İslami Okul Okulların En Önemlisi
Kurban kesmenin hükmü nedir?
SORU: Kurban kesmenin hükmü nedir?
CEVAP: İlim ehli -Allah onlara rahmet etsin- kurban kesmenin hükmünün sünnet veya vacip oluşunda ihtilaf etmişlerdir.
Racih olan görüş ise cumhurun görüşü olan kurban kesmenin sünnet olduğu görüşüdür. Çünkü Nebi ﷺ şöyle demiştir: “On gün girince ve sizden biriniz kurban kesmek isterse kılından ve derisinden hiçbir şeye dokunmasın.” (Müslim 1977)
Nebi ﷺ bunu “kurban kesmek isterse” diyerek isteğe bağlamıştır. Vacip ise isteğe bağlanmaz.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir
Kurban her sene mi kesilmelidir, yoksa hac ibadeti gibi ömürde bir kere mi ifa edilmelidir?
SORU: Kurban her sene mi kesilmelidir, yoksa hac ibadeti gibi ömürde bir kere mi ifa edilmelidir?
CEVAP: Her sene kurban bayramında kurban kesmek Müslüman için sünnettir.
Nebi ﷺ her sene kendisi ve ailesi için kurban keserdi. O’nun sahabeleri de her sene kurban keserlerdi.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir
Ölü adına kurban kesmek caiz midir?
SORU: Ölü adına kurban kesmek caiz midir?
CEVAP: Ölü adına kurban kesme konusunda fıkıhçılar ihtilaf etmişlerdir. İlim ehlinin çoğunluğu ölü adına kurban kesmenin caiz olduğu görüşündedirler.
Şeyh’ul-İslam İbn-i Teymiyye -Allah ona rahmet etsin- Fetava’da şöyle demiştir: “Ölü adına hac yapmak ve sadaka vermek caiz olduğu gibi kurban kesmek de caizdir. Ölü adına evde kurban kesilir. Kabrin yanında ne kurban ne de başka bir şey kesilmez.” (Mecmu’ul-Fetava 26/306)
Birçok delilde buna delalet etmektedir.
İlk olarak: Müslim’in Sahih’inde Aişe’den -Allah ondan razı olsun- rivayet ettiği hadise göre: “Rasûlullah ﷺ siyah içinde yere basan, siyah içinde yatan ve siyah içinde bakan boynuzlu bir koç (getirilmesini) emretti ve kurban etmesi için kendisine böyle bir koç getirildi. Sonra Aişe’ye: “Ey Aişe! Bıçağı getir.” dedi. Sonra: “Onu taşla keskinleştir.” dedi. O da öğle yaptı. Sonra bıçağı aldı ve koçu tutarak yatırdı, sonra da: “Bismillah. Ey Allahım! Muhammed’den, Muhammed’in alinden ve Muhammed’in ümmetinden kabul et.” dedi ve onu kesip kurban etti.” (Müslim 1967)
Nebi ﷺ kendisi için ve ehli beyti için kurban kesti. Bilindiği gibi ehli beytinden çoğu O’nun döneminde ölmüşlerdi. Dolayısıyla Nebi ﷺ’in kurbanına yaşayanlar da ölülerde girmiştir.
İkinci olarak: Ölü adına kurban kesmenin caiz olduğuna delalet eden delillerden biri de, ölü adına sadaka vermenin ittifakla caiz oluşudur. Nitekim Aişe’nin -Allah ondan razı olsun- rivayet ettiği sahih bir hadiste “Adamın biri Nebi ﷺ’e şöyle dedi: “Annem aniden öldü. Zannediyorum ki konuşabilseydi sadaka verirdi. Onun adına sadaka verirsem onun için bir ecir var mıdır?” O da “Evet” dedi.”(Buhari 2760, Müslim 1004)
Şeyh’ul-İslam İbn-i Teymiyye malla ilgili amellerin ölüye ulaşacağı hususunda ittifakın olduğunu belirterek şöyle demiştir: “Sadaka verme ve köle azat etme gibi mali ibadetlerin ölüye ulaşacağı hususunda ehlisünnet vel cemaat uleması arasında hiçbir ihtilaf yoktur.” (Mecmu’ul-Fetava 24/366)
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir.
Bir koyunu kurban olarak kesmek bütün aile için yeterli midir?
SORU: Bir koyunu kurban olarak kesmek bütün aile için yeterli midir?
CEVAP: Evet bir koyun kişi ve ailesi için yeterlidir.
Nitekim Tirmizi, Ata b. Yesar’ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: “Ebu Eyyub El-Ensari’ye ‘Rasûlullah ﷺ döneminde kurbanlar nasıldı?’ diye sordum. O da şöyle dedi: “Kişi kendisi için ve ailesi için bir koyun keserdi, ondan yerlerdi ve yedirirlerdi.” (Tirmizi 1505)
Başarıya ulaştıracak olan Allah’tır
Kurbanın şartları nelerdir ve kurban olarak kesilmesi doğru olan kurbanın yaşı kaç olmalıdır?
SORU: Kurbanın şartları nelerdir ve kurban olarak kesilmesi doğru olan kurbanın yaşı kaç olmalıdır?
CEVAP: İlk olarak; kurbanın şartlarından biri kurbanın deve, inek keçi ve koyundan biri olmasıdır. Şayet kişi bunlardan başka bir hayvanı kurban niyetiyle keserse bu ondan kabul edilmez, hatta bu Allah ﷻ’nun dininde bidat çıkarmaktır.
İkinci olarak; kurbanın şartlarından diğer bir tanesi hayvanın şer’an muteber olan yaşa ulaşmış olmasıdır. Şayet kesilen hayvan bu yaşa ulaşmamış olursa bu kurban olarak kabul görmez.
Şer’an muteber olan yaş ise; beş yaşına ulaşmış deve, iki yaşına ulaşmış inek, bir yaşına ulaşmış keçi ve yarım yaşına ulaşmış koyundur.
Bir keçi veya koyun bir kişi ve ailesi için yeterlidir. Deve ve inek ise yedi kişi ve aileleri için yeterlidir.
Hayvanların yaşlarının hesabında kameri aylardan (hicri takvimden) başkasına itibar edilmez. “Sana, hilâlleri soruyorlar. De ki: “Onlar, insanlar ve hac için vakit ölçüleridir.” (Bakara 189)
Üçüncü olarak; kurbanın şartlarından diğer bir tanesi hayvanın kesim günlerinde yani Kurbanın birinci günü ve teşrik günlerinde kesilmesidir.
Dördüncü olarak; kurbanın şartlarından diğer bir tanesi kesilecek hayvanın kurbanın kabul olmasına mani olan kusurlardan selamette olmasıdır. Bu kusurlar körlüğü belli olan körlük, topallığı belli olan topal, özü olmayan çok zayıf ve cılız ve hastalığı belli olan hastadır. Bu zikredilen vasıflardan biri kendisinde olan hayvanı kurban olarak kesilmez.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir.
Akika kurbanı mı yoksa vacip olan kurban mı daha faziletlidir?
SORU: Ailesinin akikasını kesmediği kişi için vacip olan kurban mı daha faziletlidir yoksa akika kurbanı mı?
CEVAP: Hiç şüphe yok ki soruda bahsi geçen kişi için vacip olan kurban, akika kurbanından daha faziletlidir.
Bunun ilk sebebi; güç yetiren için kurbanın vacip olduğu görüşünün güçlü bir görüş olmasıdır.
İkinci sebebi; kurbanın vaktinin kurbanın 1. günü ve teşrik günleri ile sınırlı olmasıdır. Akika kurbanının zamanı ise vacip olan kurbandan çok daha geniştir.
Akikada asıl olan kişinin kendisi için akika kesmesi değil, bilakis başkasının kişi için akika kesmesidir. Ancak ilim ehlinden bazılarına göre kişinin kendisi için akika kesmesi de caizdir. Kurbanda ise kişi kendisi ve ailesi için kurban keser.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir.
Kurban kesmeye güç yetiremeyen kardeşe veya bacıya kurban kesmesi için koyun hediye etmek caiz midir?
SORU: Kurban kesmeye güç yetiremeyen kardeşe veya bacıya kurban kesmesi için koyun hediye etmek caiz midir?
CEVAP: Evet bu caizdir. Hatta bu iyilik amelidir. Allah’u Teâlâ şöyle buyurmuştur: “Sevdiğiniz şeylerden infak etmedikçe asla iyiliğe erişemezsiniz.” (Al-i İmran 92)
Buhari’nin Ukbe b. Amir’den rivayet ettiği şu hadis de bunu desteklemektedir: “Nebi ﷺ sahabelerine kurban olarak dağıtması için Ukbe b. Amir’e koyun sürüsü verdi. Sonunda küçük bir keçi yavrusu kaldı. O da onu Nebi ﷺ’e bildirdi. O da “Onunla sen kurban kes.” dedi.”(Buhari 5555)
Bu kurbanların fey’ olması da Nebi ﷺ’in sahabelerine hediye ettiği kendi malından olması da muhtemeledir.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir
Kendi öz malından kurban kesmek isteyen kadının kurban kesmek için kocasından izin alması gerekir mi?
SORU 30: Kendi öz malından kurban kesmek isteyen kadının kurban kesmek için kocasından izin alması gerekir mi?
CEVAP: Kendi öz malından kurban kesmek isteyen kadının kocasından izin alması vacip değildir.
Ancak bu ve benzeri konularda izin almak iyi geçinmek ve edebin kemalindendir.
Allah’u Teâlâ en iyi bilendir.
Kurban kesmek isteyen kişinin saçlarını ve tırnaklarını kesmekten uzak durması vacip midir?
SORU: Kurban kesmek isteyen kişinin saçlarını ve tırnaklarını kesmekten uzak durması vacip midir?
CEVAP: İmam-ı Müslim sahihinde Ümmü Seleme’nin -Allah ondan razı olsun- Nebi ﷺ’in şöyle dediğini rivayet ettiğini aktarmıştır: “On gün girince ve sizden biriniz kurban kesmek isterse kılından ve derisinden hiçbir şeye dokunmasın.” (Müslim 1977)
Diğer bir rivayette ise şu şekildedir: “On gün girince kurban kesmek isteyip yanında kurban olan kişi asla kılından almasın ve tırnağını kısaltmasın.”(Müslim 1977)
Nehiyde asıl olan haramlıktır. Dolayısıyla kurban kesmek isteyen kişinin zilhiccenin ilk on gününe girmesinden itibaren kurbanı kesinceye kadar kıllarını ve tırnaklarını kesmekten mutlaka uzak durması gereklidir.
Bu, sadece kurban kesecek kişi için zorunludur. Kurban kesmede kendisine ortak olacak olan ailesini bu nehiy kapsamamaktadır. Zira Nebi ﷺ hem kendisi için hem de ailesi için kurban keserdi. Ancak onun, ailesine kıllarından almamalarını ve tırnaklarını kısaltmamalarını emrettiği aktarılmamıştır.
Başarı Allah’tandır.
