519- Ömer b.
Abdulaziz'den (r.a.) Rasulullah'dan (s.a.v.) şöyle dediği sabit olmuş:
"Kimin bir arap atı olur da ikram ederse, Allah
da ona ikram eder. Eğer onu hakir ve zelil ederse, Allah da onu hakir ve zelil
eder."
Bunu Ebu Ubeyde Ma'mar
b. Musenna Ömer b. Abdu-laziz'in katibi İsmail b. Ebi Hakim'den o da Ömer b. Abdulaziz'den
nakletmiş. [1]
520- Beyhaki
(Eş-Şiab'da) ve İbni Asakir İsmail b. Ayaş o da Şurahbil b. Müslim el-Hulani
tarikiyle tahric etmişler ki, Revha b. Zenba' [2] Temim
ed-Dari'yi [3] ziyaret etti. Onu ehli
etrafında olduğu halde atı için arpa ayıklarkan buldu. Ona şöyle dedi:
"Şunlar arasında
sana bunu yapacak (biri) yok mu? (Temim)
"Elbette var,
fakat Rasulullah'ın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu işittim:
"Kim atı için arpa ayıklayıp onu at (ın boyun)a
asarsa, onun her tanesi kadar Allah ona iyilik yazar. [4]
521-
Taberani ve İbni Asakir ikisi de Ubeyd b. Cennad el-Halebi [5]
tarikiyle Ruh b. Zenba'dan rivayet etmiştir.
Temim'id-Dari'nin
yanına girdim. O zaman Beyt'il-Makdis'in emiriydi. Yanına girdiğimde, atı için
arpa ayıkladığını gördüm. Ona:
"Ey emir! Sana
bunu yapacak kimse yok mu?" dedim. O:
"Hayır.
Rasululah'ın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu işittim:
"Kim atı için arpa ayıklar, sonra kalkıp onu boynuna
(yemesi için) asarsa, Allah o arpanın sayısı kadar ona iyilik yazar." [6]
522- İbni
Asakir'in rivavetinde ise. var. Ancak Rasulullah ın (s.a.v): şöyle buyurduğunu işittim
"Kim Allah yolunda bir atlar bağlar; arpasının
ayıklamasını üstlenir, onu sıvazlar ve kaşağılarda. Allah her bir kılı ve her
bir arpa tanesi kadar ona iyilik o kadar
da kötülükler (hatalar) ondan silinir." [7]
523- Haccac
b. Muhammed [8] Aişe'den Birgün Rasululah
(s.a.v.) otururken atı da yanındaydı Ona
"Ey Allah'ın Rasulu! Onun (burun) torbasını
indirme işini bana ver" dedim. O (s.a.v.) şöyle dedi:
"Büyük ecri almanı (kazanmanı) istiyorum. Kim bir
ata torbasını asar(takar)sa, ona bir iyilik var. Kim yemini yedikten sonra o
torbayı ondan indirirse Allah onun bir kötülüğünü siler." Ebu Ubeyde Kitab'ul-Hayl'de bunu zikretmiş.
Sened'teki Osman b. Ata ise zayıftır. [9]
524-
Aişe'den (r.a.):
Bir sabah çıktığımda
Rasulullah'ın (s.a.v.) elbisesiyle atının yüzünü temizleyip okşadığını
gördüm
"Ey Allah'ın
Rasulu! Elbisenle mi?" diye sordum. O:
"Geceleyin
Cibril beni ondan itab ettiğni nerden bileceksin. O zaman şüphesiz ecrin
tümünü almanı istedim.Cibril bana şunu haber verdi: "Rabbim bana her bir
tane karşılığında bana bir iyilik yazar."
Bunu Şifa'us-Sudur'da zikretmiş. [10]
525- Ebu Ubeyde: Vaki' dedi ki bize Rabi' b. Sahih
Hasan'dan rivayet etmiş. Rasululah (s.a.v.) bir atla geldi. Onun yüzünü,
gözlerini, burnun iki deliğini gömleğinin yeniyle silmeye (okşamaya) başladı.
"Ey Allah'n Rasulu! Gömleğin kaç (paray)adır?" dediler. Rasulullah
(s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Şüphesiz Cibril beni atlar (hususun) da itab
etti." Bu hadis murseldir. Rabi'
b. Sabih salih bir zattır ancak hadisinde zayıflık vardır. Yine de en iyi bilen
Allah'tır. [11]
526- Der ki:
Bize Mervan b. Muaviye, bize Yahya b. Said el-Ensari Müslim b. Yesar'dan
rivayet etmiş: Bize haber verildi ki Rasulullah (s.a.v.) bir gün çıkıp atının
yüzünü ridasıyla temizlemeye (silmeye) başladı ve şöyle buyurdu:
"Muhakkak ki bu gece atlar (hususun) da itab edildim.
"Müellif der ki:
Bu (hadis) murseldir. Ricali de sikadır. Yine de en iyi bilen Allah'tır. [12]
527-
Enes'den Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Bereket atların perçemlerinde (alınlarında)dır. [13]
Buhari Müslim rivayet
etmiş. [14]
528- Utbe b.
Abdin es-Sulemi'den (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Atların perçemlerini, yelelerini ve kuyruğundaki
tüylerini kesmeyin. Çünkü kuyrukları onları (sineklerden) korur, yeleleri
onları ısıtır. Perçemlerinde ise, hayır ve bereket bağlıdır.[15] Ebu
Davud ve Ebu Avane (Sahih'inde) rivayet etmiş. [16]
529- Ebu
Katade'den Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Atın en
hayırlısı, yağız, alnında ufacık beyaz nişan bulunan, ayaklarında beyazlık
bulunan, burnu ve üst dudağı beyaz ve sağ ön ayağı mutlak (nişansız) attır.
Eğer yağız olmazsa, bu alametli doru at (da hayırlıdır). [17] Hadisi İbni Mace, Tirmizi (Hadis hasen ve sahihtir
der) ve Hakim (ikisinin şartlarına göre sahihtir, der) rivayet etmiş. Hakim'in
lafzı. [18]
530- Rasulullah
(s.a.v;) şöyle buyurmuş:
"Âtların en iyisi alnı sakar, üst dudağı benekli
olan siyah attır. Sonra üç ayağı sekili, ön sağ ayağı sekişiz siyah at gelir.
Eğer koyu siyah at olmazsa bu vasıfları taşıyan kahverengi at iyidir. [19]
Bunu İbni Hibban da
sahihinde rivayet etmiş. [20]
531- Ukbe b.
Amir ve Ebu Katade'den Hakim'in lafzıyla rivayet edilmiş. [21]
Atlara verilen
isimler:
Akrah:
Abımda beyazlık olandır.
Ersem: Üst
dudağında beyazlık olan attır.
Talk'ul-Yumma:
Siyah olmayan attır.
Kümeyt:
Kahverengi attır. (Doru) [22]
532- Ukbe b.
Amir'den Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Gaza etmek istediğinde alnı beyaz, sekili, sağ
ayağı sekişiz (mutlak renkte) olan atı satın al. Bu durumda ganimet alır ve
salim kalırsın”. [23]
Taberani ve Hakim
rivayet etmiş. Hakim "Müslim'in şartına göre sahihtir" der. Darimi de
Sunen'inde Ebu Katade hadisinden rivayet etmiş. Onun lafzı: [24]
533- Adamın
biri "Ey Allah'ın Rasulu! Bir at almak istiyorum. Hangisini alayım?"
dedi. Rasulullah (s.a.v.)
"Yağız, burnu ve üst dudağında beyazlık bulunan,
sekili, sağ ayağı sekişiz veya bu alametli doru (kahverengi) bir at al.
Ganimet ahr ve salim kalırsın.” [25]
buyurdu. [26]
534- Ebu
Vehb'den Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Size alnı
sakar, ayakları sekili, kahverengi atı yahut alnı sakar, ayakları sekili kızıl
atı yahut alnı sakar, ayakları sekili siyah (yağız) atı tavsiye ederim.” [27]
Ebu Davud ve ondan
daha uzun olarak Nesai rivayet etmişler. [28]
535- İbni
Abbas'dan Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Atın bereketi
(yümn) kızillığındadır. [29]
Ebu Davud, Tirmizi rivayet
etmiş. Tirmizi hadis hasendır demiş.
Yümn: Hayır, bereket
ve kuvvet demektir. [30]
536- Vakidi
rivayet etmiş:Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Atların
en hayırlısı kızıl olanıdır."
537- Gıyas
b. İbrahim Amr b. Haris'ten: Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Şayet arap atları bir alanda toplanır da
(yarış için) bırakılsalar (gönderüseler), onları geçen kızıl olanı olurdu."Bu
iki hadisi Ebu Ubeyde "Kitab'ul-Hayl'de zikretmiş. [31]
538-
Rasulullah (s.a.v.) atlardan bahsederken.şöyle buyurmuş:
"Yeşili (en)
dayanaklı, kahverengisi (en) güzeli, kızılı da (en) soylusudur; Allah'ım!
yeşili bereketli kıl. Allah'ım! kızıla
bereket kıl."
Bunu Şifa'us-Sudur'da
zikretmiş. [32]
539-
Vakidi'den Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuş:
"Hayır
(bereket, kuvvet) atlarda yeşil veyağızın sikalı (sekili) olanındadır.
"Ebu Ubeyde
mürsel olarak rivayet etmiş. İbni Abbas'm hadisi bundan daha sahih ve daha
evladır. [33]
540- İbni
Asakir İkrime'den tahric etmiş:
"Onlar için gücünüzün yettiği kadar kuvvet ve
besili atlar hazırlayınız..."
[34]Kuvvet, atların erkeği, ribat (besili atlar) da dişisi
demektir." [35]
541- Ebu Hureyre'den Rasulullah atların
şikallısmdan hoşlanmazdı. [36]
Müslim, Ebu Davud. [37]
542- Der ki;
şikal:
Atın ön sağ ve arka
sol ayağında veya ön sol, arka sağ ayağında seki bulunmasıdır. Kimisi de
Hüseyin b. Ali'nin üzerinde şehid olduğu atın eşkel olduğunu zikretmiş. [38]
543-
Şifa'us-Sudur'da Rasulullah dan (s.a.v.) şöyle buyurduğu zikredilmiş:
"Kavmin atlarını, başları dik, kişnemelerini de
çok görürseniz, biliniz ki durum lehlerinedir. Kavmin atları başları eğik
kişnemeleri az ve kuyruklarını sallıyorlarsa biliniz ki durum
aleyhlerinedir." [39]
[1] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/347
[2] Ruh b. Zenba b. Ruh b. Selame, Ebu Zer'a el
Filistin'dir.
İbni Hİbban onu sika görmüş.
Ürdün'de vefat etti. Ta'cil'ul-Menfaa. s: 90.
[3] Temim b. Evs b. Hariç ed-Dari Ebu Rakiyye'dir. Meşhur
bîr sa-habidİr. Hicri kırkta vefat ettiği söylenmiş. Takrib'ut-Tehzib s: 49.
[4] Şiab'ul-îman: 2/100. İbn Nehhas, Cihad, Tevhid
Yayınları: 1/347
[5] Ebu Hatem güvenilirdir, ancak ondan yazamadım.
El-Cerhu ve't-Ta'dil: 5/404.
[6] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/347-348
[7] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/348
[8] Haccac b. Muhammed el-Masİsi el-A'var Ebu Muhammed,
aslen Tİrimiz'ilidir. Sonra Bağdat'a gel(ip yerleş)miş. Sikadır. Ancak ölümünden
önce Bağdat'a geldikten sonra karıştırmış. Takrib'ut-Tehzib s: 65.
[9] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/348
[10] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/348-349
[11] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/349
[12] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/349
[13] Fethul Bari, Kitab'ul-Cihad. Atlar babn 6/54,-H, no:
2851.
Müslim Kitab'ul-İmare,
Atlar babı: 3/1494, H. no: 1874.
[14] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/349
[15] Ebu,Davud Sıınen Kitab'ul-Cihad: 3/47, Munziri,
"İsnadında meçhul bir adam var" der. Ebu Avane Müsned Kitab'ul-Cihad:
5/19.
[16] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/349-350
[17] İbni Mace, Sünen, Kitab'ul-Cihat. At bağlama... babı:
2/933. Tirmizi Sünen Ebvab'ul-Cihad. Babu ma yuste ha bu mîn'el-hayli:3/120.
[18] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/350
[19] El-Müstedrek: 2/92. "Bu hadis garip ve sahihtir.
Şeyheyn bunu tüm ravileriyle ihticac etmişler" der. Zehebi de buna
mavafıktır. Senedte Ubey b. Abbas var. Müslim onun için bir şey tahric
etmezken, Buharı sadece bir hadisini rivayet etmiş ve "Kuvvetli (biri)
değildir." der. Tehzib'ut-Tehzib: 1/186.
[20] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/350.
[21] Mevadir'uz-Zaman s: 394.
[22] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/350.
[23] El-Müstedrek: 2/92; Heysemi: Bunu Taberani rivayet
etmiş. Onda Ubeyd b. Sabah var. "Bu zayıf bir kişidir" der. Mecma'uz-Zevaid:
5/262.
[24] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/351.
[25] Darimi Kitab'ul-Cihad: 2/212. Senedinde İbni Lehia
var. Heysemi, müellif ve çağdaşlardan Ahmed Şakir hadislerini hasen görmüşler.
[26] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/351.
[27] Ebu Davud Cihad«3/47; Nesai Hayl: 6/219; İbni Esir
Cami'ul-Usul: 5/45.
[28] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/351
[29] Ebu Davud Cihad: 3/48; Tirmizi Cihad: 120; Ahmed:
4/150.
[30] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/351.
[31] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/352..
[32] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/352
[33] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/352
[34] Enfal: 8/60.
[35] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/352
[36] Müslim İmare: 27.
[37] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/352
[38] Müslim İmare: 27; Ebu Davud Cihad: 3/49.
[39] İbn Nehhas, Cihad, Tevhid Yayınları: 1/353