|
CENAZELER / DEFİN ÖNCESİ - KABİR |
E. ÖLÜNÜN KABİRDE
YATIRILIŞ ŞEKLİ
Ölü lahde sağ tarafı
kıbleye gelecek şekilde konulur, ölünün yüzü lahdin duvarına yaslanır, sırtı da
tuğla vb. bir şeye yaslanır. Lahdin açık tarafı tuğlalar ile örtülür.
1. Ölü lah de veya
[şayet lahid yapılmamışsa kabirdeki] lahid dışındaki yere sağ yanı üzerine
konulur. Önceki ve sonrakilere uyma açısından bunu yapmak menduptur. Ayrıca
kişinin uyku sırasında böyle yatması da menduptur.
2. Ölünün, namaz kılan
kişi gibi kabul edilerek ve gayr-i müslim olduğu zannedilmesin diye kıble
yönüne doğru döndürülmesi farzdır.
Ölü kıbleden başka yöne
döndürülmüşse -şayet ölünün bedeninde bir değişiklik olmamışsa- kabri açılarak
kıble yönüne döndürülür, aksi takdirde döndürülmez.
Ölü kıble yönüne doğru
sol yanı üzerine yatırılmışsa bu mekruh olmakla birlikte [ölüyü sağ yanı
üzerine yatırmak için] kabir açılmaz. Nevevi'nin el-Mecmu'da "bu, daha
faziletli olana aykırı bir davranıştır" sözü ile kastettiği budur.
Alimlerin "ölü,
namaz kılan kişi gibidir" sözünden "kafiri defnederken kıble yönüne
döndürmemizin gerekli olmadığı" gibi bir anlam çıkmaktadır ki bu doğrudur.
Kafiri kıble yönüne doğru veya kıbleye arkası gelecek şekilde defnetmek
caizdir. Ancak İslam ülkesi vatandaŞı olan bir gayr-i müslim kadın ölür de
karnında müslüman bir cenin bulunursa, ceninin yüzünün kıbleye doğru bakması
için kadının sırtının kıbleye döndürülmesi farz olur. Çünkü cenin yalnız başına
ölseydi bu şekilde defnetmek gerekli olacaktı. Böyle yapılmasının sebebi
denildiğine göre ana karnındaki ceninin yüzünün ananın sırtına doğru
bakmasıdır.
[Karnında müslüman cenin
bulunan] bu kadın [hangi kabre gömülecektir? Bu konuda üç görüş vardır:]
1. Müslümanlarla
kafirler arasındaki kabre gömülür.
2. [Zayıf] bir görüşe
göre müslümanların kabrine gömülür.
3. [Başka bir zayıf]
görüşe göre kafirlerin kabrine gömülür.
Not:
Nevevi
"lahitte" ifadesini zikretmeseydi, benim yaptığım açıklamayı da
kapsayacağından daha iyi olurdu. Nevevi'nin sözünden sağ tarafı üzerine koyma
ile kıbleye dönmenin birbirine eşit olduğu anlaşılmaktadır. Bu konuda itimad
edilecek görüş yukarıda geçmiştir.
3. Ölünün yüzünün ve
ayaklarının kabrin kenarları na dayandırılması menduptur. Ölünün bedeninin
diğer bölümleri ise kabrin kenarlarından uzaklaşır, bu durumda ölü -yüz üstü
düşmesin diye- yay gibi olur.
4. Ölünün sırt üstü
yatmaması için sırtı tuğla ve çamur gibi bir şeye dayandırılır. Başının altına
da tuğla veya taş konulur, sağ yanağı bu tuğlaya veya toprağa temas ettirilir.
Nevevi el-Mecmu'da şöyle
demiştir: Bu işlem kefenin ölünün yanağındaki bölümünün açılması ve yanağın
toprağa konmasıyla yapılır.
5. Lahdin açık kısmı
tuğla ile örtülür. Burada tuğla ile kastedilen ateşte pişirilmemiş kerpiç ve
çamur gibi şeylerdir.
[*] - Bunun delili daha
önce Sa'd'ın sözünde geçen "[beni lahdime koyduktan sonra] üzerime dümdüz
tuğla dikin" sözüdür. (Müslim, Cenaiz, 2237)
Ayrıca bu, ölünün
mezarının açılmaması konusunda en uygun yoldur.
Nevevi Müslim şerhi adlı
eserinde Nebi {s.a.v.)'in kabrine konulan tuğla sayısının dokuz olduğunu
rivayet etmiştir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN