|
HAC-UMRE / MEKKE’YE GİRİŞ |
2. KUDÜM [MEKKE'YE GELİŞ]
TAVAFI
Kişi [Mescid-i harama
girdiğinde] ilk olarak kudüm tavafmı yapar.
Kudüm tavafı Mekke'ye Arafat
vakfesinden önce giriş yapan hacıya mahsustur.
A. MEKKE'YE GİRİŞTE DOĞRUDAN KUDÜM
TAVAFI YAPMAK
B. KUDÜM TAVAFINI ARAFAT VAKFESİNDEN
ÖNCE GİRENLERİN YAPMASI
A. MEKKE'YE GİRİŞTE
DOĞRUDAN KUDÜM TAVAFI YAPMAK
Mescid-i harama ilk
girişte elbisesini değiştirmeden ve kalacak yeri kiralamadan önce doğrudan
kudüm tavafıyla başlamak menduptur. Bunun delili Buhari ve Müslim'in rivayet
ettiği hadistir. (Buhari, Hac, 1576; Müslim, Hac, 3030)
Bunun akli gerekçesi
şudur: Tavaf mescidin değil Kabe'nin selamlanmasıdır, bu yüzden önce onunla
başlanır.
Bu hükümden şu durumlar
istisna edilir:
> Farz veya müekked
sünnet olan bir namazı kaçırmaktan korkmak,
> Namazı kılmak üzere
hazır olan bir cemaatin bulunması,
> Daha önce kazaya kalmış
olan bir farz namazının bulunduğunu hatırlamak,
Bu durumda -el-Mecmu'da
alimlerimizden nakledildiğine görenamaz tavaftan önce yapılır ..
Kişi tavaf yaparken
kamet getirilse tavafı bırakıp namaz kılar. Çünkü yukarıda zikredilenler
kaçabilir, tavaf ise kaçmaz.
[Namazı kılınmak üzere
hazırlanmış bulunan] bir cenaze bulunsa kişi şayet nafile tavaf yapıyorsa
tavafı yarı da keser. Bu, İmam Şafii (r.a.)'nin kendi ifadesidir. El-Kifdye'de
Maverdl'den aktarılan görüşe göre ise bir özrü bulunan kimse önce özrünü
gidermeye çalışır.
Bir kadın gündüz vakti
Mekke'ye giriş yapsa; şayet görüntüsü güzel ve şerefli ise -yani erkeklerin
yanına çıkamayacak durumda olan kadınlardan ise- kudüm tavafını geceye kadar
geciktirmesi sünnettir. Bazı alimler bu hükmü "zamanı uzun sürecek şekilde
adet görmekten korkmuyorsa" diyerek kayıtlamışlardır. İbn Şühbe'nin de
belirttiği üzere bu yerinde bir kayıttır.
Nevevi'nin el-Mecmu'da
belirttiğine göre bu konuda çift cinsiyetli şahıs da kadın gibidir.
Kişi mescide girdiğinde
insanlar tavafa engeloluyorsa -el-Mecmu'da tek görüş olarak nakledildiğine
göre- tahiyyetü'l-mescid namazı kılar. Kişi, yukarıda sayılan durumlarda tavafı
tahiyyetü'l-mescid namazındanönce kılar; çünkü mescide girmekten kasıt Kabe'yi
görmek ve tavaf yaparak onu selamlamaktır. Ayrıca tahiyyetü'l-mescid namazı
genellikle, iki rekatlık tavaf namazıyla yerine gelmiş olur.
Kişi kudüm tavafını
geciktirse, bu tavafın kaçıp kaçmayacağı konusunda Cüveynl'nin naklettiği
mezhep içi iki görüş bulunmaktadır. Çünkü bu tahiyyetü'l-mescid namazına
benzemektedir. Bu benzetmeden "tavafın kaçmayacağı" anlaşılmaktadır
ki doğru olan da budur. Bilindiği üzere bir mescide girince oturmakla
tahiyyetü'l-mescid kılma imkanı kaçırılmış olsa bile mescid-i haramda oturmuş
olmakla Ö tavaf kaçmaz. Mekke' den çıkmakla tavaf imkanı kaçırılmış olmamak~ la
birlikte Arafat'ta vakfe yapmakla bu imkan kaçmış olur.
B. KUDÜM TAVAFINI
ARAFAT VAKFESİNDEN ÖNCE GİRENLERİN YAPMASI
İhramlı kişinin kudüm
tavafı yapması hac yapmak üzere -ister ifrad isterse kıran haccı olsun-
Mekke'ye Arafat vakfesinden önce giriş yapanlara özgüdür. Çünkü vakfe yapan
hacının ve umre yapan kişinin farz olan tavaftannın vakti gelmiştir. Bunu
yapmadan önce nafile tavaf yapamazlar. Bu, farz hac-umreyi yapmayan kişinin nafile
hacumre yapamamasına kıyas edilir. Bu mesele namazdan işte bu yönüyle aynlır.
Çünkü mescide giren kişinin farz namazından önce tahiyyetü'l-mescid namazı
kılması istenmiştir.
İhramlı olmayan kişinin
ise -Nevevi'nin ifadesinden her ne kadar tersi anlaşılıyorsa da- kudüm tavafı
yapması sünnettir.
Bu tavafa tavafü'l-kudüm
[geliş tavafı] dendiği gibi "tavafü'lkadim [gelenin tavafı]",
"tavafü'l-vurud", "tavafü'l-varid",
"tavafü'ttahiyye" gibi isimler de verilmektedir.
Not: İbn Esbat şöyle demiştir: Rükn, makam-ı
İbrahim ve Zemzem arasında doksan dokuz peygamberin kabri vardır. Hud, Salih,
Şuayb ve İsmail aleyhimüsselam' ın kabideri de bu bölgededir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
3. HAC VE UMRE
DIŞINDA BİR AMAÇLA MEKKE'YE GİREN KİŞİNİN İHRAMA GİRMESİ