İslami Okul Okulların En Önemlisi
Bil ki, bu bölüm, gerçekten çok geniştir. Bu kitabda da bundan daha geniş bir bölüm yoktur. Ben, bu zikirlerin özetlerinden bir kısmını burada bildireceğim. Kim bunların hepsini yapmaya muvaffak kılınır sa, bu onun için Allah’dan bir nimet ve fazilettir; ona müjdeler olsun… Bunların hepsini başaramayan kimse de, özetlerden dilediği ile yetinsin, bir zikir dahi olsa onu yapsın.
Bu bölüme esas teşkil eden, Kur’anı Kerîmden, yüce Allah’ın şu âyetidir:
“Güneş doğmadan önce ve güneş batmadan önce, Rabbına hamd ederek tesbîh et.”[1] Yine Allah Tealâ buyurdu:
“Akşama doğru ve sabahleyin Rabbına hamdederk teşbih et”[2]
Yine buyurdu:
“Sabahleyin ve akşama doğru, nefsinde yalvararak ve sözü yükseltmeyip alçaltarak Rabbını zikret.”[3]
Yine Allah Tealâ buyurmuştur:
“Allah rızâsını dileyerek sabah-akşam Rab’lerine duâ edenleri kovma.”[4]
Yine Allah Tealâ buyuruyor:
“(O nur) o camilerde yakılır ki, onların yüce tanınmasını ve içlerinde kendi isminin anılmasını Allah emretmiştir. Bunlarda sabah ve akşam, Allah’ı teşbih ederler. Nice kişiler vardır ki, ne bir ticaret, ne de bir alışveriş, Allah’ı zikretmekten onları alıkomaz.”[5]
Allah Tealâ yine buyurdu:
“Gerçekten biz onun (Davud Aleyhisselâm’ın) emrine dağlan bağlı kıldık da, akşama doğru ve kuşluk vaktinde onunla beraber tesbih ederlerdi.”[6]
Seyyidü’l-İstiğfar Duası
186- Şeddad ibni Evs’den (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: “İstiğfarın seyyidi (Allah’dan, bağışlanmayı dilemenin en iyisi) şu:
“Allâhümme ente rabbî, lâ ilahe illâ ente, halaqtenî ve ene abdüke ve ene alâ ahdike va’dike mestata’tü. Ebû’u leke bini’metike aleyye, ve ebû’u bizenbî fağfir lî feinnehû lâ yeğfiruzzünûbe illâ ente. Euzü bike min şerri mâ sana’tu”
(Allah’ım, Sen benim Rabbimsin. Senden başka ilâh yoktur. Beni yarattın ve ben Senin kulunum. Gücüm yeterince, Senin emrin ve va’dın üzereyim. Senin bana olan nimetini ikrar ve itiraf ediyorum. Günahımı da itiraf ediyorum, beni bağışla; çünkü Senden başkası günahları bağışlayamaz. Yaptığım şeylerin kötülüğünden Sana sığınırım. Bir kul, gecelediği zaman bunu söyler de Ölürse, cennete girer, (yahud cennet ehlinden olur). Sabahladığı zaman bunu söyler de o gününde ölürse, (yine cennete girer).[7]
Sabah Ve Akşam Okunacak Zikirler Ve Dualar
187- Ebû Hüreyre’den (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Seîlem şöyle buyurdu:
“Kim kî, sabahladığı ve gecelediği zaman yüz defa şu tesbîhi yaparsa, kıyamet gününde bu yaptığından daha faziletlisi ile hiç kimse gelemez; ancak onun gibi söyleyen yahud bunu artıran başka.
“Sübhânellâhi ve bihamdihî”
(Allah’a hamd eder olduğum halde O’nu noksanlıklardan tenzih ederim” Ebu Davud’un rivayetinde:
“Sübhânellâhi’l-azîmi ve bihamdihî”
(Yüce Allah’a hamd ederek onu noksanlıklardan tenzih ederim) şeklindedir.[8]
188- Sahih isnadlarla Abdullah ibni Hubeyb’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem bize namaz kıldırsın isteği üzere yağmurlu ve çok karanlık bir gecede evden çıktık. Nihayet ona kavuştuk. Bana;
– Oku! dedi. Ben bir şey söylemedim. Sonra
– Oku! dedi. Ben, bir şey söylemedim. Sonra;
– Oku! dedi. Ben dedim ki:
– Ey Allah’ın Resulü, ne söyleyim? Peygamber, şöyle söyle, buyurdu:
– Akşamladığın zaman ve sabahladığın zaman üçer kerreüzü e Kul Hüvel-lahu Ahad ile Muavvizeteyni (Felâk ve Nâs sûrelerini) oku her kötü şeyi senden engeller.“[9]
189- Sahih isnadlarla Ebû Hüreyre’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem sabahladığı zaman şöyle buyururdu:
”Allâhümme bike asbehnâ ve bike emseynâ ve bike nahyâ ve bike ne-mûtü ve ileyke’n-nüşûr”
(Allah’ım! Senin varlığın sebebiyle sabahladık. Senin varlığın sebebiyle geceledik. Senin varlığınla yaşarız. Senin varlığınla ölürüz. Öldükten sonra dirilip hesap vermek Sanadır.”
Gecelediği zaman da şöyle derdi:
“Allâhümme bike emseynâ ve bike nehyâ ve bike nemûtü ve ileyke’n-nüşûr”
(Allah’ım! Senin ile geceledik. Senin varlığınla yaşarız, Senin varlığın sebebiyle ölürüz. Öldükten sonra dirilip hesap vermek sanadır.)”[10]
190- Ebû Hüreyre’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, Peygamber sallallahu Aleyhi ve Sellem bir yolculukta bulunduğu zaman seher vaktine girince şöyle buyururdu:
“Semme’a sâmi’un bihamdillâhi ve hüsni belâihî aleynâ rabbenâ sâhibnâ ve efdıl aleynâ â’izen billahi mine’n-nâr.”
(Allah’a hamdimizi ve Allah’ın bize olan güzel imtihanını işiten kimse (bunu başkasına) ulaştırsın. Allah’ım! Bize sahib ol. Ateşten Allah’a sığınır olduğumuz halde, üzerimize nimetini ihsan et)”[11]
Gecelerken Okunacak Dualar
191- Abdullah ibni Mes’ud Hazretlerinden (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem gecelediği zaman şöyle derdi:
“Emseyna ve emse’l-mülkü lillâhi Ve’l-hamdü lillâh. La ilahe illâhu vahdehu lâ şerike leh. Lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü ve hüve alâ külli şey’in kadir. Rabbi es’elüke hayra mâ fî hâzihilleyleti ve hayra mâ ba’de-hâ ve eûzü bike min şerri mâ fî hâzihilleyleti ve şerri mâ ba’dehâ, rabbi eûzü bike mine’l-keseli ve’l-harami ve sûil kiberi, eûzü bike min azâbin finnâri ve azâbin fil-kabr.”
(Biz Allah’ın (kulu) olarak geceledik, bütün mülk de Allah’ın olarak geceledi. Hamd Allah’a mahsustur. Allah’dan başka ilâh yoktur, yalnız O vardır; O’nun ortağı yoktur. Mülk O’na mahsustur; hamd O’na mahsustur. O, her şeye kadirdir. Rabbim! Bu gecede bulunanın hayırlısını, ve bundan sonra olanın da hayırlısını Senden isterim. Bu gecede olanın şerrinden ve bundan sonra olanın şerrinden Sana sığınırım. Rabbim! Tenbellikten, ihtiyarlık ve bunaklıktan Sana sığınırım. Cehennemdeki azabdan ve kabirdeki azabdan Sana sığınırım.
” Sabahladığı zaman yine bunu söylerdi: “Asbahnâ ve Asba-hal mülkü Lillâh.” diyerek sabah kalıbını kullanırdı. Hezihilleyleti yerine de hezel yevmi derdi:
Yani şu şekilde okurdu:
“Asbahna ve asbaha’l-mülkü lillâhi Ve’l-hamdü lillâh. La ilahe illâhu vahdehu lâ şerike leh. Lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü ve hüve alâ külli şey’in kadir. Rabbi es’elüke hayra mâ fî hâzel yevmi ve hayra mâ ba’de-hu ve eûzü bike min şerri mâ fî hâzel yevmi ve şerri mâ ba ‘dehu, rabbi eûzü bike mine’l-keseli ve’l-harami ve sûil kiberi, eûzü bike min azâbin finnâri ve azâbin fil-kabr.”).[12]
Böcek Ve Haşerat Sokmasına Karşı Okunacak Duâ
192- Ebû Hüreyre’den (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Bir adam, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’e gelip dedi ki: Dün beni ısıran akrepten ne çektim…. Peygamben ona şöyle buyurdu: “Gecelediğin zaman şunları söyleyeydin, o sana zarar vermezdi:
‘Eûzü bi kelimâtillâhittâmmâti min şerri mâ halaqa” (Allah’ın Kelimelerine ki, Peygamber şöyle buyurdu:
“Eûzü bikelimâtillâhittâmmâti min şerri mâ halaka (Allah’ın Kelimelerine / Kur’anına sığınırım, yarattığı şeyin kötülüğünden…) Bunu
üç defa söylemiş olsaydı, ona hiç bir şey zarar vermezdi.”
Sabahleyin, Geceleyin Ve Yatarken Okunacak Dualar
193- Ebû Hüreyre’den (Radıyallahu Anh) Sahîh bir isnadla rivayet edildiğine göre, Ebû Bakir Es Sıddîk (Radıyallahu Anh) dedi ki: Ya Resûlallah!
Sabahladığım ve gecelediğim vakitlerde söyleyeceğim bir takım sözler (teşbihler) bana emret.
Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu ki, sabahladığın zaman, gecelediğin zaman ve yatağına girdiğin zaman şunları şöyle:
“Allâhümme fâtırassemâvâti ve’l-arzı, âlime’l-gaybi ve’ş-şehâdeti, rabbe külli şey’in ve melîkehu. Eşhedü en lâ ilahe illâ ente. Eûzü bike min şerri nefsî ve şerriş’-şeytâni ve şirkihi.”
(Ey gökleri ve arzı yaratan, gaybi ve hazin bilen, her şeyin Rabbi ve maliki olan yüce Allah’ım! Şahidlik ederim ki, Senden başka ilâh yoktur. Nefsimin şerrinden, şeytanın şerrinden ve şirkinden Sana sığınırım”[14]
194- Geçen hadisin benzerini Ebû Malik EI-Eş’arî’nin rivayetinden (radıyallahu Anh) naklettik. Şöyle ki, ashab sordular: Ya Resûlallah! Bize bir duâ öğret ki, onu sabahladığımız zaman, akşamladığımız zaman, yattığımız zaman söyleyelim. Bunun üzerine Peygamber o duayı söyledi. Aynı zamanda ravi, “Ve şirkihi” kelimesinden sonra şu sözü de ilâve etti:
“Ve en akterife ala nefsi sûen ev ecürrehu ala müslimin.” (Nefsime kötülük kazanmaktan yahud bir müslümanlara zarar vermekten (Ya Rab, Sana sığınırız). ..”[15]
Metinde geçen “şirk” kelimesi, şirk ve şerek diye iki şekilde okunur. Birinci şekilde “şirk” olarak okununca, Allah’a ortak koşmaya götüren her şeyden Allah’a sığınma manasını taşır. ikinci şekilde “Şerek” olarak okunursa, şeytanın tuzaklarından Allah’a sığınma manasında olur.
Yani şu şekilde okudu:
Zararlı Şeylerden Korunmak İçin Okunacak Duâ
195- Osman ibni Affan’dan rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
“Her günün sabahında ve her gecenin akşamında, üç kez şunları söyleyen bir kula hiç bir şey zarar veremez:
“Bismillâhillezîlâ yedurru ma’a ismihî şey’un fil-arzı velâ fissemâi ve hüve’s-semî’ul’alîm.”
(Allah’ın adıyla (O’na sığınırım)ki onun ismi ile ne yerde ne de göktekiler zarar verebilir. O, her şeyi işitir, her şeyi bilir)[16]
Akşamleyin Okunacak Duâ
196- Sevban’dan (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: ‘(Kim akşamladığı zaman şu sözleri söylerse, Allah’ Tealâ’nın onu razı etmesi, Allah üzerine bir hak olur:
“Razîtü billahi rabben, ve bi’l-islâmi dînen, ve bi muhammedin (Sallallahu Aleyhi ve Selleme) nebiyyen.”
(Rabb olarak Allah’dan, din olarak İslamdan ve Peygamber olarak Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den razı oldum)”[17]
Sabahları Ve Akşamları Okunacak Diğer Dualar
197- Enes’den (Radıyallahu Anh) sağlam bir isnadla rivayet edildiğine göre, Resûlüllah Sallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: “Kim ki, sabahladığı zaman yahut akşamladığı zaman:
“AlIâhümme innî asbahtü üşhidüke ve üşhidü hamelete arşike ve mel’aiketeke, ve cemi’a halqıke, enneke entellahu lâ ilahe illâ ente, ve enne muhammeden abduke ve resûluke.”
(Allah’ım! Seni şahid tutarak, Arş’mı taşıyanları, meleklerini ve bütün mahlûkâtını da şahid tutarak sabahladım ki, Sen Allah’sın; Senden başka ilâh yoktur. Muhammed (s.a.v) de Senin kulundur ve Resulündür) derse, Allah onun dörtte birini ateşten âzâd eder. Bunları iki defa söyleyenin Allah yarısını ateşten âzâd eder. Bunları üç defa söyleyenin, Allah Tealâ dörtte üçünü âzad eder. Eğer bunları dört defa söylerse, Allah Tealâ onu ateşten âzâd eder.“[18]
Akşamleyin de “Allahumme inni emsaytu” şeklinde okunur:
“AlIâhümme innî emsaytu üşhidüke ve üşhidü hamelete arşike ve mel’aiketeke, ve cemi’a halqıke, enneke entellahu lâ ilahe illâ ente, ve enne muhammeden abduke ve resûluke.”
(Allah’ım! Seni şahid tutarak, Arş’mı taşıyanları, meleklerini ve bütün mahlûkâtını da şahid tutarak akşama ulaştım ki, Sen Allah’sın; Senden başka ilâh yoktur. Muhammed (s.a.v) de Senin kulundur ve Resulündür) derse, Allah onun dörtte birini ateşten âzâd eder. Bunları iki defa söyleyenin Allah yarısını ateşten âzâd eder. Bunları üç defa söyleyenin, Allah Tealâ dörtte üçünü âzad eder. Eğer bunları dört defa söylerse, Allah Tealâ onu ateşten âzâd eder.“
198- Sahabî Abdullah ibni Gannâm’dan sağlam bir isnadla rivayet edildiğine göre, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
“Kim sabahladığı zaman şu sözleri söylerse, o günün şükrünü yapmış olur, akşamladığı zaman söylerse, o gecenin şükrünü yapmış olur:
“AlIâhümme mâ esbaha bî min ni’metin feminke vahdeke, lâ şerike leke, Leke’l-hamdü ve leke’ş-şükrü.”
(Allah’ım! Bende sabahlayan her nimet yalnız Sendendir, Senin ortağın yoktur. Yalnız Sanadır hamd, yalnız Sanadır şükür…)”[19]
Akşamleyin de “Allahumme ma emsa bi” şeklinde okunur:
“AlIâhümme mâ emsa bî min ni’metin feminke vahdeke, lâ şerike leke, Leke’l-hamdü ve leke’ş-şükrü.”
(Allah’ım! Bende akşama ulaşan her nimet yalnız Sendendir, Senin ortağın yoktur. Yalnız Sanadır hamd, yalnız Sanadır şükür…)
199- îbni Ömer’den (Radıyallahu Anhüma) sahih isnadlarla rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: “Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem, akşam ve sabah şu duaları bırakmazdı:
“AlIâhümme innî es’elüke’l afiyete fi’d-dünyâ ve’l-âhirati. AlIâhümme innî ve es’elüke’l-afva ve’l-âfiyete fî dîni ve dünyâye ve ehlî ve mâlî. Alîâhüm-me’stür avrâtî ve âmin rav’âti. Allâhümme’hfaznî min beyni yedeyye ve min halfî ve an yemîni ve an şimalî ve min fevqî. Ve eûzü biazametike en uğtâle min tahtî.”
(Allah’ım! Ben, dünya ve ahirette Senden afiyet isterim. Allah’ım! Dinim, dünyam, ehlim ve malım hakkında Senden afiyet isterim. Allah’ım! Ayıblarımı ört, korktuğum şeylerden beni emin kıl. Allah’ım! Önümden, arkamdan, sağımdan, solumdan ve üstümden (gelecek musibetlerden) beni koru. Ayakalrımın altından gelecek ânî felâketten Senin azametine sığınırım)”[20] Veki’ demiştir ki, “alt taraftan gelecek felâketle” Hazreti Peygamber yere göçmeyi kastetmiştir.
200- Hazreti Ali’den (radıyallahu Anh) sahih isnadla rivayet edildiğine göre demiştir ki, Resûlüllah Salİallahu Aleyhi ve Sellem yatacağı zaman şöyle derdi:
“AlIâhümme innî eûzü bivechike’lkerîmi ve bikelimâtike’ttâmmeti min şerri mâ ente âhizun binâsıyetihî. AlIâhümme ente tekşifu’l-mağreme velme’seme. AlIâhümme lâ yühzemu cündüke ve lâ yuhlefu va’düke ve lâ yenfa’u zelceddi minke’l-ceddü. Sübhâneke ve bihamdike.”
(Allah’ım! Senin tasarrufun altında bulunan alnından tuttuğun şeylerin şerrinden, Kerîm olan zâtına ve her yönü ile mükemmel kelimelerine sığınırım. Allah’ım! Borcu ve günahı sen ortadan kaldırırsın. Allah’ım! Senin ordun mağlub olmaz, vaadin de asla bozulmaz. Güçlüye gücü fayda vermez; güç ve azamet ancak Sendendir. Sana hamd ederek Seni (noksanlıklardan tenzih ederim)”[21]
Sabahleyin Ve Akşamleyin Okunacak Duâ Ve Zikirler
201- Ebû Ayyaş’dan (Radıyallahu Anh) sağlam isnadlarla rivayet edildiğine göre, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: “Kim ki, sabahladığı zaman:
“Lâ ilahe illâllâhu vahdehû la şerîke lehu, lehu’l-mülkü velehu’l-hamdu ve huve ala külli şey’in qadîr.”
(Allah’dan başka ilâh yoktur; yalnız O vardır, O’nun ortağı yoktur. Mülk O’nundur, hamd O’nundur ve O, her şeye kadirdir); derse, Hazreti İsmail (Aleyhisselâm) evladından bir köle âzâd etmek kadar sevab alır, ona on hasene yazılır, ondan on günah düşürülür, on derece yükseltilir ve akşama girinceye kadar şeytandan korunmuş olur. Bu kelimeleri gecelediği zaman söylerse, sabahlayıncaya kadar aynen bu mükâfatı alır.”[22]
202- Ebû Malik El-Eş’arf den (Radıyallahu Anh) sağlam isnadla rivayet edildiğine göre, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
“Sizden biriniz sabahlayınca şöyle desin:
“Asbahnâ ve asbaha’l-mülkü lillâhirabbi’l-âlemîn. Allâhümme es’-elüke hayra haze’l-yevmi fethahu venasrahu venûrahu ve bereketehu ve hüdâhu ve eûzü bike min şerri mâ fîhî ve şerri mâ bâdehû.”
(Mülk, âlemlerin Rabbı Allah’ın olduğu halde sabahladı, biz de sabahladık. Allah’ım! Bugünün hayrını Senden isterim: Bugünün zaferini isterim, galibiyetini isterim; nurunu, bereketini ve hidâyetini isterim. Bugünde olan ve bundan sonraki günlerde olan kötülükten Sana sığınırım… Sonra gecelediği zaman aynen böyle söylesin. “[23]
Akşam olunca da şöyle der:
203- Abdurrahman ibni Ebî Bekre’den rivayet edildiğine göre, Abdurrahman babasına şöyle dedi: Babacığım! Hep senden işitiyorum, şöyle duâ ediyorsun:
“Allâhümme âfinî fî bedeni allâhümme afinî fî sem’î Allâhümme afinî fî basarî. Allâhümme innî eûzü bike mine’l-küfri ve’l-fakri. Allâhümme innî eûzü bike min azâbi’l-kabri. Lâ ilahe illâ ente.”
(Allah’ım, bedenime afiyet ver. Allah’ım kulağıma (işitmeme) afiyet ver. Allah’ım, gözüme afiyet ver. Allah’ım, nankörlükten ve fakirlikten Sana sığınırım. Allah’ım, kabir azabından Sana sığınırım. Senden başka İlâh ‘ yoktur.”) Bu sözleri, sabahladığın zaman üç kez ve akşamladığın zaman da üç kez tekrar ediyorsun? Bunun üzerine babası cevab verdi: Ben, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in bu sözlerle duâ ettiğini işittim. Ben de, onun sünneti ile sünnetlenmeyi seviyorum.[24]
204- İbni Abbas’dan (Radıyallahu Anhüma) rivayet edildiğine göre, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
17. فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ
18. وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ والأرض وَعَشِيّاً وَحِينَ تُظْهِرُونَ
19. يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُونَ
“Fesübhânellâhi hîne tumsûne ve hîne tusbihûn. Ve lehulhamdü fis-semâvâti vel-arzı ve aşiyyen ve hine tuzhirün. Yuhriculhayye minelmeyyiti ve yuhricülmeyyite minelhayyi ve yuhyil-arza ba’de mevtihe ve kezâlike tuhrecûn.”
(Akşamladığınız vakit, sabaha kavuştuğunuz vakit, Allah’ı tesbih edin. Göklerde ve yerde hamd O’nundur. İkindi ve öğle vakitlerinde de (tesbih edin). O, ölüden diri çıkarır ve diriden de ölü çıkarır. Toprağa kuruduktan sonra hayat verir. Siz de kabirlerden böyle çıkarılacaksınız.(Rûm/17-19) Kim, sabahladığı zaman bunu okursa, o günde kaybettiği şeylere (yapamadığı sevab ve zikirlere) kavuşur. Gecelediği zaman bunları söyleyen kimse de, o gecesinde kaybettiği şeylere nail olur.“[25]
205- Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in kızlarından (Radıyallahu Anhünne) birinden rivayet edildiğine göre, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ona şöyle demesini öğretmişti:
“Sabaha çıkınca şöyle söyle:
“Sübhânellâhi ve bihamdihî lâ kuvvete illâ billahi. Maşâallâhu kâne ve mâ lem yeșe’ lem yekûn. A ‘lemu ennellâhe alâ külli şey’in kadîrun ve ennellâhe qad ehâta bikülli şey’in ilmen.”
(Allah’a hamd ederek O’nu (noksanlıklardan) tenzih ederim. Kuvvet ancak Allah’ındır. Allah’ın dilediği olur, dilemediği şey olmaz. Biliyorum ki, gerçekten Allah her şeye kadirdir ve Allah, her şeyi ilmi ile kuşatmıştır.) Kim bunları sabahleyin söylerse, akşamlayıncaya kadar korunmuş olur. Kim de akşamlayınca bunları söylerse, sabahlayıncaya kadar korunmuş olur.“[26]
Üzüntü, Keder Ve Borçtan Kurtulmak İçin Okunacak Duâ
206- Ebû Said El-Hudrî’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
Bir gün, Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Mescide girdi. Bir de orada Ebû Ümâme adında ensardan bir adam bulunuyordu. Peygamber ona: Ey Ebû Ümâme, böyle namaz vakti olmadığı bir zamanda seni burada oturuyor görmekteyim, (nedir bu halin)? dedi. Ebû Umâme:
– Üzerime çöken üzüntüler ve borçlar, ya Resûlallah!… Peygamber efendimiz buyurdu:
– Sana bir takım sözler öğreteyim mi ki, onları söylediğin zaman, Allah senin üzüntünü gidersin ve senin borcunu ödesin? Ben, evet (öğret) ya Resûlallah, dedim. Peygamber efendimiz buyurdu:
Sabahladığın ve akşamladığın vakitlerde şunları söyle:
“Allâhümme innî eûzü bike mine’l-hemmi ve’l-hazeni ve eûzü bike mine’i-aczi ve’l-keseli. Ve eûzü bike mine ‘l-cübni ve’l-buhli. Ve eûzü bike min ğalebeti’d-deyni ve kahrirricâli.”
(Allah’ım! Üzüntü ve kederden Sana sığınırım. Acziyetden ve tembellikten Sana sığınırım. Korkaklıktan ve cimrilikten Sana sığınırım. Borç altına düşmekten ve düşmanların üstün gelmesinden Sana sığınırım.” Ebû Ümâme dediki, ben bunu yaptım. Allah Tealâ, üzüntü ve kederimi giderdi ve borcumu benden kaldırdı.[27]
Sabahleyin Okunacak Diğer Dualar
207- Abdullah ibni Ebza’dan (Radıyallahu Anh) sahîh bir isnad ile rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
“Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem, sabah vaktine girince şöyle derdi:
“Asbahnâ alâ fıtrati’l-islâmi ve kelimeti’l-ihlâsi ve dini nebiyyinâ muhammedin (sallallahu aleyhi ve sellem) ve milleti ibrâhîme (aleyhisselâm) hanîfen müslimen ve mâ ene mine’l-müşrikîn.
(İslâm ahlâkı ve ihlâs (tevhîd) kelimesi üzere sabahladık. Yine Peygamberimiz Muhammed’in (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) dini ve hakdan şaşmayan, islâm olan İbrahim’in (Sallallahu Aleyh) dinî üzere sabahladık. Ben asla müşriklerden olmadım.[28]
Akşamladığı zaman da şöyle der:
أَمْسَيْنَا عَلَى فِطْرَةِ الإسْلاَمِ، وَعَلَى كَلِمَةِ الإِخْلاَصِ، وَعَلَى دِينِ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَعَلَى مِلَّةِ أَبِينَا إبْرَاهِيمَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَمَا كَانَ مِنَ المُشْرِكِينَ
“Emsaynâ alâ fıtrati’l-islâmi ve kelimeti’l-ihlâsi ve dini nebiyyinâ muhammedin (sallallahu aleyhi ve sellem) ve milleti ibrâhîme (aleyhisselâm) hanîfen müslimen ve mâ kâne mine’l-müşrikîn.
208- Abdullah ibni Ebî Evfa’dan (Radıyallahu Anhüma) rivayet edildiğine göre, Rasulullah s.a.v sabahladığında şöyle demiştir:
“Asbehnâ ve asbaha’l-mülkü lillâhi azze ve celle. Ve’l-hamdü lillâhi, ve’l-kibriyâu ve’l-azametü lillâh, ve’l-halqu ve’l-emru velleylu vennehâru ve mâ sekene fîhimâ lillâhi teâlâ, Allahüme’c’al evvele hazennehâri salâhen ve evsatahû necâhan ve âhirahu fe’lâhan, yâ erhame’r-râhimîn.”
(Biz ve bütün mülk, Allah Azze ve Celle’nin olarak sabahladık. Hamd Allah’a mahsustur, azamet ve yücelik Allah’ındır. Bütün yaratıklar, bütün işler, gece ve gündüz ve bunlarda bulunan her şey, Allah Teâlâ’ya aittir. Allah’ım! Bu sabahın evvelini düzen, ortasını basan ve sonunu da kurtuluş yap, ey merhamet edenlerin en merhametlisi…”[29]
Sabah Ve Akşam Okunacak Haşr Sûresi’nin Fazileti
209- Ma’kıl ibni Yesar’dan (radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdu: “Kim sabahladığı zaman üç kez
“Eûzü billâhissemî’il-alîmi mineşşeytâni’r-racîm.”
أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(Kovulmuş Şeytandan, her şeyi işiten ve bilen Allah’a sığınırım), der de sonra Haşir sûresinin sonundan üç ayet okursa, Allah o kimseye yetmiş-bin melek vazifeli kılar da ona akşamlayıncaya kadar rahmet dileğinde bulunurlar. O gün ölürse, şehid olarak ölür. Bunları akşamleyin söylerse, aynı durumda olur.”[30]
بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ
هُوَ الرَّحْمَنُالرَّحِيمُ {22} هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ
الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ
الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
{23} هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى
يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
Düşmanla Karşılaşmada Okunacak Duâ
210- İbrahim’in oğlu Muhammed (Radıyallahu Anh), babasından rivayet ettiğine göre, babası demiştir ki:
“Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Selem, bir savaş müfrezesinde bize görev verdi ve sabah-akşam şu ayeti okumamızı bize emretti:
“Efehasibtüm ennemâ halaknâkum abesen. Ve ennekum ileyna la turceun.” (Sizi boşuna yere yarattığımızı mı sandınız?)[31] Biz bunu okuduk da ganimet elde ettik ve selâmet bulduk.“[32]
Sabah Ve Akşam Okunacak Diğer Bir Duâ
211- Enes’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre: “Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem sabahladığı ve akşamladığı vakitlerde şu duayı okurdu:
“Allâhümme es elüke min fec’eti’I-hayri ve eûzü bike min fec’etiş şerri.”
(Allah’ım! Ansızın gelecek hayırdan isterim Senden. Kötülüğün ansızın geleninden de Sana sığınırım”[33]
Peygamberimizin Hz. Fatıma’ya Sabahları Okumasını Öğrettiği Duâ
212- Enes’den (Radıyallahu Anh) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Hazreti Fatıma’ya (Radıyallahu Anha) şöyle buyurdu:
“Sana öğüt olarak vereceğimi dinlemekten seni alıkoyan nedir? Sen sabahladığın ve akşamladığın vakit şöyle demelisin:
“Ya hayyu ya kayyûmu bike esteğîsü feaslih Ii şe’nî küllehû ve lâ tekilnî ilâ nefsî tarfete aynin.”
(Ey Hayy ve Kayyüm Ancak Senden yardım isterim. Benim bütün hallerimi düzelt ve bian bile beni nefsimle başbaşa bırakma.”[34]
Musibetlerden Korunmak İçin Sabahları Okunacak Dua
213- İbni Abbas’dan (Radıyallahu Anhüma) rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
“Bir adam, başına felâketler geldiğinden Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem’e şikâyet etti. Buna karşılık Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ona dedi: Sabahladığın zaman şunu söyle; sana hiç bir şey (musibet), geçmez.
“Bismillâhi ala nefsî ve ehlî ve mâli.”
(Kendimi, ehlimi ve malımı Allah’ın adıyla korurum) Adam bunları söyledi de, bütün felaketlerden emin oldu.“[35]
Sabahleyin Okunacak Başka Bir Duâ
214- Ümmü Seleme’den (Radıyallahu Anha) rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem sabahladığı zaman şöyle söylerdi:
“Allâhümme innî es’elüke ilmen nâfi’an ve rızkan tayyiben ve amelen mütekabbelen”
(Allah’ım, Senden faydalı ilim, helâl rızık ve makbul amel istiyorum.”[36]
Sabah Ve Akşam Okunacak Diğer Dualar
215- îbni Abbas’dan (Radıyallahu Anhüma) rivayet edildiğine göre demiştir ki, Resûlüllah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
“Kim ki, sabahladığı ve akşamladığı vakit üçer kez şunları söylerse, o dilemiş olduğu şeyleri tamamlamak Allah üzerine gerekli olur:
“Allâhümme innî asbahtu minke fî ni’metin ve afiyetin ve setrin, fe e-timme ni’meteke aleyye ve âfiyeteke ve setrake fiddünya ve’l-ahireti.”
(Allah’ım! Ben Senin nimetlerin içinde, afiyet ve örtün içinde sabahladım. Dünya ve âhirette üzerime nimetlerini, afiyet ve örtünü tamamla)[37] (insan gecelediği zaman bu duayı okurken “Asbahtü” yerine, “Emseytü” sözünü kullanır. Aşağıda gösterilmiştir.)
اللهم إني أمسيت منك في نعمة وعافية وستر، فأتم نعمتك علي وعافيتك وسترك في الدنيا والآخرة
“Allâhümme innî emsaytu minke fî ni’metin ve afiyetin ve setrin, fe e-timme ni’meteke aleyye ve âfiyeteke ve setrake fiddünya ve’l-ahireti.”
