|
ZEKAT / HAYVANLARIN |
B. İKİNCİ ŞART: HAYVAN
SAYISININ NİSAP MİKTARINA ULAŞMIŞ OLMASI
8. HAYVAN DlŞINDAKİ
MALLARDA YAPILAN ORTAKLIĞIN ZEKATA ETKİSİ
Daha güçlü olan görüşe göre
[birden fazla kişinin] meyvelerde, ekinde, altın-gümüşte, ticaret malındaki
ortaklığın zekata etkisi vardır.
Bunun için ekin ve
ürünleri koruyan bekçinin, ürünün kurutulduğu harmanın, dükkanın, bekçinin,
koruma yerinin vb. şeylerin farklı olmaması şarttır.
Hayvan sürülerinde
olduğu gibi meyvelerde, ekinde, altın gümüşte ve ticaret malındaki ortaklığın
[zekata etkisi var mıdır? Bu konuda İmam Şafil (r.a.)'ye ait üç görüş
bulunmaktadır:]
[Birinci görüş]
İmam Şafii (r.a.)'ye ait
daha güçlü görüşe göre meyvelerde, ekinde, altın-gümüşte ve ticaret malındaki
ortaklık -tıpkı hayvanlardaki ortaklık gibi- ister karma ortaklığı ister
komşuluk ortaklığı şeklinde olsun zekata etkisi vardır.
[*] - Çünkü Hz.
Peygamber (s.a.v.)'in şu hadisindeki ifadesi geneldir: Zekat korkusu ile bir
arada bulunan mallar ayrılmaz. (Buhari, Zekat, 1450)
Ayrıca hayvanlarda
ortaklığın zekata etki etmesini gerektiren durum "külfetin
hafifletilmesi"dir. Aynı durum burada sayılan mallarda da; koruyucunun,
harmanın vb. şeylerin aynı olması sebebiyle söz konusudur.
[İkinci görüş]
imam Şafil (r.a.)'nin
eski görüşüne göre bunun zekata hiçbir şekilde etkisi olmaz. Çünkü hayvanlarda
zekata tabi olmayan ara bölümler vardır. Bu yüzden hayvanlarda ortaklık yapmak bazen
hayvan sahibine bazen de zekatta hak sahibi olan fakirlere yaramaktadır.
Hayvanların dışındaki mallarda ise zekata tabi olmayan ara birim yoktur.
[Üçüncü görüş]
Ortaklık karma şekilde
yapıldığında bunun zekata etkisi olur, diğer ortaklığın etkisi olmaz.
ilk görüş esas
alındığında tarım ürünlerinde komşuluk ortaklığının zekata etki edebilmesi
ancak ekin ve ağaçları koruyan kişinin, ürünlerin kurutulduğu harmanın
birbirinden farklı olmaması şartıyla olur.
Ticaret mallarında da
ortaklığın etkili olabilmesi için dükkanın, malları koruyan bekçinin ve -şayet
her bir ortağın malı bir köşede isemalların korunduğu deponun farklı olmaması
gerekir.
Yine [ortak olunan malın
durumuna göre]; tartı aleti, tartıcı kimse, paranın değerini ölçen kimse, malın
satılması konusunda duyuru yapan kimse, ekici, hurma gibi meyvelerde biçici,
hacim ölçüsü ile ölçen kişi, malın nakliyesini devesi ile yapan kişi, onarıp
tamir eden kişi, aşılayan kişi, hasadı yapan kişi, her iki şahsa ait ürünlerin
sulandığı şeyin de birbirinden ayrı olmaması gerekir.
İki kişiden her birinin
diğerinin hurma bahçesine veya ekin tarlasına bitişik hurma bahçesi veya ekin
tarlası olsa, yahut her birinin içinde para bulunan kesesi aynı sandıkta olsa,
her birinin ticaret malı aynı deponun içinde olsa, bu mallar yukarıda sayılan
şeyler bakımından birbirinden ayrılmamış olsa ortaklık gerçekleşmiş olur. Çünkü
-hayvanlar ile ilgili sünnetin de gösterdiği üzere- bu durumda iki mal tek bir
mal gibi olmuş olur.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
C. ÜÇÜNCÜ ŞART:
BİR YIL GEÇMESİ