|
CENAZELER / DİĞER BAZI HÜKÜMLER |
J. CENAZE TAŞIMAYA
İLİŞKİN BAZI MESELELER
A. CENAZEYİ ERKEKLERİN
TAŞIMASI
B. CENAZEYİ TAŞIMADA
HARAM OLAN ŞEKİLLER
C. KADIN CENAZESİNİN
TABUTTA TAŞINMASı
D. CENAZEDEN DÖNÜŞTE
BİNEĞE BİNMEK
E. MÜSLÜMANIN, KAFİR
YAKINININ CENAZESİNE KATILMASI
F. CENAZEDE GÜRÜLTÜ
YAPMAK VE YANAN BİR ŞEY TAŞIMAK
A. CENAZEYİ ERKEKLERİN
TAŞIMASI
Cenaze kadına ait olsa
bile cenazeyi yalnızca erkekler taşır.
Cenaze kadın olsa bile
onu yalnızca erkeklerin taşıması menduptur. Çünkü kadınlar cenaze taşımada
zayıf kalırlar, bu yüzden onların taşıması mekruhtur. Şayet başka kimse
bulunmazsa onların taşıması zorunlu hale gelir.
B. CENAZEYİ TAŞIMADA
HARAM OLAN ŞEKİLLER
Cenazeyi, onu küçük
düşürecek şekilde taşımak ve düşmesinden korkulacak bir şekilde taşımak
haramdır.
1. Cenazeyi, onu küçük
düşürecek şekilde; mesela çuval veya küfe gibi bir şeyin içinde taşımak, büyük
cenazesini -tabut, sedye vb. bir şey olmaksızın- doğrudan eller veya omuzlar
üzerinde taşımak haramdır. Küçük cenazesini elde taşımak ise haram değildir.
2. Cenazeyi, düşmesinden
korktulacak bir şekilde taşımak da haramdır; çünkü bu taşıma da onu küçük
düşürmeye maruz bırakır.
Nevevi el-Mecmu'da şöyle
demiştir: Cenaze sedye, levha veya hevdec gibi bir şey üzerinde taşınabileceği
gibi başka herhangi bir şey üzerinde taşınırsa caiz olur. Şayet taşınacak bir
şeyayarlamadan önce cenazenin bozulmasından veya bedeninin yarılmasından
korkulursa -ihtiyaç söz konusu olduğundan- mezara kadar ellerde ve boyunlarda
taşınmasında bir sakınca olmaz.
C. KADIN CENAZESİNİN
TABUTTA TAŞINMASı
Kadın cenazesini
taşırken onu örtecek tabut gibi bir şeyin içinde taşınması menduptur.
Kadın cenazesini
taşırken onu örtecek tabut kullanmak menduptur. Tabut; üzerine çadır, kubbe
veya yuvarlak sargı konulmuş sedye [veya tahta levha vb. bir şey]dir. Bu
menduptur; çünkü kadını daha iyi örter.
[*] - Cenazesinde ilk
defa tabut bulundurulan kişi Nebi (s.a.v.)'in eşi Hz. Zeynep (r.a.)'tir. Hz.
Zeynep, Habeşistan'a hicret ettiğinde bunu görmüş ve kendisinin de ölünce bu
şekilde taşınmasını vasiyet etmişti.
Çift cinsiyetli
şahıslarda da hüküm böyledir.
D. CENAZEDEN DÖNÜŞTE
BİNEĞE BİNMEK
Cenazeden dönüşte bineğe
binmek mekruh değildir.
Cenazeden dönüşte bineğe
binmek mekruh değildir, yani bunda bir sakınca yoktur.
[*] - Çünkü Müslim'in
Cabir b. Semure'den rivayet ettiğine göre; Nebi (s.a.v.) Ebu'd-Oahdah'ın ce-o
nazesinden dönerken üzerinde eğeri bulunmayan çıplak bir ata binmişti. (Müslim,
Cenaiz, 2235)
Cenazeye giderken
hayvana binmeye gelince; gidilecek yerin uzak olması veya gidecek kimsenin
[yürüyecek] gücünün bulunmaması gibi bir özür durumu dışında bunun mekruh
olduğunu daha önce belirtmiştik.
E. MÜSLÜMANIN, KAFİR
YAKINININ CENAZESİNE KATILMASI
Müslümanın, kafir olan
yakınının cenazesinin defnine katılmasında bir sakınca yoktur.
1. Müslümanın, kafir
olan yakınının cenazesine katılmasında bir sakınca yoktur.
[*] - Çünkü Ebu Davud'un
rivayet ettiğine göre; Nebi (s.a.v.), Hz. Ali'ye babası Ebu Talib'i gömmesini
emretmiştir.(Ebu Davud, Cenaiz, 3214)
İsnevı şöyle demiştir:
Nevevi ve başkaları da bunu delil getirmişlerse de bu bütün kafir yakınların
cenazelerine katılmanın caiz olduğu konusunda delil olmaz. Hastayı ziyaret etme
meselesinde olduğu gibi burada da yakın komşu bu hükme dahil midir? Bu konu
incelenmeye muhtaçtır.
Zahir olan, yakın
komşunun da buna dahilolmasıdır.
2. Alimlerin çoğunluğuna
göre Müslümanın, kafir olan yakınının mezarını ziyaret etmesi caizdir. Maverdi'
ise ''onun kabri başında durma" [Tevbe, 84] ayeti sebebiyle bunun caiz
olmadığını söylemiştir.
Nevevi' el-Mecmu'da
şöyle demiştir: Bu bir yanlıştır; çünkü alimlerin çoğunluğu bunun kesin olarak
caiz olduğunu belirtmişlerdir. Bu durumda [haramlık değil] mekruhluk söz
konusudur.
F. CENAZEDE GÜRÜLTÜ
YAPMAK VE YANAN BİR ŞEY TAŞIMAK
Cenaze ile birlikte
yürürken gürültü yapmak ve cenazenin [taşınması esnasında] ardında yanan bir
şey taşımak mekruhtur.
1. Cenaze ile birlikte
yürürken gürültü yapmak mekruhtur.
[*] - Çünkü
Beyhaki"nin rivayet ettiğine göre; Sahabe cenazelerde, savaş sırasında ve
zikirde seslerin yükseltilmesini mekruh görmüşlerdir.
Nevevi' el-Mecmu'da
şöyle demiştir: Tercihe şayan olan hatta sahih olan görüş selefin "cenaze
ile birlikte yürürken sessiz olmak" görüşüdür. Kişi ne Kur' an okumak, ne
zikretmek ne de başka bir sebeple sesini yükseltmez, aksine ölümü ve buna bağlı
şeyleri tefekkür etmekle uğraşır. Bazı cahil Kur' an okuyucularının cenaze
taşıma esnasında seslerini uzatarak ve sözü yerinin dışına çıkararak Kur'an
okumaları ise karşı çıkılması gereken bir haramdır. Abdürrezzak'ın
el-Musannefinde rivayet ettiğine göre;
[*] - Hasan ve diğer
bazı alimler "kardeşinizin bağışlanmasını Allah'tan dileyin" diye bağırmayı
bile mekruh görmüşlerdir.
[*] - İbn Ömer
"Allah'tan onun bağışlanmasını isteyin ki Allah sizi bağışlasın"
diyen birini duyunca "Allah seni bağışlamasın!" demiştir.
2. Cenaze ile birlikte
yürürken onun ardından tütsü şeklinde veya başka türlü yanan bir şey götürmek
mekruhtur; çünkü bu kötü olan bir şeyi [azap görme ve ateşte yanmayı] insanlara
düşündürür.
[*] - Ayrıca Ebu
Davud'un rivayet ettiği bir hadiste şöyle buyrulmaktadır: Cenazenin ardında
yürürken ne gürültü yapın ne de yanan bir şey götürün!(Ebu Davud, Cenaiz, 3171)
Şeyh Nasr şöyle
demiştir: Cenaze ile birlikte buhurluk [tütsülük] ve ateş taşımak caiz
değildir.
Şayet bu ifade ile bunun
haram olduğunu anlatmak istiyorsa bu sadece onun ileri sürdüğü bir görüştür.
İbnü'l-Münzir'den bunun mekruh bir davranış olduğu konusunda icma
nakledilmiştir. .Nevevl'nin el-Mecmu'da yer alan ifadesine göre bunu kabir
yanında yapmak da mekruhtur.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
K. MÜSLÜMAN ÖLÜLER
İLE KAFİR ÖLÜLERİN -AYIRT EDİLEMEYECEK ŞEKİLDE- BİRBİRİNE KARIŞMALARI