MUĞNİ’L-MUHTAC

NAMAZ / BOZAN ŞEYLER-KONUŞMAK

C. YANILARAK VEYA UNUTARAK KONUŞMAK

A. AZ MİKTARDA KONUŞMAK

B. ÇOK MİKTARDA KONUŞMAK

A. AZ MİKTARDA KONUŞMAK

Kişi [yanlışlıkla] ağzından kaçırarak veya namazda olduğunu unutarak yahut yeni Müslüman olması sebebiyle namazda konuşmanın haram olduğunu bilmeksizin az miktarda konuşsa bu mazur görülür [namazı bozulmaz].

1. Kişi örfen az görülecek kadar bir kelamı ağzından kaçırsa namazı bozulmaz. Çünkü namazda olduğunu unutan kimse kasten konuşsa bile bunda mazur olduğuna göre sözü ağzından kaçıran kimse daha da mazurdur.

2. Kişi namazda olduğunu unutsa, bir özür söz konusu olduğundan az miktarda konuşsa namazı bozulmaz.

[*] - Buhari ve Müslim, Ebu Hureyre'den şunu rivayet etmiştir: Allah Resulü {s.a.v.} bize öğle veya ikindi namazını kıldırdı. İki rekatı bitirince selam verdi sonra, mescitteki ahşaptan bir direğin yanına gelerek -sanki öfkelenmiş gibi- yaslandı. Zülyedeyn ona sordu: "Namaz mı kısaldı sen mi unuttun ey Allah'ın Resulü?" Nebi {s.a.v.} ashabına dönerek "Zülyedeyn'in söylediği doğru mu?" diye sordu. Ashab "evet" dediler. Bunun üzerine Nebi {s.a.v.} iki rekat daha namaz kıldırdı, sonra sehiv secdesi yaptı. (Buhari, Sehiv, 1227)

Bu hadis hükme şu açıdan delilolur: Nebi (s.a.v.) namazda olmadığını düşünerek konuşmuş, sahabe de namazın dört rekat olması hükmünün neshedildiğine ihtimal vererek konuşmuşlar sonra Nebi (s.a.v.) de sahabe de namazlarına kaldıkları yerden devam etmişlerdir.

3. Kişi namazda konuşmanın haram olduğunu bilmeyerek konuşsa; şayet yeni Müslüman olduğundan veya alimlerden uzak bir yerde yetiştiğinden bunu bilmiyorsa namazı bozulmaz. Ancak uzun zamandır müslümansa ve alimlere yakın bir bölgedeyse bu hükmü öğrenmeyi terk etmekle ihmalkar davrandığından namazı bozulur.

Harezm! şöyle demiştir: İslam ülkesinde bulunan zımm! [Hristiyan, Yahudi] sonradan Müslüman olsa, onun namazda konuşmasının mazur görülmemesi daha uygundur. Çünkü dinimizin hükümleri bu gibi kişilere gizli kalmaz.

Bu, güçlü bir görüş değildir; aksine onlar da alimlerimizin genel ifadelerinin kapsamına girmektedir.

İmam selam verince ona uyan kişi de selam verse, sonra imam ikinci defa selam verse, imama uyan kişi "bundan önce de selam vermiştin" dese, imam "unutmuşum" dese ikisinin namazı da bozulmaz, imama uyan kişi selam verir, sehiv secdesi yapması menduptur; çünkü imama uyması sona erdikten sonra konuşmuştur.

Kişi dört rekatlık bir namazda namazının bittiğini düşünerek ikinci rekatta selam verse -Rafi!'nin oruç konusunda zikrettiğine göre- bunun hükmü, konuşmanın haram olduğunu bilmeyen kişinin hükmü gibidir.

B. ÇOK MİKTARDA KONUŞMAK

Daha doğru olan görüşe göre çok miktarda konuşma mazur görülmez.

1. [Namazda iken yanlışlıkla, unutarak veya konuşmanın haramlığını bilmeksizin çok miktarda konuşmak namazı bozar mı? Bu konuda mezhep içinde iki görüş vardır]

[Birinci görüş]: Daha doğru olan görüşe göre bu durumlarda çok miktarda konuşma mazur görülmez. Çünkü bu namazın düzenini ve şeklini bozar. Az miktarda konuşma ise azlı ğı sebebiyle namazın düzenini bozmaz. Ayrıca namazda iken yanlışlıkla veya unutarak çok konuşmak nadiren karşılaşılan bir durumdur.

Oruçlu kişi unutarak çok miktarda yemek ye se bile orucu bozulmaz. Nevevi'ye göre namazda unutarak çok konuşmakla oruçta unutarak çok yeme arasında şu fark vardır: Namazda olan kişi, kendisine ibadette olduğunu hatırlatan bir şekil içindedir, bu durumda iken namazı unutmak uzak bir ihtimaldir; oruçlu kişi ise

böyle değildir.

[İkinci görüş]: Kasten konuşmada az ile çok eşit oldugu gıbı unutarak-yanılarak konuşmada da az ile çok hüküm açısından eşittir.

2. [Konuşmanın az mı çok mu olduğu nasıl belirlenir? Bu konuda farklı görüşler vardır]

[Birinci görüş]: Daha doğru olan görüşe göre az ile çok olanı belirlemede örf dikkate alınır.

[İkinci görüş]: [Zayıf] bir başka görüşe göre bir iki kelime vb. azdır. [Üçüncü görüş]: [Zayıf] bir başka görüşe göre bir rekat boyunca devam eden konuşma çoktur.

Subki, Mütevelli'ye tabi olarak şu görüşü doğru bulmuştur: Zülyedeyn hadisi sebebiyle unutarak çok konuşmak namazı bozmaz.

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

D. BOĞAZINI TEMİZLEMENİN HÜKMÜ