıdturologie" olarak gözüken te­rim, sonraları onun pek çok makale ve eserinde yer almıştır. Ona göre, kültür bi­limi, sosyolojiden ayrıdır. Sosyal ilişkileri inceleyen sosyoloji, kültür biliminden da­ha geniştir. "Sosyal" ve "kültürel" terimle­ri de bu nedenle eşanlamlı değildir. "Kül­tür bilimi" teriminin o zamanların sosyal

bilimcileri tarafından kullanılmaması da aynı yaklaşımdan ileri gelir. Terim, daha sonra C.L. White tarafından Oshvald'-dan ayrı olarak kullanılmış ve 1939'da an­tropoloji literatürüne yerleştirilmiştir. White'nin kültür biliminden kastettiği şey, E.B. Tylor'un "kültür bilimi" diye ta­nımladığı bilimle hemen hemen aynıdır.

Kültür bilimi açısından kültür, uzun za­man süresi içinde kullanılan sembollere, dile, âdetlere, araçlara, inançlara vb. bağ­lı şeyler ve olayların organizasyonudur. Onun için kültür bilimi kültürel fenome­nin bilimsel incelemesi ve yorumudur. Kültürologlara göre son yüzyıl boyunca kültürün tamamen farklı bir alan olduğu artık iyice anlaşılmıştır. Böylesi bir alanın araştırılması da, bu ihtiyacı karşılayacak olan bilimlerden farklı ve bağımsız bir bi­lim olan kültür bilimini gerektirir.

Bazı sosyal bilimciler bağımsız bir kül­tür bilimine karşı çıkmışlar, kültürün ken­di başına bir gerçeklik ve fenomen olma­dığını, sosyal ve kültürel fenomenlerin fonksiyonel olarak bir bütün teşkil ettikle­rini ileri sürerek onun sosyal antropoloji ve sosyolojiden ayrılmasını doğru bulma­mışlardır.

(SBA)

Ek. Kültür.