|
NAMAZ / BOZAN ŞEYLER-BAŞKA FİİL |
A. NAMAZDA İKEN FAZLADAN
"NAMAZ FİİLLERİ İÇİNDE BULUNAN BİR FİİLİ" YAPMAK
1. Kişi namazda iken,
[yapması gerekenden] farklı bir fiil yap sa [bakılır]:
a) Yaptığı fiil namaz
fiilleri cinsinden bir fiil ise, unutarak yapma dışında bu fiilin yapılmasıyla
namaz bozulur.
b) Yaptığı mı namaz
fiilleri cinsinden bir fiil değilse, az miktarda yapılınca değil çok miktarda
yapılınca namaz bozulur.
Çokluk örfe göre
belirlenir.
1. Kişi namazda iken
namazda meşru kılınmamış fiillerden birini yapsa [bakılır]:
[a] - Yaptığı fiil namaz
fiilleri cinsinden ise -unutarak yapma dışında- bu fiilin yapılmasıyla namaz
bozulur. Örneğin fazladan bir rüku, secde, kuud, kıyam yapsa, mesbukun imama
uymak üzere yaptığı durumda olduğu gibi bu fiilleri mutmain bir şekilde [tadili
erkana uygun olarak] yapmamışsa bile namaz bozulur. Çünkü bu kişi namazia
oynamıştır.
not: Mesbuk: İmama namazın başında
değil de arasında veya sonunda uyan kimse.
Ancak kişi rükudan
doğrulduktan sonra, dinlenme oturuşu miktarınca otursa sonra secde yapsa veya
tilavet secdesinde ayağa kalkmadan önce dinlenme oturuşu yapsa bunun namaza
zararı olmaz; çünkü bunlar namazda var olduğu bilinen ve namazın rüknü olmayan
oturuşlardır. Fazladan rüku yapmak ise farklıdır; çünkü bu namazda bir
rükündür. Bunun namazın düzenini değiştirme konusundaki etkisi diğerine göre
daha şiddetlidir.
Kişi yılan öldürmek vb.
bir amaçla kıyamdan rüku yapar gibi eğilse -Harezml'nin dediği üzere- bunun
namaza zararı olmaz.
[b] - Ancak fiili
unutarak yapmışsa namazı bozulmaz.
[*] - Çünkü Nebi
(s.a.v.) öğle namazını beş rekat kılmış, sehiv secdesi yapmış, bu namazı tekrar
kılmamıştır. (Buharl, Salat, 404; Müslim, Mesacid, 1281)
2. Ezral'nin dediğine
göre yeni Müslüman olma sebebiyle veya alimlerden uzakta bulunması sebebiyle
hükmü bilemeden yapmak, unutarak yapmak gibidir.
El-Envar'da şöyle
denilmiştir: Kişi sehiv secdesi gerektirmeyen bir fiil yaptığı halde bunun se
cdeyi gerektirdiğini zannederek secde yapsa; şayet yeni Müslüman olduğundan
yahut da alimlerden uzakta olup sorma imkanı bulamadığından bunu yapmışsa
namazı bozulmaz.
3. Kişi imamına uyarak
fazladan bir fiil yapsa bunun namaza zararı olmaz. Örneğin rükudan doğrulan
birine uysa, fazladan yapılan fiilde imama uyması gerekir.
4. Kişi -cemaatle namaz
konusunda geleceği üzere- imamdan önce rüku veya secde yapsa bunları tekrar
yapması gerekir.
Bu durumlarda kişinin
fazladan bir rüku veya secde yaptığını söylemek doğru olsa bile, imama uyma
sebebiyle bu namazı bozmaz.
5. Kişi namazda secde
ayeti okusa ve secde yapmak üzere eğilse, rüku yapma seviyesine geldiğinde
secde yapmaktan vazgeçse bu caiz olur. Bu, birinci teşehhüdün bir kısmını
okumak gibidir.
6. Kişi sert bir yere
secde yapsa, alnı yara olmasın diye alnını kaldırsa sonra tekrar secde yapsa
Kadı Hüseyin iki ihtimalden bahsetmiştir:
[Birinci ihtimal]:
Başının ağırlığı ile sert zemine yüklenmişse namaz bozulmaz, aksi takdirde
namaz bozulur. Bu ihtimal diğerinden daha güçlüdür.
[İkinci ihtimal]:
Herhalükarda namazı bozulur.
7. Nevevi'nin
"fiil" ifadesi, sözü dışarıda bırakmıştır. Kişi selam dışında sözlü
bir rüknü yerinden başka bir yere taşısa veya kasten tekrarlasa -bir sonraki
konuda geleceği üzere- Şafii'nin açık ifadesine göre bunun namaza zararı olmaz.
Ancak selamı yerinden başka bir yere taşırsa [vaktinden önce selam verirse]
bunun namaza zararı olur.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
B. NAMAZDA İKEN, NAMAZ FİİLLERİNDEN OLMAYAN BİR FİİL
YAPMAK