MUĞNİ’L-MUHTAC

TAHARET / TUVALET ADABI

İ- TUVALETE GİRMEDEN ÖNCE VE ÇIKTIKTAN SONRA OKUNACAK DUA

Kişi tuvalete girmeden önce şu duayı okur: "Allahümme inni euzü bike mine'l-hubusi ve'l-habais". [Allah'ım! Erkek ve dişi şeytanlardan sana sığınırım]

Tuvaletten çıkınca şu duayı okur: "Gufraneke. Elhamdülillahillezi ezhebe anni'l-eza ve Mani" [Senden bağışlanmayı isterim. Benden eziyeti gideren ve beni afiyette kılan Allah'a hamd olsun".

a. Tuvalete girerken okunacak dua

Kişinin tuvalete girmek istediğinde veya açık alan gibi bir yerde tuvalet yapmayı istediği yere gittiğinde şu duayı okuması menduptur: "Bİsmillahi": Allah'ın adıyla şeytandan korunurum.

Bu duada besmele elif harfi ile yazılır. "Bismillahirrahmanirrahim" ifadesi ise çok tekrarlandığından onda elifsiz yazılır.

"Allahümme": Ey Allah'ım!

"Ben sığınırım": Yani bağlanırım.

"Hubus" habis kelimesinin çoğulu olup "erkek şeytanlar" anlamına gelir.

"Habais" habise kelimesinin çoğulu olup "dişi şeytanlar" anlamına gelir.

Bu dua, Nebi' e (s.a.v.) uymak amacıyla okunur. Onun bu duayı okuduğunu Buhari ve Müslim rivayet etmiştir.

Bu duada euzu, besmeleden sonra gelmektedir. Kur' an okumadan önceki duada ise önce euzu sonra besmele gelmektedir. Nimler ikisi arasındaki farkı şu öyle belirtmişlerdir: Besmele Kur' an' dan bir ayet olduğundan ve Kur'an okumadan önce euzu çekilmesi gerektiğinden orada euzü, besmeleden önce gelmiştir. Buradaki ise farklıdır.

Ezrai şöyle demiştir: Kişi bu duayı okumayı unutursa, tuvalet yaparken hapşıran kimsenin hamdi içinden okuması gibi bu duayı da tuvalet sırasında içinden okur. ZerkeşI'nin dediğine göre kasten terketme durumunda da böyle yapar.

İbnü'I-Bezeri'nin fetvasında şöyle denilmektedir: "Kişi burada besmeleye "rahman ve rahim" kelimelerini eklemez". Yani bunu yapması müstehap değildir. Çünkü konum zikretme konumu olmadığından, hadiste ifade edilenden daha fazla dua yapılmaz.

Gazali buna şu ifadeyi de eklemiştir: "Allahümme inni euzü bike mine' r-rksi' n-necis'l-habisi' I-muhbesi' ş-şey tani' r-racim" [Allah'ım! Pis, necis, habis olan ve habis kılınan, kovulmuş şeytandan sana sığınırım]. Ebu Davud bunu mürselleri içinde rivayet etmiştir.

Tuvalet olarak ayrılmış binada tuvalet yapmadan önce şeytandan sığınmanın sebebi buraların onların mekanı olması sebebiyledir. Diğer mekanlarda ise necasetin çıkışı ile buralar onların mekanı olacağı için sığınılır.

b. Tuvaletten çıktıktan sonra okunacak dua

Kişinin tuvaletten çıktıktan veya tuvalet yapmayı bitirdikten sonra şu duayı okuması menduptur: "Gufraneke. Elhamdülillahillezi ezhebe anni'I-eza ve Mani" [Senden bağışlanmayı isterim. Benden eziyeti gideren ve beni Miyette kılan Allah'a hamd olsun".

[*] - Çünkü Nebi'in (s.a.v.) bunu okuduğunu nesai rivayet etmiştir.

"Gufraneke" sözünü söylemenin gerekçesi Kişi "gufraneke" sözünü üç kere söyler.

[Tuvaletten çıkınca bu sözü söylemenin gerekçesi konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür]:

[1] - Denildiğine göre tuvaletten çıkışta "senden bağışlanmayı isterim" demenin sebebi "kişinin tuvalet sırasında Allah'ı zikretmeyi terk etmesinden dolayı bağışlanma dilemesidir" .

[2] - Bir görüşe göre kişi bu duayı okumakla bu durumda iken zikri terk etmesi sebebiyle Allah'tan müsamahakar davranmasını istemektedir.

[3] - Bir görüşe göre ise kişi Allah'ın nimetine karşı şükür vazifesini yerine getirmede kusurlu davranması sebebiyle bu ifadeyi okur. Çünkü Allah ona nimetini yedirmiş, sindirtmiş, vücuttan çıkmasını kolaylaştırmıştır. Buna karşın kul bu nimetlerin şükrünü edada kusurlu olduğunu görmüş ve bunu istiğfarda bulunarak telafi etmiştir.

[4] - Bir başka görüşe göre kişi bu duayı okumakla, bedene eziyet veren şeyin atılmasının kolaylaştırılması ve bedende kalmaması konusunda nimetin devam etmesini istemiştir ki bu onun tanınması ve ortaya çıkması sonucuna yol açmasın. Bu yoruma göre gufran sözcüğü örtmek anlamına gelen "gafr" kelimesinden alınmıştır.

[5] - Bir başka görüşe göre kişi bedene ağır gelen fazlalıktan kurtulunca bu duayı okuyarak kalbe ağır gelen fazlalıktan yani günahtan da kurtulmak, bu şekilde tam olarak rahatlamak istemiştir.

[*] - Abdürrezzak'ın ve İbn Ebi Şeybe'nin musanneflerinde rivayet edildiğine göre Hz. Nuh {aleyhisselam} şöyle derdi: Bana lezzetini tattıran, menfaatini bende bırakan, eziyetini benden gideren Allah'a hamd olsun. (İbn Ebi Şeybe, Dua, X, 454)

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

J. İSTİNCA YAPMAK (TUVALETTEN SONRA NECASET YERİNİ TEMİZLEMEK)