Akika kurbanı kesen etinden yiyebilir mi?

Soru: Akika kurbanı kesen etinden yiyebilir mi?

Cevap: Alimlerin çoğunluğu “akika kurbanının hükmü diğer kurbanın hükmü gibidir.Bu hüküm kesilecek hayvanın hüküm ve durumundan yiyip dağıtılmasına kadar aynıdır.”demişlerdir.
Akika kurbanının, Kurban bayramında kesilen kurbana kıyas edilmesi; Akika kurbanının farz veya vâcip olmayıp sadece meşrû bir kurban olmasından dolayı Kurban bayramında kesilen kurbana benzetilmiştir.Ayrıca Akika kurbanı, vasıfları, yaşı, miktarı ve şartları bakımından Kurban bayramında kesilen kurbana benzediği için etinin dağıtımı konusunda da ona benzemiştir.” (el-Muğnî; c: 9, s: 366)

Hanbeli alimlerinden İbn-i Kudâme -Allah ona rahmet etsin- bu konuda kitabında İmam Şafii’nin de görüş birliğini naklederek şöyle dediğini demiştir:

“Akika kurbanının etinin, yemek, hediye etmek ve sadaka vermek yönünden Kurban bayramında kesilen kurban ile aynıdır.”

İbn-i Sîrîn’de bu husuta şöyle demiştir:

“Akika kurbanının etini dilediğin şekilde kullanırsın.”

 

Kurban Kurbet yani yani yakınlıktan ileri gelir.Maksadı yüce Allah’a yakınlaşmaktır. Akika kurbanından kasıt; akıtılan kan ile yeni doğan çocuk nimetine şükrün edası Yüce Allah’nın rızâsına yakınlaşmaya çalışmak, yeni doğan çocuğu şeytanın esâretinden kurtarmak ve onu şeytandan uzaklaştırmaktır.Nitekim şu hadis buna delâlet etmiştir:

(( كُلُّ غُلَامٍ مُرْتَهَنٌ بِعَقِيقَتِهِ، تُذْبَحُ عَنْهُ يَوْمَ سَابِعِهِ، وَيُسَمَّى فِيهِ، وَيُـحْلَقُ رَأْسُهُ.)) [ رواه الترمذي والنسائي وأبو داود وصححه الألباني في إرواء الغليل ]

“Yeni doğan her çocuk, akikası karşılığında rehindir (Akikası kesilmeden ölürse, kıyâmet günü anne ve babasına şefaat etmekten men edilir). Akikası doğumunun yedinci gününde kesilir, o günde isim verilir ve başı tıraş edilir.” (Tirmizî; hadis no: 1522. Ebu Dâvud; hadis no: 2838. İbn-i Mâce; hadis no: 3164. Elbânî, “İrvâu’l-Ğalîl’; c: 4, s: 385’te hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.)

Hemen belirtelim ki alimler yedi günden sonra borçlu ya da fakirin eli bollaşınca hatta çocuk büyüse bile akika kesmenin caiz olacağına dair fetvalar vermişlerdir. Bunları da dayandırdıkları deliller şöyledir:

(( لاَ يُكَلِّفُ اللهَ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَهَا لَهَا…)) [ سورة البقرة من الآية: 286 ]

“Allah, bir kimseye gücünün üzerinde yük yüklemez.”(Bakara Sûresi: 286)

Yine şöyle buyurmuştur:

(( … وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ …)) [ سورة الحج من الآية: 78 ]

“O (Allah), dînde sizin için bir zorluk kılmamıştır.” (Hac Sûresi: 78)

Başka bir âyette şöyle buyurmuştur:

(( فَاتَّقُوا اللهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ…)) [ سورة التغابن من الآية: 16 ]

“(Ey mü’minler!) O halde gücünüz yettiği kadarıyla Allah’tan korkun (Allah’tan korkmada güç ve takatinizi harcayın).” (Teğâbun Sûresi: 16)

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘den de sâbit olduğuna göre o şöyle buyurmuştur:

(( إِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، وَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ.))[ رواه البخاري ومسلم ]

” Size bir şeyi yapmanızı emrettiysem, ondan gücünüz yettiği kadarını yapın (yerine getirin).Sizi bir şeyden de yasakladıysam, ondan sakının. ” (Buhârî; hadis: 7288. Müslim; hadis no: 1337)

Hatta bunu terketme konusunda kişinin kınanmayacağına dair muasır alimler ittifak etmişlerdir.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimleri şöyle demişlerdir:

“Akika kurbanı, müekked sünnettir.Erkek çocuk için, Kurban bayramında kesilmesi geçerli olan iki koyun veya iki keçi, kız çocuğu için ise bir koyun veya bir keçi, doğduktan sonra yedinci günde kesilir.Bir kimse, Akika kurbanını yedinci günden sonraya ertelerse, herhangi bir zamanda kesmesi câizdir ve ertelemesinde kendisine hiçbir günah yoktur. Fakat en fazîletlisi; mümkün olduğunca bir an önce kesmesidir.” (İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Fetvâları; c: 11, s: 934)

Fakat âlimler, borçlu olan kimseyi bir tarafa bırakın, fakir kimseye, Akika kurbanının gerekip-gerekmediği konusunda ihtilaf bile etmemişlerdir. Ayrıca Akika kurbanından daha önce gelen ve daha büyük ibâdet olan hac farizası gibi bir ibâdet bile, borcu ödemekten önceye alınmaz (borç ödenmeden hac farizası yapılmaz).

Bu sebeple, kocanızın mâddî şartları uygun olmadığından dolayı size Akika kurbanı gerekmez.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimlerine:

“Bana birden fazla evlat verildiği halde, maddî zorluklar sebebiyle -ki ben, devlet memuruyum, maaşım sınırlıdır ve sadece aylık masraflarıma yetmektedir-, hiçbir çocuğum için Akika kurbanı kesmemişsem,İslâm’a göre çocuklarımın Akika kurbanları hakkında bana düşen görev nedir (ne yapmam gerekir)?”

Diye sorulmuş, bunun üzerine İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimleri şöyle cevap vermişlerdir:

“Durum, sizin de zikrettiğiniz gibi maddî zorluklar sebebiyle ve aldığınız maaşınızın sadece size ve âilenize yetiyorsa, çocuklarınız için Akika kurbanları kesmek sûretiyle Allah Teâlâ’nın rızâsına yakınlaşmamanızda (bunu terk etmenizde) size bir günah yoktur. (İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Fetvâları; c:11, s: 436-437)(bkz.islamqa.info)